«Տարազ (շաբաթաթերթ)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

թերթ
Content deleted Content added
Նոր էջ «{{ԱՀ}} {{Արևելահայերեն|Տարազ (շաբաթաթերթ) }} '''Տարազ''', գրական-գեղարուեստական, հասարակական շաբաթաթեր...»:
(Տարբերութիւն չկայ)

19:46, 20 Սեպտեմբեր 2015-ի տարբերակ

Կաղապար:ԱՀ

Տարազ, գրական-գեղարուեստական, հասարակական շաբաթաթերթ (այնուհետեւ ամսագիր)։ Լոյս տեսած է 1890-1919 թուականին, Թիֆլիսի մէջ։ Խմբագիր-հրատարակիչ՝ Տարազ Նազարեան։ Մինչեւ 1900-ը եղած է «Աղբիւր»-ի պատկերազարդ հաւելուածը։ Հիմնականին ունեցած է լիպերալ դիրքորոշում։ ժամանակի հասարակական-քաղաքական իրադարձութիւնները լուսաբանելիս առաւել մեծ տեղ հատկացուցած է հայկական հարցին, որուն լուծումը կապած է Ռուսաստանի օգնութեան հետ, սուր քննադատութեան ենթարկած համիդեան վարչակարգի հայաջինջ գործելակերպը, ծաղրած այսպէս կոչուած «սահմանադրութիւնը»։ Ուշադրութեան արժանի է Ատրպետի «Հայաստանը ջարդերէն առաջ եւ ետք» յօդուածաշարը։ Չնայած սոցիալական հարցերու լուծման ճանապարհին մերժած է դասակարգային պայքարը, այդուհանդերձ իր էջերը տրամադրած է ժամանակի առաջադիմական գաղափարներ, մարքսիստական միտքը տարածող գործիչներուն (Ա․ Զուրաբեան, Ա․ խումարեան, Ա․ Երզընկեան եւ ուրիշներ)։ «Տարազ» դատապարտած է Անգլիոյ ինտերուենտներուն եւ անոնց տեղական ազգայնական գործակիցներուն՝ Պաքուի 26 կոմիսարներու սպանութեան կապակցութեամբ։ Հանդէսը արձագանքած է ժամանակի գրեթէ ամբողջ գրական անցուդարձին։ Այստեղ տպագրուած են Յովհաննէս Թումանեանի, Աւետիք Իսահակեանի, Շուշանիկ Կուրղինեանի, Շիրուանզադէի, Աթաբէկ Խնկոեանի, Վահրամ Փափազեանի,Ալեքսանտր Ծատուրեանի, Յակոբ Պարոնեանի եւ այլոց ստեղծագործութիւնները, թարգմանաբար ներկայացուած ռուս, վրաց եւ արեւմտաեւրոպական գրականութիւնը (Ալեքսանտր Պուշկին, Միքայէլ Լերմոնտով, Նիքոլայ Նեկրասով, Ի․ Տուրգենէ, էգնատէ Նինոշվիլի,․ Իլյա ճաուճաւաձէ, Ա․ Ղազբեգի, Շեքսպիր, Շիլլեր, Բայրոն, էմիլ Զոլա, Մոպասան եւ ուրիշներ)։ Նշանակալի է «Տարազ»-ի դերը երաժշտութեան, թատրոնի, կերպարուեստի հարցերու լուսաբանման ասպարեզներուն մէջ, որոնց նուիրուած յօդուածները աւելի են ժամանակի մշակութային կեանքի (հատկապէս թիֆլիսահայ) ամբողջական պատկերը, նպաստած է գեղագիտական առաջաւոր մտքի հանրայնացմանը։ Լուրջ արժէք կը ներկայացնեն նաեւ մանկավարժութեան, դպրոցին եւ ընտանեկան դաստիարակութեան նուիրուած նիւթերը, որոնց հետ հանդէս եկած դն Յովհաննէս Տէր-Միրաքեանը, Ս․ Բեկնազարեանը, Ս. Լիսիցեանը,Ղազարոս Աղաեանը։ Տպագրած է գրախոսականներ, մամուլի տեսութիւններ, ծանոթացած հայ խմբագիրներու եւ հրապարակախօսներու գործունէութեանը։ Ունեցած է «Գեղավւնջքւկ», «Իլիւստրասիոն», «Փարիզի մոդաներ», «Առողջապահութիւն» եւ այլ հաւելուածներ։

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։