«Ռուպիքս Քիւպ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

[[Պատկեր:Rubik's cube almost solved.svg|250px|մինի|աջից|Ռուպիքս ՔյուպՔիւպ]]

Սկզբնական շրջանին խորանարդը կը կոչուէր կախարդական խորանարդ ({{lang-Լեզու hu|Bűvös kocka}})։ 1980-ին Ռուպիքի կողմէն ստանալով արտոնագիր՝ ամերիկեան ''Ideal Toy Company'' խաղալիքներ պատրաստող ընկերութիւնը կ'սկսի ռուպիքսՌուպիքս քյուպներքիւպներ արտադրելու գործընթացին<ref name="encsci">{{Cite book|author=ԴայինթիթՏայինթիթ ՋոնՃոն |title=Կենսագրական հանրագիտարան գիտնականներիգիտնականներու համար |publisher=ՖիզիկայիՖիզիքային համալսարան |location=Բրիստոլ |year=1994 |pages=771|isbn=0-7503-0287-9}}</ref>, իսկ որոշ ժամանակի ընթացքին, խաղալիքը Գերմանիաիոյ[[Գերմանիա (արեւմտահայերէն)|Գերմանիոյ]] մէջ մրցանակ կը շահի (տարուայ լաւագույն գերմանական խաղալիք)։ 2009ի2009 Յունուարին[[Յունուար]]ին, աշխարհի չորս կողմերը կը վաճառուի 350 միլիոն օրինակ Ռուպիքի խորանարդներ<ref>{{Cite news|author=ՈւիլյամՈւիլիըմ Լի ԱդամսԱտամս|title=ՌուբիկիՌուպիքի ԿուբիկԽորանարդ. խճանկարային հաջողությունհաջողութիւն|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1874509,00.html|work=[[Թայմ]] ամսագիր|date=2009-01-28|accessdate=2009 թ․ փետրվարի 5}}</ref><ref>{{Cite news|author=ԱլիստարԱլիսթար ՋեյմիսոնՃէյմիսոն|title=ՌուբիկիՌուպիքի խորանարդը 360|url=http://www.telegraph.co.uk/lifestyle/4412176/Rubiks-Cube-inventor-is-back-with-Rubiks-360.html|work=The Daily Telegraph|date=2009-01-31|accessdate=2009 թ․ փետրվարի 5 | location=London}}</ref>, եւ այդատոր պատճառովշնորհիւ այն դարձած էր թիւ մէկ խճանկարային խաղը<ref>{{Cite news|title=eGames, Mindscape Put International Twist On Rubik's Cube PC Game|url=http://www.reuters.com/article/pressRelease/idUS147698+06-Feb-2008+PNW20080206|work=[[Reuters]]|date=2008-02-06|accessdate=2009 թ․ փետրվարի 6}}</ref><ref>Marshall, Ray. [http://icnewcastle.icnetwork.co.uk/1000expats/expatsfeatures/tm_objectid=15786140&method=full&siteid=50080&headline=squaring-up-to-the-rubik-challenge-name_page.html ՌուբիկիՌուպիքի մարտահրավերըմարտահրաւերը]. ՕգոստոսիՕգոստոս 15, 2005.</ref> եւ, ընդհանրապէս՝ աշխարհի մէջ 1թիւ մեկ խաղալիքը։<ref>{{Cite news|title=ՌուբիկիՌուպիքի խորանարդն արդենարդէն 25 տարեկան է|url=http://www.independent.co.uk/news/science/rubiks-cube-25-years-on-crazy-toys-crazy-times-461768.html|work=«Ինդիփենդենթ»|date=2007-08-16|accessdate=2009 թ․ փետրվարի 6 | location=London}}</ref>

Դասական ռուպիքս քյուպներուքիւպներու խորանարդերը, իւրաքանչիւրըունեն բաղկացած3×3×3 էչափսերը 9 հաւասար քառակուսիներու, որոնքեւ հաւասարապէս կը կրեն խորանարդի 6վեց գոյները, (սովորաբար՝ ճերմակ, [[Կարմիր (գոյն, արեւմտահայերէն)|կարմիր]], [[Կապոյտ (գոյն, արեւմտահայերէն)|կապոյտ]], [[Նարնջագոյն (արեւմտահայերէն)|նարնջագոյն]], [[Կանաչ (գոյն, արեւմտահայերէն)|կանաչ]], եւ [[Դեղին (գոյն, արեւմտահայերէն)|դեղին]])։<ref name="encgrow">{{Cite book|author=Մայքլ Դեմփսի |title=ՄեծանումԿը ենքմեծնանք գիտությաննգիտութեանն համընթաց|publisher=Մարշալ ՔավենդիշՔաւենտիշ |location=Լոնդոն |year=1988 |pages=1245 |isbn=0-8747-5841-6}}</ref> Անոր մեքենականութիւնը այնպէս մըն է, որ հնարաւոր է խորանարդի բոլոր երեսները հանգիստ կերպով պտտեցնել։ Խաղը աւարտելու (լուծելու) համար պէտք է այնպէս մը ընել, որ խորանարդի իւրաքանչիւր երես ունենա համասեռ գոյն։

* [http://www.rubiks.com/ ՊաշտոնականՊաշտօնական կայքը]

* {{YouTube|id=609nhVzg-5Q|title=Ինչպէս լուծելհաւաքել ռուպիքսՌուպիքս քյուպըքիւպը}}

* [http://www.rubiksplace.com Ռուպիքի խորանարդի լուծման ուղղեցոյցուղեցոյց]