Իր անունը վիճելի կը մնայ։ Ըստ ոմանց անիկա պարզապէս կը կոչուէր վանական վարդապետ (տե՛ս ասօր մասին՝ [[Վանական Վարդապետ]]), իսկ ըստ այլոց`այլոց՝ Յովհաննէս Վանական վարդապետ։ Ծնած է [[1181]]-ին [[Աղվանք|Աղուան]]ից երկրի Տաւրուշ գաւառին մէջ, որուն համար կոչուած է Տաւրուշեցի։ Նախ կ'աշակերտէ իր Պողոս եղբօր եւև ապա Մխիթար Գօշի՝ Գետիք վանքին մէջ, ուրկէ կը ստանայ վարդապետական գաւազան։ Վանական վարդապետ յայտնի է իբրեւիբրև շինարար, ներհուն ուսուցիչ եւև ուսեալ սերունդ պատրաստող անձնաւորութիւն մը։ Անիկա իր հայրենի գաւառին Տաւրուշի մէջ հիմնադիրը կ'ըլլայ [[Խորանաշատ]] վանքին, ուր սեփական մեծ դպրոց մը կը հիմնէ եւև իբրեւիբրև մեծ ուսուցիչ կը հասցնէ աշակերտներ, որոնց մէջ նշանաւոր են [[Կիրակոս Գանձակեցի]], [[Վարդան Պատմիչ]], եւև [[Մաղաքիա Աբեղա]] պատմիչները։ Խորանաշատի վանքը 1125-ին կ'աւերուի Խորազմներու [[Շահ Չալալէտտին]]ի կողմէ, ապա`ապա՝ 1236-ին թաթարական արշաւանքներու հետեւանքով։հետևանքով։ Վանական վարդապետ նոյն թուին թաթարներու ձեռքը գերի կ'իյնայ իր աշակերտ Գանձակեցիի հետ։ Ինքը կ'ազատի եւև կ'անցնի [[Տփղիս]] 1236-ին։ Կը վերադառնայ եւև կը նորոգէ Խորանաշատի վանքը միշտ շարունակելով իր ուսուցչապետական գործը։ Իր մահը տեղի կ'ունենայ 1251-ին, 70-ամեայ հասակին մէջ։
==Գործերը==
Թէպէտ Վանական վարդապետ զբաղած է ուսուցչական եւև գրողներ պատրաստելու գործով, նաեւնաև ատեն ունեցած է գրելու գործեր, որոնք եթէ իր ուսուցչութեան չափ կարեւորկարևոր չեն, այնուամենայնի արժանի են յիշատակուելու։ Ձեռագրած մատենադարաններէն յատկապէս Երեւանի՝Երևանի՝ հետզհետէ երեւաներևան կ'ելլեն իր անունով մանր գործեր, որոնց ամբողջական ցուցակը տեսնել Աճառեանի անձնանուններու բառարանի մէջ, (Գ. հատոր էջ 588-589)։ Դժբախտաբար ցարդ չէ գտնուած իր մէկ կարեւորկարևոր գործը, «Պատմուտիւն Թաթարաց», որ կորսուած է եւև որ յատուկ կերպով կը յիշուի Կիրակոս Գանձակեցիի կողմէ։ Մեզի հասած յիշատակելի գործերը հետեւեալներնհետևեալներն են.
# Մեկնութիւն Յոբայ, Զաքարիա եւև Եզեկիէլի
# Բացայայտութիւն Աբբակումայ
# Վասն անքուն որդանց
# Յաղագս Տարեմտին, կարեւորկարևոր տոմարական աշխատութիւն մը, որ հրատարակուած է «գիտական նիւթերու ժողովածու» ի թիւ մէկին մէջ։
