«Նիկոլ Դուման» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 32.
== Կենսագրութիւն ==
Ծնած է [[1867]]-ին [[Լեռնային Ղարաբաղ]]ի [[Ասկերան շրջան]]ի [[Ղշլաղ գիւղ]]ը։ Աւարտած է [[Շուշիի թեմական դպրոց]]ը ([[1887]])։ Եղած է ուսուցիչ [[Հիւսիսային Կովկասի հայկական դպրոցներ]]ուն, [[1894]] - [[1896]]-ին՝ [[Թաւրիզ]]ի եւ [[Սալմաստ]]ի վարժարաններուն։
1894 թուականին Վասպուրականէն յուզիչ լուրեր կը հասնին ջարդերու մասին։ Շուտով Պարսկաստան եւ, աւելի ճիշդը, Սալմաստ կը հասնին ջարդերէն վերապրած գաղթականներ ցնցոտիներով։ Նիկոլ Դուման այդ օրերուն կը ձգէ ուսուցչութիւնը եւ ամբողջութեամբ կը նուիրուի հայ ազատագրական շարժումին։ Հոն կը մասնակցի [[1894]] - [[1896]]-ի [[Տերիկի կռիւներ]]ուն։ Պողասքեասանի մարտի ընթացքին շահած է ԴՈՒՄԱՆ անունը։
[[1895]]-ին խումբով (50 հոգի) անցած է Վան։ [[1896]]-ին Նիկոլի մօտ յառաջացած է [[Խանասորի արշաւանք]]ի (1897) կազմակերպումի եւ քրտական մազրիկ ցեղէն վրէժխնդիր ըլլալու գաղափարը։ Արշաւանքին մասնակցած է որպէս յիսնապետ։ Ապա անցնելով [[Կովկաս]]՝ ապրած է [[Պաքու]]։ [[1904]]-ին փորձած է խումբով հասնիլ ապստամբ [[Սասուն]]ին օգնութեան, սակայն թուրք-պարսկական սահմանին վրայ՝ [[Ռազի]]ի մօտ կռիւի բռնուած է քրտական հերոսակախումբերու հետ եւ տեղ չէ հասած։
Տող 41 ⟶ 43՝
Նիկոլը կը թաղեն Դաշնակցութեան հիմնադիր՝ [[Սիմոն Զաւարեան]]ի կողքին։ [[1930]]-ական թուականներուն Խորհրդային [[Վրաստանի կառավարութիւն]]ը կը քանդէ [[Խոջեվանք]]ը եւ պանթէոնը՝ այնտեղ թաղուած հարիւաւոր հայ ազգի արժանաւոր զաւակներու գերեզմաններու հետ։
Դումանի առողջական վիճակը կը սկսի վատթարանալ։ Կեղծ անցագրով [[Պարսկաստան (արեւմտահայերէն)|Պարսկաստան]] կ՚անցնի [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)|Թիֆլիս]], ուր կուսակցութեան ճնշումով կը մտնէ հիւանդանոց՝ յառաջացած թոքախտը դարմանելու համար։ Այդ պայմաններուն մէջ անգամ ցարական իշխանութիւնները, դատական քննիչ Լըժինի հրահանգով, հիւանդանոցէն ձերբակալեցին եւ Մետեխի բանտը նետեցին [[1914]]ի Մայիսին։ Բժիշկներու միջամտութեամբ եւ երաշխաւորութեամբ, Դուման ազատ արձակուեցաւ բանտէն եւ մտաւ Թիֆլիսի Արամեան հիւանդանոցը։ Կարճ ժամանակ անց, փոխադրուեցաւ թոքախտի դէմ դարմանման Կովկասի առողջարանները՝ Պաքուի մերձակայքը։ Նիկոլ Դումանի հոգեկան վիճակը աւելի արագ անկումի մէջ էր, մանաւանդ երբ օրը օրին կը հետեւէր բռնկող մեծ պատերազմի լուրերուն։ Տեղեակ էր, որ կուսակցութիւնն ու զէնքի իր ընկերները տենդագին լծուած էին Հայ Կամաւորական Շարժման կազմակերպումին, բայց ինք ուժ չունէր եւ ի վիճակի չէր այլեւս իր ներդրումը բերելու քաղաքական եւ ռազմական այդ բախտորոշ խմորումներու դիմագրաւման պատասխանատու գործին։ Եւ 47 տարեկանին, Նիկոլ Դուման որոշեց սեփական ատրճանակով ինքնասպան ըլլալ։
== Գրականութիւն ==
| |||