Էտուարտ Ութուճեան

Կաղապար:ԱՀ Կաղապար:Տեղեկաքարտ Անձ (արեւմտահայերէն) Էտուարտ Մկրտչի Ութունճեան (1905, Նոյեմբեր 12, Կ. Պոլիս - 1975, Յուլիս 28, Շարտր, Ֆրանսա), Ֆրանսահայ քաղաքաշինարար, ճարտարապետ:

Կենսագրութիւն

Քաղաքացիական Ինժեներու կրթութիւն ստացած է Ամերիկեան Ռոպերթ Գոլէճ: 1934 թուականին աւարտած է Փարիզի համալսարամի քաղաքաշինական ճարտարապետութեան ինստիտուտը, 1934-1936 թուականներուն ուսանած է յուշարձաններու վերականգման դասընթացքներուն:

Ութուճեան նախաձեռնութեամբ 1933 թուականին Փարիզ կազմակերպուած է Ստորգենտիա քաղաքաշինութեան ընկերութիւն, որ 1937 թուականին վերածուած է միջազգային, ընդգրկելով շուրջ 90 երկիր: Ընկերութեան 1937, 1948 եւ 1959 թուականին համագումարներուն Ութունճեան ընտրուած է քարտուղար: 1936 թուականին հիմնած է «Լը Մոնդ Սուտերեն» («Le monde souterrain») մասնագիտական հանդէսը, որ պատասխանատու տնօրէն ու խմբագիրն եղած է մինչեւ կեանքի վերջը:

Ութունճեան նախագծերով Փարիզ եւ Ֆրանայի այք քաղաքներուն կառուցուած են շուրջ 250 կառոյցներ: Ութունճեանի հեղինակակից է Փարիզի, Պորտոքս, Վերսալի, Ռուանի կոյուղու ջրերու մաքրման կայաններուն, Պաղտատ եւ Պասրա քաղաքներուն հատակագծման նախագծերու: Դասավանդած է Փարիզի տարբեր բարձրագոյն դպրոցներուն, զբաղուած են գիտահետազօտական գործունէութեամբ: Հեղինակ է բազմաթիւ գիտական յօդուածներու, «Հայաստանի IV— XVII դդ․ յուշարձանները» (1967, ֆրանսերէն) գրքի:

Անոր մասնակցութեամբ ու նախագծերով վերականգնուած են որոշ յուշարձաններու, այդ թիւին՝ Երուսաղէմի մայրավանքի Սուրբ Յակոբ եկեղեցին: Ութուճեանը Փարիզի ստորգետնիա տնտեսութեան նախագծի համար համաշխարհային ցուցահանդեսի (փարիզ 1937) արժանացած է «Մեծ պարգեւ» (Grand prix) մրցանակի։ Պարգեւատրուած է Ֆրանսական Պատւո լեգեռնի շքանշանով: 1957, 1958, 1959, 1961, 1964 թուականներուն եղած է Հայաստան: