Ուիքիփետիա

«Ուքրանիա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
Replacing Flag_of_the_President_of_Ukraine.svg with File:Presidential_Standard_of_Ukraine.svg (by CommonsDelinker because: File renamed: #4 Standardise a set of images.).
Չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (- , +,, -, +, , - + )
Տող 10.
|զինանշանի_նկարագրութիւն = {{PAGENAME}}ի զինանշան
|քարտէզի_պատկեր = Europe-Ukraine (disputed territory).svg
|քարտէզի_նկարագրութիւն =
|քարտէզի_պատկեր_2 =
|քարտէզ_2-ի_նկարագրութիւն =
Տող 25.
|latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW=
|ամենամեծ_քաղաք =
|կառավարութեան_տեսակ = Նախագահ, <br /> Վարչապետ
 
|ղեկավար_տիտղոս_1 =
Տող 59.
|established_date9 =
|area_rank =
|area =
|areami² =
|percent_water =
|population_estimate = 46, 481, 000
|population_estimate_rank =
|population_estimate_year = 2005
 
|population_census = 48, 457, 102
|population_census_year = 2001
|population_density = 78
Տող 104.
 
'''Ուքրանիա''' ([[ուքրաներէն|ուքր.]]՝ Україна, {{IPA|[ukrɑˈjinɑ]}}), պետութիւն Արեւելեան [[Եւրոպա]]յի մէջ։ Ուքրանիան հիւսիսէն եւ հիւսիս արեւելքէն սահմանակից է Ռուսիոյ, հիւսիս արեւմուտքէն՝ [[Բելառուս]]ին, արեւմուտքէն՝ [[Լեհաստան]]ին, [[Սլովակիա]]յինեւև [[Հունգարիա]]յին, հարաւ արեւմուտքէն՝ [[Մոլդովա]]յին, հարաւէն եւ հարաւ արեւելքէն համապատասխանաբար [[Սեւ Ծով]]ուն եւ [[Ազովի Ծով]]ուն։
Ան 603, 628&nbsp;քմ² ցուցանիշով Եւրոպային հարակից երկրներու մէջ Ռուսիոյ Դաշնութենէն ետք երկրորդն է իր տարածքով։
<ref>[https://books.google.am/books?id=owsHh0v-QT4C&pg=PA345&dq=second+largest+European+country+after+%22Russian+federation%22&hl=nl&sa=X&ei=CXJKT4KvCOis0QW9oJWmDg&ved=0CGcQ6AEwCQ#v=onepage&q=second%20largest%20European%20country%20after%20%22Russian%20federation%22&f=false Global Clinical Trials] by [[Richard Chin]], [[Elsevier]], 2011, ISBN 0123815371 (page 345)</ref><ref>[https://books.google.am/books?id=JXPK9Qp8Yu8C&pg=PT88&dq=Ukraine+second+largest+country+Europe+after+Russia&hl=nl&sa=X&ei=u3NKT6LYNeWe0QWDkoGlDg&ved=0CG8Q6AEwCQ#v=onepage&q=Ukraine%20second%20largest%20country%20Europe%20after%20Russia&f=false Future of Google Earth] by [[Chandler Evans]], [[BookSurge Publishing]], 2008, ISBN 1419689037 (page 174)</ref><ref name="UKRCONSUL">{{cite web|title=Basic facts about Ukraine|url=http://www.ukrconsul.org/BASIC_FACTS.htm|publisher=Ukrainian consul in NY|accessdate=November 10, 2010}}</ref>
 
