«Ալենուշ Տէրեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Նոր էջ «{{ԱՀ}} '''Ալենուշ Տէրեան''' (Նոյեմբեր 9, 1920, Թեհրան, Իրան (արեւմտահայերէն)|...»:
 
No edit summary
Տող 1.
{{ԱՀ}}
{{Տեղեկաքարտ Անձ (արեւմտահայերէն)
| անուն ազգանուն = Ալենուշ Տէրեան
| բնագիր ԱԱՀ =
| պատկեր = %D4%B1%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B7_%D5%8F%D5%A7%D6%80%D5%A5%D5%A1%D5%B6.jpg
| չափ =
| նկարագրութիւն =
| ծնած է = նոյեմբեր 9, 1920
| ծննդավայր = Թեհրան
| վախճանած է = Մարտ 4, 2011
| վախճանի վայրը = Թեհրան
| քաղաքացիութիւն =
| հպատակութիւն =
| ազգութիւն = Հայ
| ալմա մատեր =
| կրօնք =
| ազդուած է =
| ազդած է =
| գրքեր =
| աշխատանք =
| կարողութիւն =
| մասնագիտութիւն = բնագէտ եւ աստղագէտ
| ամուսին =
| ծնողներ =
| երեխաներ =
| պարգեւներ և մրցանակներ =
| կայքէջք =
| ստորագրութիւն =
}}
'''Ալենուշ Տէրեան''' (Նոյեմբեր 9, [[1920]], [[Թեհրան (արեւմտահայերէն)|Թեհրան]], [[Իրան (արեւմտահայերէն)|Իրան]]- Մարտ 4, [[2011]], Թեհրան, Իրան) Իրանի մէջ [[Բնագիտութիւն |Բնագիտութեան]] առաջին կին- փրոֆ. եւ Իրանի ասղագիտութեան պատմութեան մէջ առաջին արեւային աստղադիտակի եւ աստղադիտարանի հիմնադիրն է:
 
== Կենսագրութիւն ==
Ալենուշ Տէրեանը ծնած է [[1920]]-ին թեհրանահայ ընտանիքի մէջ: Մայրը ուսանած էր Շուէյցարիայի[[Շուէյցարիա]]յի մէջ եւ ֆրանսերէնի ուսուցչուհի էր, իսկ հայրը Իրանի Ջուղայի[[Ջուղա]]յի հայերէն էր եւ գրող էր, կեանքի վերջին 20 տարիներուն ծառայած է որպէս Իրանի «Սեփահ բանակի» տնօրէն: Ծնողները տիրապետած են հայերէնին[[հայերէն]]ին, պարսկերէնին[[պարսկերէն]]ին, եւ ֆրանսերէնին[[ֆրանսերէն]]ին: Հայրը նաեւ [[ֆիրդուսու]] բանաստեղծութիւններուն հայերէն թարգմանութիւններուն հեղինակ է, որոնք հրատարակուած են իր գիրքին «Արիզարդի Պոեզիայի հաւաքածոյ» անուամբ<ref>{{cite web|title=Հարցազրույց Տիկին Ալենուշ Տերյանի հետ (պարսկերեն)|url=http://www.farheekhtegan.ir/content/view/8930/44/|date= 2010-05-04|accessdate= 2010-06-29}}</ref>:
 
1947 Մայիսին Ալենուշը կ'աւարտէ ուսումը [[Թեհրանի համալսարանի (արեւմտահայերէն)|Թեհրանի համալսարանի]] գիտութեան ֆակուլտետի մէջ եւ նոյն տարուայ Սեպտեմբերին կ'անցնի աշխատանքի ֆակուլտետի բնագիտութեան նոյն տարրալուծարանի մէջ, իսկ մէկ տարի էտք նշանակուած է տարրալուծարանի գորղառութիւններու պետ:
 
Տէրեանը կը փորձէ համոզել իր դասախօս Մահմուտ հեսաբիին , որ օգնէ իրեն կրթաթոշակ ստանալու Ֆրանսայի[[Ֆրանսա (արեւմտահայերէն)|Ֆրանսա]]յի մէջ ուսումը շարունակելու համար: Սակայն կին ըլլալու պատճառով մերժուած է: Անոր չնայած, հօր ֆինանսական օգնութեամբ կը մեկնի [[Փարիզ (արեւմտահայերէն)|Փարիզ]] եւ [[Սորբոնի համալսարանի (արեւմտահայերէն)|Սորբոնի համալսարանի]] Մթնոլորտային բնագիտութեան ֆակուլտետին կը շարունակէ ուսումը: 1956-ին կը ստանայ ասպիրանտուրայի աստիճան եւ Սորբոնի մէջ անոր դասախօսութեան պաշտօն առաջարկուած է: Սակայն Իրանին ծառայելու համար կ'որոշէ վերադառնալ եւ իբրեւ դասախօս կը սկսի ջերմուժականութիւն դասաւանդել Թեհրանի համալսարանի բնագիտութեան ֆակուլտետին:
 
1959-ին, [[Արեւմտեան Գերմանիայի Դաշնակցային ՀանրապետութիւնըՀանրապետութիւն]]ը թոշակ կը տրամադրէ Թեհրանի համալսարանին, [[արեւային բնագիտութիւն|արեւային բնագիտութեան]] աստղադիտարանին մէջ 4 տարի սորվելու համար եւ Տէրեանը կ'ընտրուի իբրեւ թոշակի շահառու: 1961 Մարտին 4 ամսուայ համար կը մեկնի Գերմանիա, ապա կը վերադառնայ Իրան, եւ 1964 Մայիս 30-ին կ'արժանանայ [[փրոֆ.]]-ի կոչման, եւ այդպիսով կը դառնայ Իրանի առաջին կին փրոֆ.-ը:
 
1966 Նոյեմբեր 20-ին կ'ընտրուի Թեհրանի համալսարանի երկրաբնագիտութիւն կոմիտէի անդամ, իսկ երեք տարի հետո կը նշանակուի Թեհրանի համալսարանի [[Երկրաբնագիտութիւն |Երկրաբնագիտութեան]] հիմնարկին արեւային բնագիտութեան աստղադիրանի մէջ, որուն հիմնադրման մէջ ինքը մեծ դեր կատարած էր<ref>{{cite web|title=Հարցազրույց Ալենուշ Տերյանի հետ (անգլերեն)|url=http://www.payvand.com/news/07/dec/1183.html|date= 2007-12-19|accessdate= 2012-06-02}}</ref>:
 
Տէրեանը Իրանի մէջ [[աստղաբնագիտութիւն]] դասաւանդող առաջին անձն էր: 1979-ին պաշտօնաթողման դիմած է ներկայացնել եւ պաշտօնաթող եղած է: Ան կտակին բնակարանը նուիրած է Ջուղայի հայերուն եւ այն ուսանողներուն, որոնք հարմար բնակատեղ չունին, կեանքին վերջը անցուցած է Թեհրանի Թոհիդ ծերանոցին մէջ: