«Նոքալաքեւի» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Նոքալաքեւիի մէջ հինէն տեղակայուած է, որ եղած վրացական մեծ քաղաք։ Վրացի հեղինակները զայն կոչած են [[Արքեոպոլիս (արեւմտահայերէն)|Արքեոպոլիս]], սակայն աւելի հին վրացական ժամանակագրութիւններուն մէջ ան յայտնի է [[Ցիխէ Գոջի]] անուամբ։

Պատմական ժամանակագրութեան համաձայն՝ քաղաքը հիմնադրուած է [[Լազիկէ]]ի էրիսթաւի Քուջիի կողմէն մ.թ. [[III դար]]ուն։ Ցիխէ Գոջին Լազիկեի մայրաքաղաքը եղած է [[IV—VIII դար]]երուն։ [[Բիւզանդիոն]]ի ու [[Սասանեան Պարսկաստան]]ի միջեւ մղուող Լազիկէի պատերազմի հիմնական գործողութիւնները տեղի ունեցած են հենց մայրաքաղաքի շրջակայքին մէջ։ Պատերազմի ժամանակ քաղաքը դիմակայած է երկու պաշարման, սակայն երրորդի ժամանակ գրաւուած է պարսիկներու կողմէն ([[554 թուական]])։ Լազիկէի ու բիւզանդական միացեալ զօրքերը շուտով կը վերագրաւեն քաղաքը։ [[697 թուական]]ին քաղաքին մէջ կը տեղակայուին Լազիկէի մէջ արաբական հիմնական կայազորները։[[737/738 թուական]]ին քաղաք կը ներխուժէ արաբ [[զօրավար Մարուան II]]ը եւ կ՛աւերէ զայն։ Այդ ժամանակ քաղաքի բնակչութեան մեծ մասը կը կոտորուի կամ ստիպուած կ՝ըլլայկ՝ ըլլայ փախչիլ դէպի հիւսիս՝ Ինգուրի գետի ափամերձ տարածքները։ Արաբական տիրապետութեան շրջանին քաղաքը կարճ ժամանակամիջոցի ընթաձքին կորսնցուց իր նախկին նշանակութիւնը ու վերածուեցաւ փոքրիկ գիւղի։ Նոքալաքեւին նորէն սկսաւ զարգանալ [[XVI—XVIII դարեր]]ուն, երբ քաղաքը դարձաւ Օդիշիի տիրակալներու նստավայր։