Տող 118.
== Պատմութիւն ==
=== Վաղ Պատմութիւն ===
Ուքրանիոյ մէջ եւ շրջակայ տարածքներուն մէջ, բնակութիւն հաստատուած է մ.թ.ա. 32, 000 դարերուն, որուն վկայութիւնն է [[Գրաւետեան մշակոյթ]]ի առկայութիւնը [[Ղրիմեան լեռներ]]ուն մէջ։<ref name=orig>{{cite news | url = http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0020834 | title = The Oldest Anatomically Modern Humans from Far Southeast Europe: Direct Dating, Culture and Behavior | first1 = Sandrine | last1= Prat | first2= Stéphane C. | last2= Péan | first3= Laurent | last3= Crépin | first4 =Dorothée G. |last4= Drucker | first5 =Simon J. | last5= Puaud | first6 =Hélène | last6=Valladas | first7= Martina |last7 =Lázničková-Galetová | first8 =Johannes | last8 =van der Plicht | first9= Alexander | last9= Yanevich |date = June 17, 2011 | publisher = plosone | accessdate =June 21, 2011}}</ref><ref name=bbc>{{cite news | url = http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-13846262 | title = Early human fossils unearthed in Ukraine | first = Jennifer | last = Carpenter |date = June 20, 2011 |publisher=BBC | accessdate =June 21, 2011}}</ref>
Մ. թ.ա. 4, 500 ականներուն [[Նեոլիտեան մշակոյթ]]ը կը ծաղկէր ամենուր ներառեալ ներկայիս Ուքրանիոյ տարածքի մասը մը [[Տրիբոլի]]ն եւ [[Դնեպր]]-[[Դնեստր]] տարածաշրջանը ամբողջովին։ [[Երկաթի դար]]ուն, երկրամասում բնակութիւն հաստատեցին [[Կիմերացիներ]]ը, [[Սկիւթներ]]ը եւ [[Սարմաթներ]]ը։<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-9066426|archiveurl=http://web.archive.org/web/20070930012558/http://www.britannica.com/eb/article-9066426|archivedate=September 30, 2007|title=Scythian|accessdate=September 12, 2007|work=[[Encyclopædia Britannica]] (fee required)}}</ref>
 
Յետագային մ. թ. 6-րդ դարու սկզբներուն [[Սեւ Ծով]]ու հիւսիսարեւելեան ափին հիմնուեցան եւ նշանակալից առաջընթաց ապրեցան [[Հին Յունաստան]]ի, [[Հին Հռոմ]]ի եւ [[Բիւզանդական կայսրութիւն|Բիւզանդական կայսրութեան]] գաղութները, ինչպիսի են [[Տիրա]]ն, [[Օլբիա]]ն եւ [[Հերմոնասա]]ն։ [[Գոթեր]]ը մնացին տարածաշրջանին մէջ, սակայն մ.թ. 370-ականներէն, իյնկան [[հուններ]]ու ազդեցութեան տակ։ Մ. թ. 7–րդ դարէն սկսած Արեւելեան Ուքրանիոյ տարածքը [[Հին Մեծ Բուլղարիա]]յի կեդրոնն էր։ Դարավերջին պուլկարական ցեղերու մեծ մասը գաղթեցին տարբեր ուղղութիւններով եւ հողերու մեծ մասը անցաւ [[խազարներ]]ուն։
Տող 213.
 
=== Լեռներ ===
Ուքրանիոյ տարածքի հարթաւայրային մասի ամենաբարձր կէտն է [[Բերդա (լեռ)|Բերդա]] լեռը (515 մ), ձախափնեայ հարթաւայրային մասի բարձրագոյն կէտն է [[Մոգիլա Մեչետնաեայ]]ն (367, 1 մ)։ Ստորեւ կը բերուի Ուքրանիոյ բարձր լեռներու ցանկը՝
 
Ուքրանական Կարպատներ
* [[Գովերլա]] - 2060, 8 մ
* [[Բրեբենեսկուլ (լեռ)|Բրեբենեսկուլ]] - 2035, 8 մ
* [[Չոռնայա Գոռա]] - 2020, 2 մ
* [[Պետրոս (լեռ)|Պետրոս]] - 2020, 2 մ
* [[Գուտին Տոմնատիկ]] - 2016, 4 մ
* [[Ռեբրա]] - 2001, 1 մ
Ղրիմի լեռներ
* [[Ռոման-Կոշ]] - 1545 մ
Տող 243.
* [[Իլինեցկիի խառնարան]] ([[Վիննիցայի մարզ]]) - տրամագիծը 300 մ, տարիքը - 400 մլն. տարի
* [[Զապադնի (խառնարան)|Զապադնի]] - տրամագիծը 4 քմ, տարիքը - 115 մլն. տարի
* [[Զելենոգայի խառնարան]] - տրամագիծը 2, 5 քմ, տարիքը - 120 մլն. տարի
* [[Օբոլոնի խառնարան]] ([[Պոլտաւայի մարզ]]) - տրամագիծը - 20 կմ, տարիքը - 169 ± 7 մլն. տարի, կոորդինատները՝ 49°35’հս.լ. 32°55’աե.ե.
* [[Ռոտմիստրովի խառնարան]] - տրամագիծը - 2, 7 քմ, տարիքը - 140 մլն. տարի
* [[Տերնովի խառնարան]] - տրամագիծը - 12 քմ, տարիքը - 280 մլն. տարի
* [[Բելիլովի խառնարան]] - տրամագիծը - 6, 2 քմ, տարիքը - 166± 10 մլն. Տարի
 
== Վարչական Բաժանում ==
Տող 361.
 
