Ուիքիփետիա

«Յովհաննէս Շիրազ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{ԱՀ}}
{{Արևելահայերեն|Հովհաննես Շիրազ}}
{{Տեղեկաքարտ ԳրողԱնձ (արեւմտահայերէն)
| անուն ազգանուն = Օննիկ Կարապետեան
| name = Յովհաննէս Շիրազ
| բնագիր ԱԱՀ =
| image = Հովհաննես Շիրազ.jpg
| պատկեր = Hovhannes Shiraz 2.JPG
| image_size = 250px
| genreչափ = ▼
| caption = Յովհաննէս Շիրազը
| նկարագրութիւն =
| birth_date = {{ծննդյան ամսաթիվ|1914|4|26|mf=yes}}
| ծնած է = 27 Ապրիլ,1914
| birth_place = {{դրոշավորում|Ռուսական կայսրություն}}, [[Երեւանի նահանգ]], [[Ալեքսանդրապոլ]]
| ծննդավայր = Կիւմրի
| death_date = {{մահվան ամսաթիվ և տարիք|1984|3|14|1914|4|27|mf=yes}}
| վախճանած է = 14 Մարտ,1984
| death_place = [[Երեւան]], [[ՀԽՍՀ]]
| վախճանի վայրը = Երեւան
| occupation = [[Բանաստեղծ]]
| քաղաքացիութիւն = ԽՍՀՄ
▲| genre =
| հպատակութիւն =
| nationality = [[Հայ]]
| ազգութիւն = Հայ
| period =
| ալմա մատեր =
| movement =
| notableworksկրօնք =
| ազդուած է =
| education =
| spouseազդած է =
| childrenգրքեր =
| signatureաշխատանք =
| կարողութիւն =
| մասնագիտութիւն = Բանաստեղծ, Գրող, Բանասէր
| ամուսին =
| ծնողներ =
| երեխաներ = Արա, Մասիս, Սիփան, Աստղիկ, Անի, Արաքս, Թադէոս,Վանանդ
| պարգեւներ և մրցանակներ = Լենինի շքանշան, Աշխատանքային Կարմիր դրօշի շքանշան եւ «Պատուոյ նշան» շքանշան
| կայքէջ =
| ստորագրութիւն =
}}
 
'''Յովհաննէս Շիրազ (Օննիկ Կարապետեան)''' ([[27 Ապրիլ]], [[1915 թուական|1915]], [[Կիւմրի]] - [[14 Մարտ]] [[1984 թուական|1984]], [[Երեւան]]), քնարերգակ բանաստեղծ։
 
== Կենսագրութիւն ==▼
Ծնած է [[Ալեքսանդրապոլ]] (այժմ՝ [[Կիւմրի]])։ Մանկութիւնը անցուցած է որբանոցներու մէջ։ Աշխատած է ծննդավայրիծննդավայրին հիւսուածեղէնի գործարանը, որունորու թերթին մէջ լոյս տեսած է իր առաջին բանաստեղծութիւնը։ [[1935 թուական|1935]]-ին առանձին հատորով լոյս կըտեսած տեսնէէ իր երեխայրիքը՝ «Գարնանամուտ»ը, որ անմիջապէս կըյափշտակուած յափշտակուիէ ընթերցողներուն կողմէ եւ արագօրէն մեծ համբաւ կ՛ապահովէապահոված՝ քսանամեայ Շիրազին։ Վիպագիր [[Ատրպետ]] տաղանդաւոր բանաստեղծին տուած է «Շիրազ» գրական անունը, որովհետեւ «Այս երիտասարդին բանաստեղծութիւնները Շիրազի թարմ եւ ցօղով ծածկուած վարդերու բուրմունքն ունին" ([[Շիրազ]]ը քաղաք է Իրանի մէջ, որ յայտնի է իր վարդերով եւ բանաստեղծներով)։
ՈւսաներՈւսումը ստացած է [[Երեւանի Պետական Համալսարան]]ըին եւ ՄոսքուայիՄոսկուայի Մաքսիմ ԳորկուԿորգիի անուան ԳրականությանԳրականութեան ինստիտուտի։հիմնարկին մէջ։ [[1958]]-ին թվականին հրատարակումհրատարակած է «Քնար Հայաստանի» գիրքիգիրքին առաջին հատորը։ Երկրորդ ևեւ երրորդ հատորները հրատարակվերհրատարակուած են [[1965]]-ին թվականին ևեւ [[1974]] թվականին։-ին։ Այս ժողովածուները ներառվերնկատուած են Շիրազի պոեզիայիբանաստեղծութեան լավագույնլաւագոյն նմուշները։նմոյշները։▼
[[Պատկեր:Հովհաննես Շիրազ....JPG|մինի|ձախից|Յովհաննէս Շիրազ (Քանդակագործ՝ Արա Շիրազ)]]
Շիրազի ստեղծագործութիւնները չափածոյ են։ Ան հեղինակ է հանրաճանաչ հայրենասիրական բանաստեղծութիւններու, որոնցմէ են՝ «Անի», «Սիամանթօ եւ Խջեզարէ», «Իմ Սուրբ Հայրենիք», «ՍերսՍէրս Գաղտնի Թող Մնայ», «Հայերի Ճակատագիր», «Անդրանիկին» եւ այլն։ Ան գրելգրած է «Հայոց Տանթէական» մեծածաւալ բանաստեղծութիւնը, որ Հայոց ցեղասպանութեան մասին է, թեմա մը, որնոր արգիլուած էր Սովետական Միութեան մէջ. գլուխգործոց համարուող այս ստեղծագործութեան առաջին տարբերակը գրուած է [[1941]] թուականին։-ին։ Շիրազի կենդանութեան օրոքօրերուն այդ գործէն միայն կարճ հատուածներ հրատարակուեցանհրատարակուած են Սովետական Միութեան մէջ ու մի քանի մը գլուխներ [[Պէյրութ]]ի եւ [[Թեհրան]]ի մէջ։ Բանաստեղծը ամբողջութեամբԱմբողջութեամբ (աւելի քան 8000 տող) լոյս տեսած է Երեւանի մէջ [[1990]] թուականին։-ին։▼
 
