«Վալերի Սարուխանով» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 29.
| ստորագրութիւն =
}}
'''Վալերի Արմենի Սարուխանով''' ([[12 Սեպտեմբեր]] [[1938 թուական|1938]], [[Դաշքենդ]], [[Ուզպեքական ԽՍՀ]] - [[21 Փետրուար]] [[2005 թուական|2005]]), խորհրդային հայ ֆիլմ պատրաստող, բեմավար, երաժշտահան, երկրաբան-նաւաշինարար, գեղազարդիչ, նկարիչ, թատերագիր, ձեւաւորող-բեմադրիչ, փիլիսոփայ, փրոֆեսոր, Լրագրողներու միութեան անդամ, «Հեռատեսիլի այբուբեն» 5 հատորանոց դասագիրքի հեղինակը։հեղինակը<ref>[http://evartist.narod.ru/text/85.htm Саруханов В.А. "АЗБУКА ТЕЛЕВИДЕНИЯ"]</ref>:
 
== Կենսագրութիւն ==
Վալերի Սարուխանովը ծնած է [[1938 թուական]]ին Դաշքենդի մէջ, ապրած է [[Սանթ Փիթըրպուրկ]]ի մէջ:
 
[[1955 թուական]]ին ոսկիէ մետալով աւարտելով դպրոցն ու կոնսերւաթորիային կից երաժշտական դպրոցի ջութակի բաժինը՝ տեղափոխուեցաւ Լենինկրատ, ուր ընդունուեցաւ [[Լենինկրատի նաւաշինարարական կեդրոն]]ի (ԼՆԻ) կառուցագիտական դպրոց (այժմ՝ Սանթ Փիթըրպուրկի պետական ծովային արհեստագիտական համալսարան)։<ref name="bards">[http://www.bards.ru/archives/author.php?id=1750 Саруханов Валерий Арменович в bards.ru]</ref>:
 
Դաշնամուր կը նուագէր եւ հիմնեց Ուսանողական փորձարարական թատրոն, որ ավելի ուշ վերանուանուեցաւ Երիտասարդական հրապարակախօսական թատրոն։ Այս թատրոնէն ալ հնչեցին Սարուխանովի առաջին երգերը։երգերը<ref name="կինո"/>:
 
[[1957 թուական]]ին Վալերին գրեց իր առաջին «Ահա» ({{Լեզու ru|Вот}}) երգը, որ «Իսկ մենք կը հանգստանանք այսպես» ծրագիրի շրջանակներուն մէջ կը կատարուէր [[Լենինկրատի համերգային նուագախումբ]]ի կողմէ՝ [[Անատոլի Պատխեն]]ի ղեկավարութեամբ։ Երգը կը կատարէին նաեւ [[Էլմիրա Ուրազպայեւա]]ն [[Օլեկ Լունտստրեմ]]ի նուագախումբի հետ, [[Ուզպեքիստան]]ի հեռատեսիլի ռատիոյին էստրադային սիմֆոնիկ նուագախումբը՝ Եւկենի Ժիւայեւի գլխաւորութեամբ (Սարուխանովի դասընկերը), այնուհետեւ Լենինկրատի մէջ իրենց երգացանկի մեջ ընդգրկեցին Ա․ Կոպոսովը և Ա․ Սուիստունովը։Սուիստունովը<ref name="կինո"/>:
 
[[1961 թուական]]ին Վալերին աւարտելով ԼՆԻ-ն՝ կ'ընդունուի ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ [[Վերա Մուխինայ]]ի անուան Լենինկրատի գեղարուեստա-արդիւնաբերական բարձրագոյն ուսումնարանը (ԼԳԱՈՒ), որ հիմնադրուած է [[1876 թուական]]ին [[Աղեքսանտր Բ.]]-ի հրամանով՝ բանկիր եւ արդիւնաբերական պարոն [[Աղեքսանտր Շտիկլից]]ի դրամաշնորհով։ Ուսանելու տարիներուն ընկերոջ՝ [[Վիաչեսլաւ Ֆաթով]]ի հետ, ստեղծեցին [[Իլիա Իլֆ]]ի եւ [[Եւկենի Փետրով]]ի «12 աթոռ» եւ «Ոսկիէ հորթը» վէպերի 120 պատկերներէ կազմուած շարք։շարք<ref name="bards"/>:
 