=== Արտաքին Քաղաքականութիւն ===
[[1918]]-[[1922]] թթ Ուքրանիան դիւանագիտական յարաբերութիւններ ունէր [[Լեհաստան]]ի, Պուլկարիոյ, Թուրքիոյ, [[Վատիկան]]ի, [[Դանիա]]յի, [[Նորվեգիա]]յի, [[Շուետիա]]յի, [[Շվեյցարիա]]յի, [[Իրան]]ի, [[Ռումինիա]]յի, [[Լիտվա]]յի, [[Լատվիա]]յի, [[Ֆինլանդիա]]յի, [[Էստոնիա]]յի, [[Վրաստան]]ի, [[Աւստրիա]]յի եւ [[Չեխոսլովակիա]]յի հետ։ [[1945]] թ դարձաւ [[ՄԱԿ]]-ի, այնուհետեւ [[ՅՈւՆԵՍԿՕ]]-ի, [[Աշխատանքի միջազգային կազմակերպութիւն|Աշխատանքի միջազգային կազմակերպութեան]] (ԱՄԿ) անդամ։ Խորհրդային Ուքրանիոյ առաքելութիւնը ՄԱԿ-ին կից որոշուեցաւ [[Վիեննա]]յի , [[Փարիզ]]ի, [[Ժնեւ]]ի, [[Նիւ Յորք]]ի մէջ։ [[1948]] թ Ուքրանիան առաջին անգամ դարձաւ [[ՄԱԿ-ի Անվտանգութեան Խորհուրդ|ՄԱԿ-ի Անվտանգութեան խորհուրդի]] ոչ մշտական անդամ։ Մինչեւ [[1991]] թ Լեհաստանը, [[Գերմանիոյ Դեմոկրատական Հանրապետութիւն|ԳԴՀ]]-ն, Չեխոսլովակիան, [[Հունգարիա]]ն, Ռումինիան, Պուլկարիան, [[Հարաւսլաւիա]]ն, [[Կանադա]]ն, [[Գերմանիոյ Դաշնային Հանրապետութիւն|ԳԴՀ]]-ն, [[ԱՄՆ]] հիւպատոսութիւններ ունէին [[Կիեւ]]ի մէջ, իսկ Պուլկարիան, [[Կուբա]]ն, [[Հնդկաստան]]ը եւ [[Եգիպտոս]]ը՝ [[Օդեսա]]յի մէջ։ [[1991]] թ ետք, Ուքրանիան վերականգնեց դիւանագիտական յարաբերութիւնները աշխարհի պետութիւններու մեծ մասի հետ։ Որովհետեւ [[ՌԴ]] [[ԽՍՀՄ]]-ին պարտքի փոխարէն իրեն վերցուց Ուքրանիոյ արտերկրներուն մէջ գտնուող նախկին դեսպանատները, ապա պետութիւնը բոլորովին մնաց առանց դեսպանատներու՝ բացառութեամբ ԱՄՆ-ում գտնուող դեսպանատանը։ ՌԴ եւ [[Բելառուս]]ի հետ միասին Ուքրանիան դարձաւ [[ԱՊՀ]] հիմնադիրը, թէեւ յետագային որոշակիօրէն հեռացաւ անորմէ։ [[1997]] թ [[Մայիս 31]]-ին ՌԴ եւ Ուքրանիոյ նախագահները ստորագրեցին ընկերութեան, համագործակցութեան եւ գործընկերութեան պայմանագիր, որ վավերացուեցաւ Գլխաւոր ռադայի եւ Պետական դումայի կողմէն։ [[1999]] թ [[Մայիս 14]]-[[Մայիս 15|15]] [[Լվով]]ի մէջ կայացած [[Կեդրոնական Եւրոպա]]յի պետութիւններու նախագահներու հանդիպման Կուչման յայտարարեց, որ Ուքրանիան կ'երթայ «եւրոպական ուղիով» եւ սերտ կապեր կը հաստատի ԵՄ հետ։ Դատապարտելով [[1999]] թ գարնան Հարաւսլաւիայի ռմբակոծութիւնները՝ ուքրանացի դիւանագետները իրենց միջնորդական դերակատարութիւնը առաջարկեցին [[Բալկաններ]]ի հակամարտութեան լուծման գործին մէջ։
 
