«Ուքրանիա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Ուքրանիան կրկին անկախացաւ 1991 թ., երբ Խորհրդային Միութիւնը փլուզուեցաւ։ Այդ փլուզումով սկսաւ անցումը [[շուկայական տնտեսութիւն|շուկայական տնտեսութեան]], որուն ընթացքին, Ուքրանիան շուրջ 8 տարի շարունակ հետընթաց ունեցաւ։<ref name="Macroindicators NBU">{{cite web|url=http://www.bank.gov.ua/ENGL/Macro/index.htm|title=Macroeconomic Indicators|accessdate=December 16, 2007|work=[[National Bank of Ukraine]]|archiveurl=http://web.archive.org/web/20071021232506/http://bank.gov.ua/Engl/Macro/index.htm <!--Added by H3llBot-->|archivedate=October 21, 2007}}</ref> Այնուհետեւ յաջորդեց տնտեսական բարձրակարգ վերելքի ժամանակաշրջանը։ 2008–2009 թթ Ուքրանիան ընկղմուեցաւ ճգնաժամի մէջ։ ՀՆԱ-ն 2008 թ. գարունէն մինչեւ 2009 թ. գարունը նուազեց 20% -ով, այնուհետեւ կարգաւորուեցաւ։<ref>Inozmi, "Ukraine – macroeconomic economic situation – June 2009" [http://unian.net/eng/news/news-325554.html online]</ref> Երկիրը ինչպէս նախկինին մէջ, կարեւոր դեր հը խաղայ հացահատիկի համաշխարհային շուկային մէջ եւ 2011 թ. տուեալներով հացահատիկի արտահանման ծաւալով աշխարհին մէջ երրորդն է։<ref>{{cite web|url=http://www.blackseagrain.net/photo/ukraine-becomes-worlds-third-biggest-grain-exporter-in-2011-minister |title=Ukraine becomes world's third biggest grain exporter in 2011 – minister |publisher=Blackseagrain.net |date= |accessdate=2012 թ․ Օգոստոս 25–ին}}</ref>

 

== Ծագումնաբանութիւն ==

Ըստ աւանդական տեսակէտի, որ ձեւաւորուած է ռուսական եւ լեհական պատմագրութեան ազդեցութեան ներքեւ<ref>Русанівський, В. М. Українська мова // Енциклопедія «Українська мова». — К., 2000.</ref> ''Ուքրանիա'' բառը սլավոնական ծագում ունի, որ կը նշանակէ ''սահմանի մօտ''։"<ref>{{cite web|url=http://litopys.org.ua/rizne/nazva_eu.htm |title=З Енциклопедії Українознавства; Назва "Україна" |publisher=Litopys.org.ua |accessdate=October 31, 2011}}</ref>

Կիեւեան Ռուսիան հիմնած են ռուս մարդիկ, վարեագները, որոնք սկզբը բնակեցան [[Լադոգա]]յի եւ [[Նովգորոդ]]ի շրջակայքին մէջ, այնուհետ աստիճանաբար տեղաշարժեցան հարաւ վերջապէս մօտաւորապէս 880-ին հասան Կիեւ։ Կիեւեան Ռուսիան կ'ընդգրկէր Ժամանակակէն Ուքրանիոյ, Բելառուսիոյ արեւմտեան մասը, որուն գերակշռող մասը ժամանակակէն Ռուսիոյ տարածքին մէջէ։ Համաձայն սկզբնական գրառումներու ռուսական էլիտան կազմաւորուած է [[Սկանդինավիա]]յի վարեագեաններէն։

10-11-րդ դարերուն, ան կը դառմայ Եւրոպայի մեծագոյն եւ ամենահզոր պետութիւնը։<ref name=cia>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/up.html|title=Ukraine|accessdate=December 24, 2007|date=December 13, 2007|work=[[CIA World Factbook]]}}</ref> Յաջորդ դարերուն, ան ուքրանացիներու եւ ռուսերու համար ազգային ինքնագիտակցութեան հիմք կը ձեւաւորէ։<ref name="Columbia">{{cite encyclopedia|encyclopedia=The Columbia Encyclopedia|edition=| year=2001–2005|article=Kievan Rus|url=http://www.bartleby.com/65/ki/KievanRu.html}}{{dead link|date=December 2010}} Retrieved on 2008-01-27.</ref> Ժամանակակէն Ուքրանիոյ մայրաքաղաք [[Կիեւ]]ը հը դարռնայ Ռուսիոյ ամենակարեւոր քաղաքը։

 

Վարանգեանները հետագային, ձուլուեցան տեղացի սլավոնական բնակչութեան հետ եւ դարձան Ռուսիոյ առաջին դինաստիայի՝ [[Ռիւրիկեան դինաստիա]]յի մաս։<ref name="Columbia"/>

'''Ուքրանիան''' տարածքով երկրորդ պետութիւնն է [[Արեւելեան Եւրոպա|Արեւելեան]] [[Եւրոպա]]յի մէջ Երկրի տարբեր մասերն ունեն աշխարհագրական տարբեր առանձնահատկություններ՝ լեռնայինից մինչև հարթավայրային։ Երկիրը գտնվում է {{coord|49|00|N|32|00|E|type:country}} կոորդինատներում։ Զբաղեցնում է 603 700 կմ² տարածք, որն աշխարհում 44-րդ ցուցանիշն է։ Ուկրաինայի մակերևույթի 98% ցամաքային է, և միայն 2% են զբաղեցնում ջրային տարածքները։ Հարավից երկիրը դուրս է գալիս դեպի [[Սև ծով]], ափեզրի երկարությունն է 2782 կմ։

 

 

=== Ընդհանուր Տեղեկութիւններ ===

 

[[Կարպատեան լեռներ]]ի հիւսիսային մասը կը հասնի Ուքրանիոյ արեւելեան մասին։ Երկրի ամենաբարձր կէտը [[Գովերլա]] լեռն է, որուն բարձրութիւնը կը կազմէ 2061 մ։ Ուքրանիոյ տարածքի մեծ մասը կը զբաղեցնեն [[Սեւ Ծով]]ու հիւսիսին մէջ տարածուող [[տափաստան]]անման շրջանները։ Ուքրանիան համարեայ կը կիսուի երկու հաւասար մասերու [[Դնեպր]] գետով, որ կը տարածուի ամբողջ Ուքրանիայով հիւսիսէն հարաւ։ Ան կը թափուի Սեւ ծով [[Ղրիմ]] թերակղզիին հիւսիս [[Հարաւային Բուգ]]ի եւ [[Դնեստր]]ի գետաբերաններու մօտ։ Սահմանը Ռուսիոյ հետ երկրէ երկիր ամենաերկար սահմանն է, ան կը տարածուի նաեւ [[Ազովի ծով]]ով։