▲Շիրազի ստեղծագործութիւնները չափածոյ են։ Ան հեղինակ է հանրաճանաչ հայրենասիրական բանաստեղծութիւններու, որոնցմէ են՝ «Անի», «Սիամանթօ եւ Խջեզարէ», «Իմ Սուրբ Հայրենիք», «Սերս Գաղտնի Թող Մնայ», «Հայերի Ճակատագիր», «Անդրանիկին» եւ այլն։ Ան գրել է «Հայոց Տանթէական» մեծածաւալ բանաստեղծութիւնը, որ Հայոց ցեղասպանութեան մասին է, թեմա, որն արգիլուած էր Սովետական Միութեան մէջ. գլուխգործոց համարուող այս ստեղծագործութեան առաջին տարբերակը գրուած է [[1941]] թուականին։ Շիրազի կենդանութեան օրոք այդ գործէն միայն կարճ հատուածներ հրատարակուեցան Սովետական Միութեան մէջ ու մի քանի գլուխներ [[Պէյրութ]]ի եւ [[Թեհրան]]ի մէջ։ Բանաստեղծը ամբողջութեամբ (աւելի քան 8000 տող) լոյս տեսած է Երեւանի մէջ [[1990]] թուականին։
Թաղուած է «Երեւանի Կոմիտասի անուան պանթէոն»ին մէջ, այլ հանրայայտ հայերու կողքին։
 
ՆրաԱնոր առաջին կինը հայտնիյայտնի բանաստեղծուհիբանաստեղծուհի՝ [[Սիլվա Կապուտիկեան]]ն էր։ ՆրանցԱնոնց տղան՝ [[Արա Շիրազ]]ը քանդակագործ է։ ՇիրազըՇիրազ իր երկրորդ կնոջից՝կնոջմէն՝ ՇուշանիցՇուշանէն, եոթեօթը երեխաերեխայ ունեցավ։ունեցած է։ իրենց որդին,որդին՝ [[Սիփան Շիրազ]]ը, պոետբանաստեղծ էր։▼
▲== Կենսագրութիւն ==
Ծներ է [[1914 թուական|1914]]-ին [[Ալեքսանդրապոլ]] քաղաքը (այժմ՝ Կումայրի, [[Հայաստան]])։<ref>Armenia: with Nagorno arabagh, Nicholas Holding, 2006, p. 40</ref> Շիրազը մեծացեր է աղքատության մեջ։ Առաջին գիրքը՝ «Գարնանամուտ» վերնագրով, հրատարակվեր է [[1935]] թվականին։ Նովելագիր [[Ատրպետ]]ը տաղանդավոր պոետին տալիս է«Շիրազ» գրական անունը, որովհետև «Այս երիտասարդի բանաստեղծությունները Շիրազի թարմ և ցողով ծածկված վարդերի բուրմունքն ունին" ([[Շիրազ]]ը քաղաք է Իրանի մէջ, որը հայտնի է իր վարդերով և պոետներով)։
 
▲Ուսաներ է [[Երեւանի Պետական Համալսարան]]ը եւ Մոսքուայի Մաքսիմ Գորկու անուան Գրականության ինստիտուտի։ [[1958]] թվականին հրատարակում է «Քնար Հայաստանի» գիրքի առաջին հատորը։ Երկրորդ և երրորդ հատորները հրատարակվեր են [[1965]] թվականին և [[1974]] թվականին։ Այս ժողովածուները ներառվեր են Շիրազի պոեզիայի լավագույն նմուշները։
 
Շիրազի ստեղծագործությունները չափածո են։ Նա հեղինակ է հանրաճանաչ հայրենասիրական և լիրիկական պոեմներու ու բանաստեղծություններու, որոնցից են՝ «Անի», «Սիամանթո և Խջեզարե», «Էքսպրոմտ», «Իմ սուրբ Հայրենիք», «Սերս գաղտնի թող մնա», «Հայերի ճակատագիր», «Անդրանիկին» և այլն։
 
Նա գրեր է «Հայոց Դանթեական» մեծածավալ պոեմը, որը [[Հայոց ցեղասպանություն|Հայոց ցեղասպանության]] մասին է, թեմա, որն արգիլված էր [[Խորհրդային Միություն]]ի. Գլուխգործոց համարվող այս ստեղծագործության առաջին տարբերակը գրվեր է 1941 թ.<ref>The Armenian genocide: cultural and ethical legacies, By Richard G. Hovannisian, p. 103</ref> Շիրազի կենդանության օրոք այդ գործեն միայն կարճ հատվածներ հրատարակվեցին Խորհրդային Միությունի և մի քանի գլուխներ [[Բեյրութ]]ի մէջ և [[Թեհրան]]ի մէջ։ Պոեմը ամբողջությամբ (ավելի քան 8000 տող) լույս տեսավ [[Երևան]]ի մէջ [[1990]] թվականին։
 
Թաղվեր է Երևանի [[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]ի, այլ հանրահայտ հայերի քովը։
 
▲Նրա առաջին կինը հայտնի բանաստեղծուհի [[Սիլվա Կապուտիկեան]]ն էր։ Նրանց տղան՝ [[Արա Շիրազ]]ը քանդակագործ է։ Շիրազը իր երկրորդ կնոջից՝ Շուշանից եոթ երեխա ունեցավ։ իրենց որդին, [[Սիփան Շիրազ]]ը պոետ էր։
 
ՀովհաննեսՀովհաննէս Շիրազի անվամբանուամբ ենկը կոչվումկոչուին [[ԵրևանԵրեւան]]ի թիվթիւ 169 դպրոցը ևեւ [[Սպահան]]ի մարզի [[Նոր Ջուղա|Ջուղա]]յի մեկմէջ փողոց։փողոց մը։ [[ԳյումրիԿիւմրի]]ի 19-րդԺթ. դարու դարիկառոյցին կառույցումմէջ բացվերբացուած է ՀովհաննեսՀովհաննէս Շիրազի հուշատունյուշատուն-թանգարանը։<ref>[http://www.yerevan2012.org/house-museums-of-writers/ House-Museums of Writers]</ref>
[[Պատկեր:Shiraz001.JPG|մինի|250px|աջից6|ՀուշատախտակՅուշատախտակ այն տանըտան, որտեղուր ապրերապրած է ՇիրազըՇիրազ. ԵրևանԵրեւան, Մաշտոցի պողոտապողոտայ]]
 
== Հրատարակուած գիրքեր ==
Տող 52.
* «Երկերի Ժողովածու» (5 հատորով), ([[1981]]-[[1986]])
* «Հայոց Տանթէականը» (Հայ կոտորածներու յաւերժասուգին), ([[1991]])
* «Յովհ. Շիրազի Թարգմանութիւնները» (Ժողովածուն կ՛ընդգրկէ բանաստեղծիբանաստեղծին տարբեր տարիներու կատարած թարգմանութիւնները), ([[1983]])
 
== Շիրազի զաւակները ==
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Յովհաննէս_Շիրազ» էջէն