Ներկային, Ուքրանիան կը հանդիսանայ հետեւեալ կազմակերպութիւններու անդամ՝ [[ՄԱԿ]] ([[1945]]), [[ՄԱԿ-ի Եւրոպական Տնտեսական Հանձնաժողով|ՄԱԿ-ի ԵՏՀ]] ([[1947]]), [[Առողջապահութեան համաշխարհային կազմակերպութիւն|ԱՀԿ]] ([[1948]]), [[ՅՈւՆԵՍԿՕ]] ([[1954]]), [[Եւրոպայի անվտանգութեան եւ համագործակցութեան կազմակերպութիւն|ԵԱՀԿ]] ([[1992]]), [[Վերակառուցման եւ զարգացման եւրոպական բանկ|ՎԶԵԲ]] ([[1992]]), [[Արժոյթի միջազգային հիմնադրամ|ԱՄՀ]] ([[1992]]), [[Վերակառուցման եւ զարգացման միջազգային բանկ|ՎԶՄԲ]] ([[1992]]), [[Սեւծովեան տնտեսական համագործակցութեան կազմակերպութիւն|ՍՏՀԿ]] ([[1992]]), [[Միջազգային ֆինանսական կորպորացիա|ՄՖԿ]] ([[1993]]), [[Ներդրումային երաշխիքներու բազմակողմ գործակալութիւն|ՆԵԲԳ]] ([[1994]]), [[Գործընկերութիւն հանուն խաղաղութեան կազմակերպութիւն|ԳՀԽԿ]] ([[1994]]), [[Եւրախորհուրդ|ԵԽ]] ([[1995]]), [[Ժողովրդավարութեան եւ տնտեսական զարգացման կազմակերպութիւն|ՏՀՁԿ]] ([[1997]]), [[Եւրո-ատլանտեան համագործակցութեան խորհուրդ]] ([[1997]]), [[Սեւծովեան առեւտուրի եւ զարգացման բանկ|ՍԱԶԲ]] ([[1998]]), [[Ներդրումային վէճերու կարգաւորման միջազգային կեդրոն]] ([[2000]]), [[Զարգացման միջազգային ասոցիացիա|ԶՄԱ]] ([[2004]]), [[Առեւտուրի Համաշխարհային Կազմակերպութիւն|ԱՀԿ]] ([[2008]])։ Ուքրանիան նաեւ կը հանդիսանայ ԱՊՀ-ի փաստացի անդամը ([[1991]]) եւ դիտորդի կարգավիճակ ունի հետեւեալ կազմակերպութիւններուն մէջ՝ [[Բալթեան երկրներու խորհուրդ]] ([[1999]]), [[Եւրասիական տնտեսական ընկերակցութիւն|ԵվրԱզԷՍ]] ([[2002]]), [[Ֆրանկոֆոնիա]] ([[2006]])։
Տող 408.
Ուքրանիան կը պատկանի արդիւնաբերաագրարային երկիրներու բաժինին։ Ըստ ազգային մրցունակութեան՝ ան [[2012]] թ աշխարհին մէջ, զբաղեցուցած է 73-րդ տեղը։
 
