«Կարէն Տէմիրճեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 7.
| չափ =
| նկարագրութիւն =
| ծնած է = [[17 Ապրիլ]] [[1932 թուական|1932]]
| ծննդավայր = [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|ՀայաստանԵրեւան]]
| վախճանած է = [[27 Հոկտեմբեր]] [[1999 թուական|1999]]
| վախճանի վայրը = [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|ՀայաստանԵրեւան]]
| քաղաքացիութիւն =
| հպատակութիւն =
Տող 30.
}}
 
'''Կարէն Տեմիրճեան''' ([[17 Ապրիլ]] [[1932 թուական|1932]], [[Երեւան]] - [[27 Հոկտեմբեր]] [[1999 թուական|1999]], Երեւան), [[Հայ (արեւմտահայերէն)|հայ]] քաղաքական եւ պետական գործիչ, ՀԿԿ կենտկոմի առաջին քարտուղար ([[1974 թուական|1974]]–[[1988 թուական|1988]]), ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ ([[1999 թուական|1999]]), [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստան]]ի Ազգային հերոս ([[1999 թուական|1999]], յետմահու)։
 
== Կենսագրութիւն ==
Տեմիրճեան ծնած է [[17 Ապրիլ]] [[1932 թուական|1932]]-ին, Երեւանի մէջ, ծառայողի ընտանիքի մէջ։ Միջնակարգ կրթութիւնը ստացած է 26 կոմիսարներու անուան դպրոցին մէջ։ 1949-1954 թուականներուն սորված է Երեւանի Կ. Մարքսի անուան արհեստից դպրոցի մեքենական ճիւղերու բաժնին մէջ՝ ստանալով մեքենական չափագիտութեան մասնագիտութիւն։ 1961 թուականին՝ ԽՄԿԿ կենտկոմին առընթեր [[Մոսկուա]]յի բարձրագոյն կուսակցական դպրոցը։ 1954–1955 թուականներուն աշխատած է [[Լենինկրատ]]ի գիտահետազօտական դպրոցներէն մէկուն մէջ, [[1955 թուական]] թուականէն՝էն՝ Երեւանի ելեկտրական արհեստական գործարանին մէջ՝ արուեստաբան, արտադրամասի աւագ վարպետ, պետ, կուսկոմիտէի քարտուղար, գլխաւոր ճարտարագէտ, տնօրէն։ 1964–1972 թուականներուն եղած է ՀԿԿ Երեւանի քաղկոմի քարտուղար, երկրորդ քարտուղար, 1972–1974 թուականներուն՝ ՀԿԿ կենտկոմի քարտուղար, ապա՝ առաջին քարտուղար, 1991–1999 թուականներուն՝ «Հայելեկտրամեքենայ» բաժնետիրական ընկերութեան նախագահ, գործադիր տնօրէն։
 
Տեմիրճեանի ղեկավարութեան տարիներուն (1974–1988) հանրապետութեան մէջ շահագործման յանձնուած են Երեւանի «Զուարթնոց», [[Գիւմրի]]ի «Շիրակ» եւ սահմանամերձ շրջաններու օդակայանները, Երեւանի գետնուղիի (Մեթրօ) 1-ին հերթը, Հայկական աթոմակայանը, Մարզահամերգային համալիրը, կառուցուած են Արփա–Սեւան ջրատարը, «Հրազդանմաշ», «Պոզիստոր», «Իմպուլս», «Մարս» եւ այլ գործարաններ, գրապալատը, Մասիս–Նուռնուս եւ Աղստաֆա–Իջեւան–[[Հրազդան (քաղաք, արեւմտահայերէն)|Հրազդան]]–[[Սեւանայ Լիճ|Սեւան]]–[[Մարտունի (Արցախ, արեւմտահայերէն)|Մարտունի]] երկաթուղային մայրուղիներ եւ այլ շինութիւններ։
 
[[23 Ապրիլ]] [[1975 թուական|1975]]-ին առաջին անգամ Հայաստանի բարձրագոյն ղեկավարութեան անունէն Տեմիրճեան դատապարտած է Մեծ եղեռնի կազմակերպիչները։ Իր ջանքերով 1978 թուականի ՀԽՍՀ նոր սահմանադրութեան մէջ վերահաստատուած է [[հայերէն]]ը պետական լեզու ամրագրող յօդուածը, 1980 թուականին կանխուած է Պաքու–Նախիջեւան «Բարեկամութիւն» կոչուած մայրուղիի հայաստանեան՝ Մեղրի-Նիւուատի հատուածի շինարարութիւնը, կառուցուած է [[Մեղրի (արեւմտահայերէն)|Մեղրի]]–[[Քաջարան (արեւմտահայերէն)|Քաջարան]] մայրուղին, [[Գորիս (արեւմտահայերէն)|Գորիս]]–[[Ստեփանակերտ (արեւմտահայերէն)|Ստեփանակերտ]] հեռատեսիլի վերահաղորդիչ կայանը։
 
[[Պատկեր:Stamp of Armenia m174.jpg||մինի|Կարէն Տեմիրճեանին նուիրուած [[Հայաստանի Հանրապետութիւն|ՀՀ]] [[փոստային նամականիշ (արեւմտահայերէն)|փոստային նամականիշ]]]]
1991-1999 թուականներուն Կարէն Տեմիրճեան գլխաւորած է Հանրապետութեան խոշորագոյն ձեռնարկութիւններէն մէկը՝ «Հայելեկտրամեքենայ» ԱՓԲԸ-ն։ [[1998]] թուականին հիմնադրած է Հայաստանի ժողովրդական կուսակցութիւնը (ՀԺԿ), 1998 թուականին ան առաջադրուեցաւ որպէս Հանրապետութեան նախագահի թեկնածու։ 1999 թուականի ՀՀ խորհրդարանական ընտրութիւններիու ժամանակ եղած է ՀԺԿ եւ Հանրապետական կուսակցութեան համագործակցութեամբ ստեղծուած «Միասնութիւն» դաշինքի համանախագահը ([[Վազգէն Սարգսեան]]ի հետ)։ 1999 թուականի Մայիսին կ'ընտրուի Ազգային Ժողովի նախագահ։ Հանրապետութեան զարգացման ինք կարողացաւ համակարգուած բնոյթ տալ՝ յստակացուեցան զարգացման առաջնային խնդիրները, կառուցուածքային քաղաքականութեան առանցքային ուղիները, գլխաւոր ներուժի՝ մարդկային գործօնի խելամիտ ու նպատակային իրացման մեծ հեռանկար միտող կողմնորոշիչները։
Զոհուած է [[27 Հոկտեմբեր]] [[1999 թուական|1999]]-ին ՀՀ Ազգային ժողովի դահլիճի մէջ կատարուած ոճրագործութեան ժամանակ։
[[Պատկեր:Komitas Pantheon, Yerevan, Karen Demirchyan Grave 07.JPG|մինի|Տեմիրճեանի դիմաքանդակը [[Կոմիտասի Անուան Պանթէոն|Պանթէոն]]ի մէջ]]