«Կարէն Տէմիրճեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 2.
{{Արևելահայերեն|Կարեն Դեմիրճյան}}
{{Տեղեկաքարտ Անձ (արեւմտահայերէն)
| Իանուն ծնէ տրուած անունըազգանուն = Կարէն Տեմիրճեան
| բնագիր ԱԱՀ =
| Պատկերպատկեր = Karen Demirchyan 1999.png
| անուանումը = Կարէն Տեմիրճեան
| չափ =
| Ծննդեան թուական = [[17 Ապրիլ]] [[1932]]
| նկարագրութիւն =
| Ծննդավայր = [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստան]]
| Մահացածծնած է = [[2717 ՀոկտեմբերԱպրիլ]] [[19991932]]
| Վախճանի վայրըծննդավայր = [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստան]]
| վախճանած է = [[27 Հոկտեմբեր]] [[1999]]
| ազգութիւն = [[Հայ (արեւմտահայերէն)|Հայ]] [[ԽՍՀՄ (Արեւմտահայերէն)|ԽՍՀՄ]]
| Ծննդավայրվախճանի վայրը = [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստան]]
| Ոճ(եր)ը =
| քաղաքացիութիւն =
| Ճիւղ(եր)ը = [[Մեքենական Չափագիտութիւն]]
| հպատակութիւն =
| Գործունէութիւնը =
| ազգութիւն =
| Գործունէութեան տարիներ = [[1955]]-[[1999]]
| ալմա մատեր =
| կրօնք =
| ազդուած է =
| ազդած է =
| գրքեր =
}}
| աշխատանք =
'''Կարէն Տեմիրճեանը''' ({{ԱԾ}}), [[Հայ (արեւմտահայերէն)|հայ]] քաղաքական եւ պետական գործիչ է, ՀԿԿ կենտկոմի առաջին քարտուղար(1974–1988), ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ (1999), Հայաստանի Ազգային հերոս (1999, յետմահու)։
| կարողութիւն =
| մասնագիտութիւն =
| ամուսին =
| ծնողներ =
| երեխաներ =
| պարգեւներ և մրցանակներ =
| կայքէջք =
| ստորագրութիւն =
}}
 
'''Կարէն ՏեմիրճեանըՏեմիրճեան''' ({{ԱԾ}}[[17 Ապրիլ]] [[1932]], [[Երեւան]] - [[27 Հոկտեմբեր]] [[1999]], Երեւան), [[Հայ (արեւմտահայերէն)|հայ]] քաղաքական եւ պետական գործիչ է, ՀԿԿ կենտկոմի առաջին քարտուղար (1974–1988[[1974]]–[[1988]]), ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ ([[1999]]), Հայաստանի[[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստան]]ի Ազգային հերոս ([[1999]], յետմահու)։
 
== Կենսագրութիւն ==
ՏեմիրճեանըՏեմիրճեան ծնած է 17 Ապրիլ 1932ին1932-ին, Երեւանի մէջ, ծառայողի ընտանիքի մէջ։ Միջնակարգ կրթութիւնը ստացած է 26 կոմիսարներու անուան դպրոցին մէջ։ 1949-1954 թուականներուն սորված է [[Երեւանի արհեստից դպրոց|Երեւանի Կ. Մարքսի անուան արհեստից դպրոց]]իդպրոցի մեքենական ճիւղերու բաժնին մէջ՝ ստանալով մեքենական չափագիտութեան մասնագիտութիւն։ 1961 թուականին՝ ԽՄԿԿ կենտկոմին առընթեր Մոսկուայի[[Մոսկուա]]յի բարձրագոյն կուսակցական դպրոցը։ 1954–1955 թուականներուն աշխատած է Լենինկրատի[[Լենինկրատ]]ի գիտահետազոտականգիտահետազօտական դպրոցներէն մէկուն մէջ, [[1955]] թուականէն՝ Երեւանի ելեկտրական արհեստական գործարանին մէջ՝ արուեստաբան, արտադրամասի աւագ վարպետ, պետ, կուսկոմիտէի քարտուղար, գլխաւոր ճարտարագէտ, տնօրէն։ 1964–1972 թուականներուն եղած է ՀԿԿ Երեւանի քաղկոմի քարտուղար, երկրորդ քարտուղար, 1972–1974 թուականներուն՝ ՀԿԿ կենտկոմի քարտուղար, ապա՝ առաջին քարտուղար, 1991–1999 թուականներուն՝ «Հայելեկտրամեքենայ» բաժնետիրական ընկերութեան նախագահ, գործադիր տնօրէն։
 