Ուքրանիոյ տնտեսութիւնը կը զբաղեցնէ 39-րդ տեղը աշխարհին մէջ, ըստ [[ՀՆԱ]]-ի չափի ([[2011]])։<ref>[http://mostinfo.su/86-vvp-po-pps-stran-mira.html Աշխարհի երկիրներու ՀՆԱ-ն]</ref><ref name="Сіа.gov">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/up.html CIA — The World Factbook]</ref> Մէկ բնակչին բաժին իյնկող ՀՆԱ-ի չափը կը կազմէ 7600 ԱՄՆ դոլար (2011)։<ref name="Сіа.gov" /> 2011 թ ՀՆԱ-ի աճը կազմեց 5, 2%։<ref name="Сіа.gov:рост">[http://korrespondent.net/business/economics/1313156-vvp-ukrainy-v-2011-godu-vyros-na-52-gosstat Ուքրանիոյ ՀՆԱ-ն 2011 թ աճեցաւ 5, 2%-ով]</ref> Ուքրանիոյ պարտքը [[2010]] թ հասաւ ՀՆԱ-էն 93, 5%-ի, իսկ 2010 թ [[Յուլիս 1]]-ի դրութեամբ ՀՆԱ-ի աճը կազմեց 3, 7%։<ref>[http://top.rbc.ru/economics/17/03/2010/381129.shtml Ուքրանիոյ պետական պարտքը կազմեց ՀՆԱ-էն 93, 5%։]</ref>
 
Ուքրանիան կը համարուի արտահանման ուղղուածութիւն ունեցող երկիր․ ըստ որոշ գնահատականներու՝ երկրի ՀՆԱ-ի 50%-ը կը կազմուի արտահանումէն։<ref>[http://www.ukrrudprom.ua/digest/Vsemirniy_bank_poddergit_ukrainskiy_eksport.html Համաշխարհային բանկը կ'աջակցէ ուքրանական արտահանութեան]</ref> [[2011]] թ ըստ [[Առեւտուրի Համաշխարհային Կազմակերպութիւն|Առեւտուրի Համաշխարհային Կազմակերպութեան]]՝ Ուքրանիան համաշխարհային ներմուծողներու շարքին մէջ զբաղեցուց 25-րդ տեղը։
Տող 414.
[[1992]] թ սկսած նկատուեցաւ հարաճող ապաինդուստրալացին մէջ, որ բարձր տեխնոլոգիական արտադրութուններու մէջ եւ [[մեքենաշինութիւն|մեքենաշինութեան]] ոլորտին մէջ, ընդհանուր բնոյթ կրեց։ [[1999]] թ [[ՀՆԱ]]-ն 40%-ով ցած էր [[1991]] թ մակարդակէն։ Որոշակիօրէն բարորակ վիճակին մէջ, յայտնուեցան մետաղագործական, քիմիական եւ ցած աւելացուած արժէքով այլ էներգատար արտադրութիւնները, որոնք [[համաշխարհային շուկա]]յին մէջ պահպանեցին իրենց մրցունակութիւնը՝ ի շնորհիւ էներգակիրներու ռուսական ցած գիներու։ Արդիւնաբերութեան այն ճիւղերը, որոնք քիչ թէ շատ կ'աշխատին [[մետաղագործութիւն]]ն է, [[էներգետիկա]]ն (կան ատոմային էլեկտրակայաններ եւ [[Դնեպր (գետ)|Դնեպր]] գետի վրայ ՀԷԿ-ի ամբողջ մը համալիր), ինչպէս նաեւ [[քիմիական արդիւնաբերութիւն]]ը եւ [[հանքարդիւնաբերութիւն]]ը ([[ածուխ]]ի, [[հանքանիւթ]]ի արդիւնահանում)։ Որոշակի չափով տնտեսապէս զարգացած շրջաններն են [[Դոնբաս]]ը (Դոնեցկի եւ Լուգանսկի մարզ), [[Պրիդնեպրովիէ]]ն (Դնեպրոպետրովսկի եւ Զապորոժիէի մարզ), ինչպէս նաեւ [[Կիև]], [[Խարկով]], [[Օդեսա]] եւ [[Լվով]] քաղաքները։
 
Տնտեսութեան իր շուկայական բնոյթի համաձայն բնորոշ է պետութեան աշխոյժ դերը՝ անոր կը պատկանին մօտ 140 մեծ ընկերութիւններ ազգային տնտեսութեան տարբեր ոլորտներուն մէջ, ինչպէս նաեւ պետութիւնը կը վերահսկէ շարք մը ապրանքներու գիները՝ ներառեալ հիմնական [[սննդամթերք]]ը եւ վառելիքաքսանիւթերը։ [[2011]] թ ՀՆԱ ծաւալին մէջ, արդիւնաբերութեան մասնաբաժինը կազմեց 34, 4%, ծառայութիւններու ոլորտը՝ 56, 2%, [[գիւղատնտեսութիւն]]ը՝ 9, 4%։ Ընդ որուն արդիւնաբերութեան մէջ, զբաղուած է աշխատող բնակչութեան 18, 5%, գիւղատնտեսութեան մէջ՝ 15, 8%, իսկ ծառայութիւններու ոլորտին մէջ՝ 65, 7%։ Աշխատունակ բնակչութեան ընդհանուր թուաքանակը կը կազմէ 22.09մլն մարդ (30-րդ տեղը աշխարհին մէջ), գործազրկութեան մակարդակը կը կազմէ 7% (81-րդ տեղը աշխարհին մէջ)։
 
