«Պահք» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Տող 43.
Այլ շաբաթապահքեր են՝ Առաջաւորաց, Յիսնակաց եւ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչի Պահքերը։
Այս պահքը սահմանած է Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ Խոր Վիրապէն ելլելէն ետք: Ինչպէս կը վկայեն եկեղեցական հայրեր՝ Պօղոս Տարօնացին, Ս. Ներսէս Շնորհալին, Մխիթար Գոշը եւ ուրիշներ, Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ, Տրդատ թագաւորը մկրտելէ առաջ, 65 օր գիշեր-ցերեկ շարունակ կը քարոզէ, կը խրատէ, կը սորվեցնէ, կը գօտեպնդէ` իմաստուն բժիշկի պէս ջանալով գտնել օգտակար դեղը, աղօթքով հայ ժողովուրդը կը պատրաստէ Աւետարանի վեհ պատգամներուն հետեւելու, ապա կը սահմանէ հնգօրեայ ծոմապահութիւն՝ ի յիշատակ Հայաստանի լուսաւորութեան: Թագաւորներն ու նախարարները, հինգ օր ծոմ պահելով, կը փրկուին զիրենք տանջող ցաւերէն ու հիւանդութիւններէն:Հայ եկեղեցւոյ վարդապետներուն համաձայն՝ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ անիկա կը հաստատէ ի յիշատակ վերոյիշեալ փրկչական ծոմապահութեան եւ կը պատուիրէ, որ ամէն տարի շարունակեն նոյնութեամբ: Եւ որովհետեւ այս պահքը առաջինը կ'ըլլայ Հայաստանի մէջ, կը կոչուի «Առաջաւորաց պահք» կամ «Առաջաւորք» եւ կը համարուի հայոց առաջին ազգային պահքը: Այս պահքի հինգերորդ՝ ուրբաթ օրը, պահոց օր ըլլալով հանդերձ, Յովնան մարգարէին յիշատակութեան օրն է՝ իբրեւ ապաշխարութեան եւ ծոմապահութեան օրինակ: Իսկ յաջորդ շաբաթ օրը, կը տօնուի Ս.Սարգիս զորավարին եւ անոր որդիին Մարտիրոսին եւ 14 զինուորներուն տօնը: Առաջաւորաց պահքին նախորդող կիրակի օրը բարեկենդան է:
Տող 51.
Առաջաւորաց պահքը ունի նաեւ իր նուիրական կերակուրը՝ փոխինդը կամ փոխինձը, որմով կը լուծուի պահքը:<ref>[http://www.surbzoravor.am/post/view/arajavorac-pahq-hayoc-arajin-azgayin-pahqy Առաջաւորաց Պահք]</ref>
Ըստ հայ մատենագիրներու վկայութեան՝ Առաջաւորաց պահքը ժամանակին գոյութիւն ունեցած է նաեւ յոյներուն եւ լատիններուն մօտ:
Յիսնակը յիսուն օրերու ժամանակաշրջան մըն է, որ կը կանխէ Յիսուսի Քրիստոսի Ս. Ծնունդը: Աստուածորդւոյն Ս. Ծննդեան եւ Աստուածայայտնութեան տօնը կանխող յիսուն օրերու այս շրջանը, Հայ Տօնացոյցը որպէս յիսնակ արձանագրած է: Անցեալին Յիսնակին շրջանը Մեծ Պահոց նման յիսուն օրերու պահեցողութեան շրջան մըն էր ի պատրաստութիւն սուրբ Ծննդեան եւ Աստուածայայտնութեան տօներուն: Իսկ ներկայիս մինչեւ Ս. Ծնունդ պահեցողութեան օրեր սահմանուած են Չորեքշաբթին և Ուրբաթը եւ երեք շաբաթապահքերը: Յիսնակին առաջին շաբաթը «Յիսնակի պահք» անունով կը կոչուի: Երկրորդ շաբաթը՝ ձմեռնամուտի շաբաթապահքն է, որ հաւատացեալներուն կողմէ անուանակոչուած է Ս. Յակոբի շաբաթապահք: Իսկ երրորդ շաբաթը՝ Ս. Ծննդեան եւ Աստուածայայտնութեան տօնը կանխող օրերն են:<ref>[https://www.bzommarvank.com/upcoming-event/622-2017-11-27-18-33-55 Յիսնակի Պահք]</ref>
▲բ. Յիսնակաց Պահք, Յիսնակ կը նշանակէ յիսուն օրերու ժամանակաշրջան։ Հինէն յիսնակաց պահեցողութիւնը սկսած է Քրիստոսի ծնունդէն յիսուն օր առաջ եւ պահուած մինչեւ Աստուածայայտնութեան տօնը։ Ներկայիս յիսնակաց Պահքը կը պահուի միայն հինգ օր։
գ. Լուսաւորչի Պահք, այդպէս կը կոչուի, որովհետեւ նուիրուած է [[Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ(արեւմտահայերէն)|Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչի]] նշխարներու գիւտին։ Կը տեւէ հինգ օր եւ իր մեջ կը պարունակէ սրբական այլ տօներ։
|