«Ռաֆայէլ Իշխանեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Ծնած է յեղափոխականներ Աւետիս Մելքոնի Կիրակոսեանի (գնդակահարուած է [[1937 թուական|1937]]-ին) եւ Հայկանուշ ԱրսենիԱրսէնի Իշխանեանի (1900-1933) ընտանիքին մէջ։ 1939-ին աւարտած է ԿրուպսկաեայիԿրուպսկայայի անուան (այժմ՝ [[Նիկոլ Աղբալեան]]) դպրոցը եւ ընդունուած Երեւանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետ։ֆակուլտետը։ [[1940-ին (արեւմտահայերէն)|1940]] թ.կը զորակոչուիզօրակոչուի բանակ, ու կը մասնակցի ՀայրենականԲ. ՄեծԱշխարհամարտին։ Պատերազմին, կըԿը վիրաւորուի եւ գերի կ՝ ինայկ՚իյնայ, գերութիւնէնիսկ գերութենէն ազատելէնազատելէ ետք կրկին կը մասնակցի ռազմական գործողութիւններու։ [[1949Համալսարանը կ՚աւարտէ (արեւմտահայերէն)|1949]]-ին, թ. Կ՝ աւարտէ Պետհամալսարանը։ 1954 թ. Կ՝ աւարտէիսկ Մոսկուայի գրադարանային հիմնարկը։հիմնարկը՝ [[19621954-ին։ (արեւմտահայերէն)|1962]]-ին թ.թեկնածուական Կըատենախօսութիւն պաշտպանէկը թեկնածուական ատենախոսութիւն՝պաշտպանէ՝ «Ակսել Բակունց»։ 1973նիւթով, թ.իսկ Կը պաշտպանէ1973-ին դոկտորական ատենախոսութիւն՝ատենախօսութիւն՝ «Հայ նոր գրականութեան լեզուի պատմութիւն»։ 1955-1963-ին թթ. Աշխատածաշխատած է Հանրային գրադարանին մէջ (այժմայժմ՝ Ազգային) գրադարանին մէջ իբրեւ աւագ գրադարանաւարգրադարանավար, ենթաբաժնի վարիչ, ապաապա՝ բաժինիբաժնի վարիչ, Մաշտոցի անուան մատենադարանին մէջ գիտական գրադարանի տնօրէն։ Դասաւանդած է Հայաստանի հեռակա մանկավարժական հիմնարկին մէջ։ 1963-1992 թթ.-ին աշխատած է ՊետհամալսարանիԵրեւանի պետական համալսարանի բանասիրական բաժինիբաժնի հայոց լեզուի եւ հայոց լեզուի պատմութեան ամպիոններուն, դասաւանդած էդասաւանդելով ժամանակակից հայոց լեզու, բարբառագիտութիւն, հայ գրականութեան լեզուի պատմութիւն։ [[1991Լայնօրէն ծանօթ եղած է իբրեւ հայոց լեզուի ու դասական ուղղագրութեան պաշտպան։ (արեւմտահայերէն)|1991]]-էն մինչեւ կեանքի վերջը [[Հայաստանմահը (արեւմտահայերէն1995)| Հայաստանի]] ազգային գրադարանի տնօրէն էր եւ Հայաստանի գերագոյնԳերագոյն Խորհուրդի պատգամաւոր խորհուրդիեղած պատգամաւոր։է։

* Ակսել Բակունց. կենսագրութիւն եւ մատենագիտութիւն, «Երեւան, ՀՍՍՌ Ալ. ՄյասնկիեանիՄիասնիկեանի անւ.անուան պետական ռեսպուբլիական գրադարան»։ Երեւան, 1960

* Բակուցի լեզուական արուեստը։արուեստը, Երեւան, «Միտք», [[Երեւան]] 1965

* Հայ հնատիպ գիրքը։գիրքը, Երեւան, «Գիտելիք», Երեւան, 1968

* Արդի հայերէնի հոլովումը եւ խոնարհումը։խոնարհումը, Երեւան, «Երեւանի համալսարան»,պետական [[Երեւան]]համալսարանի հրատարակչութիւն, 1971

* 500 բառ, որոնք ուղղագրութեան տեսակետէնտեսակերից դժուարութիւններ ունին։ունեն, Երեւան, «Լոյս», Երեան, 1971

* Տերեանի լեզուական արուեստը, Դասախօսությունդասախօսություն, մաս։Երեւան, «Երեւանի համալսարան»,պետական Երեւանհամալսարանի հրատարակչութիւն, 1972