=== Արդիւնաբերութիւն ===
Տող 427.
* ''Սնունդի արդիւնաբերութեան'' մէջ զբաղուած է երկրի աշխատուժի 12.8%-ը ([[2003]] թ տուեալներով)։ Կ'արտադրուի աւելի քան 3000 տեսակ ապրանք։
 
Ուքրանիոյ անտառային ռեսուրսները սահմանափակ են եւ կը կազմեն երկրի տարածքի 14, 3%-ը։ Անտառներու հիմնական մասը կը գտնուի [[Կարպատներ]]ու, [[Պոլեսիէ]]ի եւ [[Ղրիմ]]ի լեռներուն մէջ։ Տարածուած են ծառերու թանկարժէք տեսակներ՝ [[հաճարենի]], [[կաղնի]], [[եղեւնի]], [[սոճի]], [[հացենի]]։
 
Անտառամշակման արդիւնաբերութիւնը ձեւաւորուած է Կարպատներու եւ Պոլեսիեու մէջ, (կը կազմէ ամբողջ անտառամշակման արդիւնաբերութեան 90%)։ Անտառային զանգուածները անխնայ օգտագործուած են։ Անտառամշակման մեծ կեդրոններն են՝ [[Լուով]], [[Չերնովցի]], [[Իվանո-Ֆրանկովսկ]], [[Լուցկ]], [[Ժիտոմիր]], [[Չերնիգով]], [[Ռախով]], [[Յասինյա]], [[Խուստ]], [[Ուժգորոդ]], [[Մուկաչեւո]], [[Կոստոպոլ]], [[Շոստկա]]։
Տող 439.
# [[Բուսաբուծութիւն]]
* [[Հացահատիկ]]ի արտադրութիւն՝ 56.7մլն տոննա (51մլն տոննա [[1990]] թ)
* [[Շաքարի ճակնդեղ]]ի արտադրութիւն՝ 18, 7մլն տոննա (44, 2մլն տոննա 1990 թ)
* [[Արեւածաղիկ|Արեւածաղկի]] արտադրութիւն՝ 8, 6մլն տոննա (2, 5մլն տոննա 1990 թ)
* [[Կարտոֆիլ]]ի արտադրութիւն՝ 24, 2մլն տոննա (16, 7մլն տոննա 1990 թ)
* [[Բանջարեղէն]]ի արտադրութիւն՝ 9, 8մլն տոննա (6, 6մլն տոննա 1990 թ)
# [[Անասնաբուծութիւն]]
* [[Միս|Մսի]] արտադրութիւն՝ 2, 1մլն տոննա (4, 3մլն տոննա 1990 թ)
* [[Կաթ]]ի արտադրութիւն՝ 11մլն տոննա (24, 5մլն տոննա 1990 թ)
* [[Ձու|Ձվի]] արտադրություն՝ 18, 6մլդ տոննա (16, 2մլն տոննա 1990 թ)
* Ոչխարի բուրդի արտադրութիւն՝ 3, 8 հազ. տոննա (29, 8մլն տոննա 1990 թ)
 
=== Ծառայութիւններու Ոլորտ ===
Ծառայութիւններու ոլորտը սովորաբար կարեւոր դեր չէ խաղացած Ուքրանիոյ տնտեսությեն մէջ (ներառեալ [[ԽՍՀՄ]] կազմի մէջ)։ Այս ոլորտի զարգացումը կապուած է [[1990]]-[[2000]] թթ հետ։ [[2011]] թ ծառայութիւններու ոլորտը կը կազմէր [[ՀՆԱ]]-ի 56, 2%-ը եւ աշխատանքով կ'ապահովէր երկրի աշխատուժի 65.7%-ին։
 