Տեմիրճեանի ղեկավարութեան տարիներուն (1974–1988) հանրապետութեան մէջ շահագործման յանձնուած են Երեւանի «Զուարթնոց», Գիւմրիի[[Գիւմրի]]ի «Շիրակ» եւ սահմանամերձ շրջաններու օդակայանները, Երեւանի մետրոպոլիտենի գետնուղիի (Մեթրօ) 1-ին հերթը, Հայկական ատոմակայանըաթոմակայանը, Մարզահամերգային համալիրը, կառուցուած են Արփա–Սեւան ջրատարը, «Հրազդանմաշ», «Պոզիստոր», «Իմպուլս», «Մարս» եւ այլ գործարաններ, գրապալատը, Մասիս–Նուռնուս եւ Աղստաֆա–Իջեւան–Հրազդան–Սեւան–ՄարտունիԱղստաֆա–Իջեւան–[[Հրազդան (քաղաք, արեւմտահայերէն)|Հրազդան]]–[[Սեւանայ Լիճ|Սեւան]]–[[Մարտունի (Արցախ, արեւմտահայերէն)|Մարտունի]] երկաթուղային մայրուղիներ եւ այլ շինութիւններ։
 
[[23 Ապրիլ]] 1975ին[[1975]]-ին առաջին անգամ Հայաստանի բարձրագոյն ղեկավարութեան անունէն ՏեմիրճեանըՏեմիրճեան դատապարտած է Մեծ եղեռնի կազմակերպիչները։ Իր ջանքերով 1978 թուականի ՀԽՍՀ նոր սահմանադրութեան մէջ վերահաստատուած է հայերէնը[[Հայերէն|հայերէն]]ը պետական լեզու ամրագրող յօդուածը, 1980 թուականին կանխուած է Պաքու–Նախիջեւան «Բարեկամութիւն» կոչուած մայրուղիի հայաստանեան՝ Մեղրի-ՆիււադիՆիւուատի յատուածիհատուածի շինարարութիւնը, կառուցուած է Մեղրի–Քաջարան[[Մեղրի (արեւմտահայերէն)|Մեղրի]]–[[Քաջարան (արեւմտահայերէն)|Քաջարան]] մայրուղին, Գորիս–Ստեփանակերտ[[Գորիս (արեւմտահայերէն)|Գորիս]]–[[Ստեփանակերտ (արեւմտահայերէն)|Ստեփանակերտ]] հեռատեսիլի վերահաղորդիչ կայանը։
 
[[Պատկեր:Stamp of Armenia m174.jpg||մինի|Կարէն Տեմիրճեանին նուիրուած [[Հայաստանի Հանրապետութիւն|ՀՀ]] [[փոստային նամականիշ (արեւմտահայերէն)|փոստային նամականիշ]]]]
1991-1999 թուականներուն Կարէն ՏեմիրճեանըՏեմիրճեան գլխաւորած է Հանրապետութեան խոշորագոյն ձեռնարկութիւններէն մէկը՝ «Հայելեկտրամեքենայ» ԱՓԲԸ-ն։ [[1998]] թուականին հիմնադրած է Հայաստանի ժողովրդական կուսակցութիւնը (ՀԺԿ), 1998 թուականին ան առաջադրուեցաւ որպէս Հանրապետութեան նախագահի թեկնածու։։թեկնածու։ 1999 թուականի ՀՀ խորհրդարանական ընտրութիւններիու ժամանակ եղած է ՀԺԿ եւ Հանրապետական կուսակցութեան համագործակցութեամբ ստեղծուած «Միասնութիւն» դաշինքի համանախագահը ([[Վազգէն ՍարգսեանիՍարգսեան]]ի հետ)։ 1999 թուականի Մայիսին կ'ընտրուի Ազգային Ժողովի նախագահ։ Հանրապետութեան զարգացման ինք կարողացաւ համակարգուած բնոյթ տալ՝ յստակացուեցան զարգացման առաջնային խնդիրները, կառուցուածքային քաղաքականութեան առանցքային ուղիները, գլխաւոր ներուժի՝ մարդկային գործօնի խելամիտ ու նպատակային իրացման մեծ հեռանկար միտող կողմնորոշիչները։
Զոհուած է [[27 Հոկտեմբեր]] 1999ին[[1999]]-ին ՀՀ Ազգային ժողովի դահլիճի մէջ կատարուած ոճրագործութեան ժամանակ։
[[Պատկեր:Komitas Pantheon, Yerevan, Karen Demirchyan Grave 07.JPG|մինի|Տեմիրճեանի դիմաքանդակը Պանթէօնի[[Կոմիտասի Անուան Պանթէոն|Պանթէոն]]ի մէջ]]
 