[[1965 թուական]]ին աւարտեց Վ․ Մուխինայի անուան ԼԳԱՈՒ-ն գծազարդիչի մասնագիտութեամբ, իսկ [[1972]] թուականին՝ [[Սանթ Փիթըրպուրկի թատերարուեստի պետական ակադեմիա]]ն՝ ֆիլմ ձեւաւորողի մասնագիտութեամբ։մասնագիտութեամբ<ref name="կինո"/>:
 
[[1967 թուական]]ին Լենինկրատի ինքնագործ երգի երկրորդ մրցոյթին Սարուխանովը մրցանակ ստացաւ ''Коммунары не будут рабами (Քոմմունարի նիէ պուտութ րապամի)'' երգի համար (խօսքերու հեղինակ՝ Ե․ Էւտուշենքօ), ինչպէս նաեւ հանդէս եկաւ իր միւս երգերով։երգերով<ref name="կինո">[http://kino-teatr.ru/kino/director/sov/35723/bio/ Վալերի Սարուխանովի մասին kino-teatr.ru կայքէջին մէջ]</ref>:
 
Կոպոսովն ու Սուիստունովը իր երգերը կը կատարէին զուգերգերով եւ առանձին։
 
[[1967 թուական]]ին Վալերին ԼՆԻ-ի մէջ կը ստեղծէ «Կրենատա» համոյթը եւ մինչեւ [[1979 թուական]]ը կը հանդիսանար անոր գեղարուեստական ղեկավարը։ 1967-[[1979 թուական]]ներուն համոյթը երկրի տարբեր քաղաքներուն մէջ հանդէս կու գայ շուրջ 1500 համերգային ծրագիրով, որոնք կը ձայնագրուէին ռադիոյիով եւ հեռատեսիլով, կը դառնայ շարք մը մրցոյթներու եւ փառատօններու դափնեկիր։ [[1971 թուական]]ին համոյթը մասնակցեցաւ Ուսանողական թատրոններու միջազգային փառատօնին [[Լիուպլին]] քաղաքին մէջ, [[1973 թուական]]ին՝ [[Պերլին]]ի մէջ կայացած Ուսանողական եւ երիտասարդական համաշխարհային փառատօնին։փառատօնին<ref name="bio">[http://www.biografija.ru/biography/sarukhanov-valerij-armenovich.htm Саруханов Валерий Арменович]</ref>:
 
[[1965 թուական|1965]]-[[1973 թուական]]ներուն կը ղեկավարէր [[Նեւա]]յի վրայ գտնուող արդիւնաբերական գծազարումի տարրալուծարանհ, այնուհետեւ կ'անցնի մանկավարժական աշխատանքի։աշխատանքի<ref name="bio"/>:
 
[[1991 թուական|1991]]-[[1992 թուական]]ներուն Վալերի Սարուխանովը «Փիթըրպուրկ» հեռատիլ-ռատիօ-ընկերութեան գլխաւոր ձեւաւորողն էր։էր<ref name="bio"/>:
 
[[1992 թուական]]էն՝ [[Սանթ Փիթըրպուրկի շարժապատկերի եւ հեռատեսիլի կեդրոն]]ի հեռատեսիլի արուեստի ամպիոնի փրոֆեսոր։
 
Աւելի քան 30 տարի հեռատեսիլի մէջ աշխատած է որպէս բեմավար, ձեւաւորող եւ երաժշտահան, ստեղծած է մօտ 100 խաղարկային, գեղարուեստական բեմադրութիւններ (հեքիաթներ, ներկայացումներ, ֆիլմեր)։ Կոպոսովի հետ Սարուխանովի երաժշտութեան հիման վրայ հեքիաթներու եւ ներկայացումներու համար ձայնագրած են մօտ 200 երգ։ Հեղինակ է շատ գիրքերու, մշակոյթի եւ արուեստի վերաբերեալ յօդուածներու։յօդուածներու<ref name="bards"/>:
 
== Ստեղծագործութիւններ ==