* Բակուցի կեանքն ու արուեստը։արուեստը, Երեւան, «Հայաստան», Երեւանհրատարակչութիւն, 1974

* Հայ գիրքիգրքի պատմութիւն, հատոր 1. Հայ տպագիր գիրքը 16-17-րդ դարերուն։դարերում, Երեւան, «Հայաստան», [[1977 (արեւմտահայերէն)|1977]]

* Արեւելահայ բանաստեղծութեանբանաստեղծական լեզուի պատմութիւն (17-րդ դարէնդարից մինչեւ 1920 թ.)։, Երեւան, «Երեւանի համալսարան»,պետական Երեւանհամալսարանի հրատարակչութիւն, 1978

* Նոր գրական հայերենը 17-18-րդ դարերուն։դդ., Երեւան, «Երեւանի համալսարան»,պետական Երեւանհամալսարանի հրատարակչութիւն, 1979

* Ակնարկ հայերէնի տերմինաշինութեան։տերմինաշինութեան, Երեւան, «Լոյս», Երեւանհրատարակչութիւն, 1981

* Հայ գիրքը. 1512-1920։1920, Երեւան, ՀՍՍՀ ԳԱ, Երեւանհրատարակչութիւն, 1981

* ՀակոբՅակոբ Մեղապարտ։Մեղապարտ, Երեւան, «Հայաստան», Երեւանհրատարակչութիւն, [[1982 (արեւմտահայերէն)|1982]]

* Մեր ուղղագրութեան հիմնահարցը։հիմնահարցը, [[Նոր Ջուղա (արեւմտահայերէն)|Նոր Ջուղա]], [[1983 (արեւմտահայերէն)|1983]]

* Հայերի ծագումն ու հնագոյն պատմութիւնը։պատմութիւնը, [[Պէյրութ]], [[1984«Ալթափրես», (արեւմտահայերէն)|1984]]

* Արդի հայերէնի շարահիւսութիւն. պարզ նախադասութիւն։նախադասութիւն, «Երեւանի համալսարան»,պետական [[Երեւան]]համալսարանի հրատարակչութիւն, [[1986 (արեւմտահայերէն)|1986]]

* Հայ ժողովուրդիժողովրդի ծագման ու հնագոյն պատմութեան հարցեր։հարցեր, Երեւան, «Հայաստան», [[Երեւան]]հրատարակչութիւն, [[1988 (արեւմտահայերէն)|1988]]

* Պատկերազարդ պատմութիւն հայոց. գիրք առաջին։առաջին, Երեւան, «Արևիկ», Երեւան, 1990 ISBN 5-8077-0478-9 գիրք առաջին, ISBN 5-8077-0246-8

* Բնիկ հայերէն բառեր եւ հնագոյն փոխառութիւններ։ «Երեւանի համալսարան»փոխառութիւններ, [[Երեւան]], [[1989Երեւանի (արեւմտահայերէն)|1989]]պետական համալսարանի հրատարակչութիւն, 1989

* Տերեանը ինչպէս որ կա։կայ, Երեւան, «Գիտելիք», [[1990]]

* Երրորդ ուժի բացառման օրէնքը (հոդուածներյօդուածներ)։, Երեւան, «Ազատ խոսք», Երեւան, 1991 ISBN 5807902505

* Դասական ուղղագրութեան կանոններ։կանոններ, Երեւան, «Արեւիկ», Երեւան, [[1991 (արեւմտահայերէն)|1991]]

* Մեր ինքնութեան գլխաւոր նշանը (գրականագիտական հետազոտութիւններհետազօտութիւններ)։, Երեւան, «Նայիրի», Երեւան, [[1991 (արեւմտահայերէն)|1991]] ISBN 5-550-00429-1

* Պատկերազարդ պատմութիւն հայոց. գիրք երկրորդ։երկրորդ, Երեւան, «Արեւիկ», Երեւան1997, [[1997 (արեւմտահայերէն)|1997]] ISBN 5-8077-0174-7 գիրք երկրորդ)ISBN 5-8077-0246-8

* Պատկերազարդ պատմություն հայոց. գիրք երրորդ։երրորդ, Երեւան, «Հայաստան», Երեւան, [[2004 (արեւմտահայերէն)|2004]] ISBN 5-540-01728-5

* Իրական պատմութիւններ (պատմվածքներպատմուածքներ)։, Երեւան, «Վան Արեան», Երեւան, [[2004 (արեւմտահայերէն)|2004]], ISBN 99941-38-09X.