== Պարգեւներ ==
* Լենինի երկու շքանշաններ
* Աշխատանքային Կարմիր Դրօշի երեք շքանշաններ
* [[Հոկտեմբերեան Յեղափոխութիւն|Հոկտեմբերեան Յեղափոխութեան]] մէկ շքանշան
* Միութենական եւ այլ երկիրներու կառավարական պարգեւներ
* Հայաստանի Ազգային Հերոս (յետմահու)
* Հայրենիքի շքանշան (27.12.1999)
 
ԿարենԿարէն ԴեմիրճյանիՏեմիրճեանի անունով կոչուած են [[Երեւանի մետրոպոլիտեն]]ըգետնուղին (մեթրօ), [[Մարզահամերգային համալիրՀամալիր (արեւմտահայերէն)|Մարզահամերգային համալիր]]ը, Երեւանի թիւ 139 դպրոցը, փողոցներ՝ Երեւանի եւ ՀՀ այլ քաղաքներու մէջ։ [[2004]] թուականէն Երեւանի մէջ կը գործէ [[Կարէն Տեմիրճեանի թանգարան]]ըթանգարանը<ref>[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1111 Կարեն Դեմիրճյան]</ref><ref>{{cite book|author=|title=Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005}}</ref>։
 
== Պատկերասրահ ==
<gallery>
Karen Demirjyan Grave 01.jpg|Կարէն Տեմիրճեանի գերեզմանը [[Կոմիտասի Անուան Պանթէոն|Կոմիտասի անուան պանթէօնպանթէոն]]ին մէջ
Կարեն Դեմիրճյան թանգարան (4).jpg
Karen Demirchyan's plaque, Tpagrichneri street.jpg|Կարէն Տեմիրճեանի յուշատախտակը Երեւանի [[Տպագրիչներու փողոցՓողոց (Երեւան)|Տպագրիչներու փողոց]]ը
</gallery>
 
== ՏէսՏե՛ս նաեւ==
* [[Կարէն Տեմիրճեանի անուանԱնուան ԵրեւանիՄարզահամերգային ՄետրոպոլիտէնՀամալիր]]
* [[Կարէն Տեմիրճեանի անուան մարզահամերգային համալիր]]
* [[Կարէն Տեմիրճեանի թանգարան]]
* [[Կարէն Տեմիրճեանի յուշարձանՅուշարձան (Երեւան)]]
* [[Կարէն Տեմիրճեանի կիսանդրիԿիսանդրի (Երեւան)]]
* [[Կարէն Տեմիրճեան փողոցՓողոց (Երեւան)]]
 
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{ծանցանկ}}
{{վիքիքաղվածք}}
{{Հայաստանի ղեկավարներ}}
{{ՀՀ ԱԺ նախագահներ}}
{{Հայաստանի ազգային հերոսներ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
 
{{DEFAULTSORT:Տեմիրճեան, Կարէն}}
 
{{DEFAULTSORT:Տեմիրճեան, Կարէն}}
[[Կատեգորիա:1932 ծնունդներ (արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:ՀՊՃՀ17 շրջանաւարտներԱպրիլի ծնածներ]]
[[Կատեգորիա:1999 մահեր (արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:27 Հոկտեմբերի մահացածներ]]
[[Կատեգորիա:Երեւանի ծնածներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՊՃՀ շրջանաւարտներ]]
[[Կատեգորիա:Անձինք նամականիշերու վրայ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀԿոմիտասի ԱԺանուան 2-րդպանթէոն գումարման պատգամաւորներթաղուածներ]]
[[Կատեգորիա:Կոմիտասի անուան պանթէօնի թաղուածներ]]
[[Կատեգորիա:Երեւանի մահացածներ]]