«Կարապետ Պալեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Կարապետ Ամիրա Պալեան''' ([[1800]] - [[1866]] թթ․), սուլթանական ճարտարապետ, Պալեաններու ամիրայական ընտանիքին հռչակաւոր ներկայացուցիչը։

[[1832]]–ին, երբ [[ՊեզճյանՊեզճեան մայր վարժարան (Թուրքիա)|Պեզճեան]] ձերնարկեց հիմնել [[Եէտի-Գուլէ]]ի Ազգ. հիւանդանոցը, իր գլխաւոր աջակիցն էր [[Կարապետ]] ամիրան, որ [[Սէրվէրեան Յովհաննէս]] ամիրայի հետ հիւանդանոցի շէնքին ճարտարապետը հանդիսացաւ։ Քիչ ետք [[1836]]–ին, միշտ իր քեռայրին հետ, ''Սկիւտարի'' մէջ բարձրագոյն ուսումնարան մը հաստատելու գաղափարը ունեցաւ։ Իրենց նախաձերնութեամբ ժամանակինժամանակի ամիրաները գումարուեցան Պատրիարքարան` Աղաւնի Պատրիարքի[[Պատրիարք|պատրիարք]]ի նախագահութեան տակ, [[Օգոստոս]] [[26]]–ին։ Այդ ժողովին մէջ որոշուեցաւ ''Սկիւտարի'' Երուսաղէմատան[[Երուսաղէմ]]ատան խարխուլ վանքը վերաշինելով բանալ ճեմարանը։ Ամիրաները յանձն առին ճեմարանին տարեկան ծախքին համար Երուսաղէմի վանքը վճարեց 20000 ղրուշ։ Շէնքին հիմնարկութիւնը կատարուեցաւ Սեբտեմպեր [[Սեբտեմպեր 18]]–ին եւ երկու տարի ետք [[1838]]–ի [[Դեկտեմբեր]] [[9]]–ին Ճեմարանը կը բացուի։

Սկիւտարի ճեմարանը Ազգին առաջին բարձրագոյն վարժարանը եղաւ այսպէս ու մանկավարժական նոր սկզբունքներու համաձայն կառավարուելով կարող ուսուցիչներու ձեռքով հասցուց զարգացած աշակերտներ։ Ծանօթ են նաեւ դժբախտաբար այն վէճերը, որոնք տեղի տուին՝ կրթական սոյն հաստատութիւնը դուռ բանալով ժողովուրդին ու ամիրաներուն մէջ եղած կռիւներուն, որոնց միջոցին Պալեան ամիրան էսնաֆներուն«էսնաֆ»ներուն կողմը կը բռնէր միշտ։

[[1847]]–ին Կարապետ ամիրա աջակցելով վառօդապետ ամիրաներուն, Ճէզայիրլեանի, եւ [[Կրճիկեան Յակոբ]] էֆէնտիի` գլխաւոր ջանագիրներէն մէկը եղաւ որպէսի հաստատուի հոգեւոր, ինչպէս նաեւ գերագոյն ժողովները, այս վերջնոյն կը մասնակցէին էսնաֆներն ալ, եւ ահա ստորագրել տուին Մատթէոս Պատրիարքի բագրիր, մը, որով այս կառավարութենէն արտօնութիւն կը խնդրուէր երկու ժողովներուն կազմակերպութեան։

[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Արևմտահայերեն1800 հոդվածներծնունդներ (արւմտ․)]]