«Սպանիոյ Սահմանադրութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Նոր էջ «{{ԱՀ}} {{Արևելահայերեն|Իսպանիայի Սահմանադրություն}} Պատկեր:Constitución Española de 1978.JPG|300px|մինի|Սպանիոյ սա...»:
 
No edit summary
Տող 2.
{{Արևելահայերեն|Իսպանիայի Սահմանադրություն}}
[[Պատկեր:Constitución Española de 1978.JPG|300px|մինի|Սպանիոյ սահմանադրութիւն ]]
'''Սպանիոյ Թագաւորութեան Սահմանադրութիւն''' ([[սպաներէն|սպ]].՝ ''Constitución Española''), [[Սպանիա|Սպանիոյ]] ժողովրդավարական իրաւական համակարգի հիմքն է՝ երկրի հիմնական օրէնքը, որուն պէտք է համապատասխանեն միւս բոլոր օրէնքներն ու իրաւական գործողութիւնները։ Այն ընդունուած է սահմանադրական հանրաքուէի արդիւնքով եւ կը խորհրդանշէ սպանացի ժողովուրդի անցումը ժողովրդավարութեան[1]<ref>{{Cite web|url=http://kohktg-order.do.am/news/ispaniayi_t_39_agavorowt_39_yowny_39_mas_3/2013-08-10-5#.W40Vu-gzbIU|title=Սպանիոյ Թագավորութիւնը. Մաս 3 - 10 Августа 2013 - Սուրբ Տրդատ Մեծ Թագաւորի անուան Ասպետական Միաբանութիւն|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>։ Ներկայիս կիրառուող սահմանադրութիւնը ընդունուած է 1978-ին եւ կը համարուի սպանական երկու լիակատար ժողովրդավարական Սահմանադրութիւններէն մէկը (առաջինը եղած է 1931-ի սահմանադրութիւնը)<ref>{{Cite web|url=http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Hist_Normas/Norm/const_espa_texto_ingles_0.pdf|title=«Spanish Constitution of 1978» [2Испанская Конституция 1978 года] ։ Сайт Конгресса депутатов։ Վերցուած է 2017-11-06։ «Constitution passed by the Cortes Generales in plenary meetings of the Congress of Deputies and the Senate held on October 31, 1978. Ratified by referendum of the Spanish People on December 7, 1978. Sanctioned by his majesty the King before the Cortes Generales on December 27, 1978»|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>: Խուան Քարլոս Ա. Պուրպոնը Սահմանադրութիւնը հրապարակած է 31 Հոկտեմբեր 1978-ին «''Boletín Oficial del Estado''»-ին (թարգմանաբար՝ «Սպանիոյ պաշտօնական կառավարական թերթ»): Սահմանադրութիւնը երկիրը կ՛ենթարկէ շարք մը քաղաքական, ընկերային եւ պատմական փոփոխութիւններու, որու արդիւնքով [[Սպանիոյ Թագաւորութիւն|Սպանիոյ Թագաւորութիւնը]] կը վերածուի ֆրանչիստական վարչակարգի ժողովրդավարական կառավարմամբ իրաւական պետութեան։
 
Սպանիոյ անցումը ժողովրդավարութեան բարդ գործընթաց է։ Ժողովրդավարական Սահմանադրութեան ընդունումէն ետք անգամ [[Սպանիա|Սպանիան]] չի հրաժարիր ֆրանչիստական վարչակարգէն, փոխարէնը՝ քայլ առ քայլ, աստիճանաբար կը վերափոխէ օրինական դաշտի հակաժողովրդավարական կէտերը։
 
Սահմանադրութիւնը արժէքաբանական-գաղափարական փաստաթուղթ է, որ կը սահմանէ հասարակութեան կազմակերպման ամենահիմնական սկզբունքները, որոնց գործնական կիրառման եւ ամրապնդմաը պէտք է ձգտի պետութիւնը։ Սպանիոյ Սահմանադրութեան առաջին յօդուածը կը սահմանէ սպանական պետութիւնը։ 1․1 եւ 1․2 յօդուածները բովանդակուած են հետեւեալ ձեւով[3]<ref>{{Cite web|url=http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Hist_Normas/Norm/const_espa_texto_ingles_0.pdf|title=«Constitution - Fundamental Rights and Duties»|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}</ref>
 
{{քաղվածք|Սպանիան ստեղծուած է որպէս ընկերային եւ ժողովրդավարական պետութիւն, որ ենթակայ է օրէնքի գերակայութեան։ Վերջինս կը պաշտպանէ իր իրաւական համակարգի բարձրագոյն արժէքները՝ ազատութիւնը, արդարադատութիւնը, հաւասարութիւնն ու քաղաքական բազմակարծութիւնը։|Սպանիոյ Թագաւորութեան «Սահմանադրութիւն» մայր օրէնք, յօդուած 1.1}}
Տող 17.
Խորհուրդի անդամներն էին Գաբրիէլ Սիսներոսը (Ժողովրդավարական կեդրոնի միութիւն), Խոսէ Փետրօ Փերես Եորկան, Միգէլլ Էռերօ Ռոտրիկէս տէ Մինիոն, Միքէլ Ռոկա Խունյէնթը (Քաթալոնիայի ժողովրդավարական կոնուերգենցիայ), Մանուէլ Ֆրագա Իրիպարնէն («Յայտնի դաշինք» կուսակցութիւն), Կրեկորիօ Փեսէս Պարպան (Սպանիոյ սոցիալ-աշխատաւորական կուսակցութիւն) եւ Խորտի Սոլէ Տուրան։
 
Սպանիոյ Սահմանադրութիւնը Քորթէսի կողմէն հաստատուած է 31 Հոկտեմբեր 1978-ին[4]<ref>{{Cite web|url=http://www.wipo.int/wipolex/ru/details.jsp?id=6321|title=Испания: Конституция Испании 1978 года (с изменениями от 28 августа 1992 г.)|last=|first=|date=|website=www.wipo.int|publisher=|language=|accessdate=}}</ref> եւ ամրագրուած 6 Դեկտեմբերին ժողովրդական հանրաքուէով[5]<ref>{{Cite news|url=https://www.britannica.com/topic/Constitution-of-1978|title=Constitution of 1978 {{!}} Spanish history|last=|first=|date=|work=|newspaper=Encyclopedia Britannica|language=|access-date=|via=}}</ref>։ Հանրաքուէի ժամանակ ընտրողներու 91.81%-ը կողմ քուէարկած է նոր Սահմանադրութեան: Վերջիվերջոյ, 27 Դեկտեմբերին խորհրդարանի ներկայացուցչութեան ներկայութեամբ արքայ Խուան Քարլոսը կ՛ընդունէ Թագաւորութեան Սահմանադրութիւնը։ Այն վերջնական իրաւական ուժի մէջ կը մտնէ 29 Դեկտեմբերին եւ նոյն օրը կը հրապարակուի պաշտօնական տեղեկագրին մէջ։ Այպիսով՝ 6 Դեկտեմբերը Սպանիոյ մէջ կը նշուի որպէս Սահմանադրութեան տօն։
 
== Ծանօթագրութիւններ ==