==== Բանկային Ոլորտ ====
Ուքրանիոյ ֆինանսաւարկային համակարգը [[1997]]-[[1998]] թթ խորը ճգնաժամէն ետք, [[2000]]-ական թթ առաջին կիսուն, ընդհանուր առմամբ կայունացաւ։ [[2005]] թ [[Ուքրանիոյ Ազգային բանկ]]ը երկարաժամկէտ ծրագիր մշակեց՝ ուղղուած երկրին մէջ գործող մասնաւոր բանկային հաստատութիւններու թիւի կրճատմանը՝ փոքր բանկերու միաձուլման կամ մեծ բանկերու կողմէն փոքրերու «կուլ տալու» միջոցով։ Ի տարբերութիւն [[2009]]-[[2011]] թթ բացասական արդիւնքներու ([[2009]] թ կորուստը կազմեց 38 450մլն գրին, [[2010]] թ՝ 13 027մլն գրին, [[2011]] թ՝ 7 708մլն գրին) [[2012]] թ 9 ամիսներու ընթացքին, Ուքրանիոյ բանկային համակարգը դրական ֆինանսական արդիւնք ցուցաբերեց, որ հաւասար էր +2 775մլն գրինի։<ref>[http://news.finance.ua/ru/~/3/0/all/2012/11/16/291418 Ուքրանիոյ բանկային համակարգի վերլուծական ուսումնասիրութիւնը 2012 թ 9 ամիսներու ընթացքին]</ref> [[2012]] թ [[Սեպտեմբեր]]ի դրութեամբ Ուքրանիոյ մէջ, կը հաշուըւի 176 կոմերցիոն [[բանկ]], որոնցմէ 55-ը օտարերկրեայ գործընկերներու հետ կը համագործակցի, 10-ի վերահսկող փաթեթը կը պատկանի օտարերկրեայ սեփականատերերու։<ref>[http://www.bank.gov.ua/control/uk/publish/article?art_id=36807 Oсновнi показники діяльності банків України]</ref> Յատկանշական է, որ այդ բանկերէն 10 ամենամեծերը կը ղեկավարուին բանկային ոլորտի 63, 4%-ը, որուն ընդհանուր միջոցները կը կազմեն $353մլդ։<ref name="Госдеп">[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/3211.htm Department of State]</ref>
 
[[2010]] թ Ուքրանիոյ Ազգային բանկի վերաֆինանսաւորումը կը կազմէր 11, 97% (27-րդ տեղը աշխարհին մէջ), կոմերցիոն բանկերու վարկաւորման բազային տոկոսադրոյքը՝ 15, 95% (36-րդ տեղը աշխարհին)։<ref name="CIA-Main" />
 
==== Զբօսաշրջութիւն ====
Տող 488.
|[[Հարաւուքրանական ատոմակայան]]
|3
|[[ՎՎԷՌ-1000]],
|քաղաք [[Յուժնոուկրանսկ]], [[Նիկոլաեւի մարզ]], [[Հարաւային Բուգ (գետ)|Հարաւային Բուգի]] ափ
|17-18մլդ կվ/ժ
Տող 516.
=== Արտաքին Առեւտուր եւ Օտարերկրեայ Ներդրումներ ===
 
[[2011]] թ արտաքին առեւտուրի ծաւալը կազմեց $125, 3մլդ՝ $31, 1մլդ բացասական մնացորդի դէպքին մէջ, արտահանման ծաւալը՝ $69, 42մլդ, ներմուծումը՝ $83, 22մլդ (արտահանումով 38-րդն է աշխարհին, իսկ ներմուծմամբ՝ 51-րդը)։<ref name="CIA-Main" />
 
Կ'Արտահանոուի հիմնականին մէջ, ելեկտրական սարքաւորումներ, տեքստիլ, փայտանիւթ, նրբատախտակ։
Տող 537.
|-
|[[Օդեսայի նաւահանգիստ]]
|34, 56
|-
|[[Հարաւային նաւահանգիստ]]
|21, 7
|-
|[[Իլյիչյովսկի նաւահանգիստ]]
|18, 9
|-
|[[Մարիուպոլի նաւահանգիստ]]
|16, 3
|-
|[[Նիկոլաեւի նաւահանգիստ]]
|9, 25
|}
 
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Ուքրանիա» էջէն