«Եղիա Տնտեսեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1.
[[File:Yeghia Tntesyan.JPG|thumb|Եղիա Տնտեսեան]]
'''Եղիա Տնտեսեան''' ([[1834]]–[[1881]] թթ․), հայ տպագրիչ։
'''Եղիա Տնտեսեան''' ծնած է [[1834]] [[Մարտ 29]]ին [[Կոստանդնուպոլիս|Պոլիսի]] Օրթագիւղ թաղին մէջ և զաւակն էր դպիր և թարգմանչաց վարժարանի տնտես Մկրտիչի ուրկէ մնացած է նոյն մականունը: Իր նախնական ուսումը կը ստանայ նոյն թաղին ազգային վարժարանին մէջ ուր այդ թուականին կը դասախօսէր Գրիգոր վարժապետ (յետոյ Օրթագիւղի Տէր Պօղոսը) ուրկէ կ'ուսանի նաև Հայ երաժշտութեան սկզբունքները:
 
'''Եղիա Տնտեսեան''' ծնածԾնած է [[1834]] [[Մարտ 29]]ին [[Կոստանդնուպոլիս|Պոլիսի]], Օրթագիւղ թաղին մէջ ևմէջ։ զաւակնԶաւակն էրէր՝ դպիր ևեւ թարգմանչաց վարժարանի տնտես, Մկրտիչի ուրկէ մնացած է նոյն մականունը: Իր նախնական ուսումը կը ստանայստացած է նոյն թաղին ազգային վարժարանին մէջ, ուր այդ թուականին կը դասախօսէր Գրիգոր վարժապետ (յետոյ Օրթագիւղի Տէր Պօղոսը), ուրկէ կ'ուսանի նաևնաեւ Հայհայկական երաժշտութեան սկզբունքները:
[[1848]]ին հազիւ 14 ամեայ պատանի մը, աւարտած նոյն ատենի դպրոցական շրջանը, կը մտնայ Օրթագիւղի Արապեան տպարանը իբր աշակերտ ուր 4 տարի անընդհատ կը նուիրէ ինքզինքը հմտանալու համար տպագրական արուեստին նախնական գաղտնիքներուն:
 
[[1848]]ին–ին, հազիւ 14 ամեայ պատանի մը, աւարտած նոյն ատենի դպրոցական շրջանը, կը մտնայ Օրթագիւղի Արապեան տպարանը, իբր աշակերտ, ուր 4 տարի անընդհատ կը նուիրէ ինքզինքը հմտանալու համար տպագրական արուեստին նախնական գաղտնիքներուն:
Սակայն աւելի հրապուրիչ ու գեղեցիկ կ'երեւայ իրեն ուսուցչութեան ասպարէզը որով [[1852]]ին թողելով տպարանը պաշտօն կը ստանայ ազգային վարժարանին մէջ:
 
Սակայն աւելի հրապուրիչ ու գեղեցիկ կ'երեւայ իրեն ուսուցչութեան ասպարէզը, որով [[1852]]ին–ին թողելով տպարանը, պաշտօն կը ստանայպաշտօնավարէ ազգային վարժարանինվարժարանէն մէջներս:
[[1861]]ին կը հրատարակէ իր առաջին երկը «Ծաղկաքաղ կաթողիկեայց թուղթերու մեկնութեանց»:
 
[[1861]]ին–ին կը հրատարակէ իր առաջին երկը «Ծաղկաքաղ կաթողիկեայցԿաթողիկեայց թուղթերուԹուղթերու մեկնութեանցՄեկնութեանց»:
 
Ազգային Սահմանադրութիւնը բովանդակ ազգին մէջ երկու հակահոսանքներ յառաջ բերած էր, խաւարեալներ ու լուսաւորեալներ:
 
Երիտասարդ ուժեր բնական բերումով պատկանելով այս վերջին հոսանքին կազմած էին անձնուէր ընկերութիւնը նպատակ ընտրելով իրենց ուսումն ու կրթութիւնը տարածել, ուսուցիչներ ղրկել գաւառները, լուսաւորել գաւառի մութ անկիւնները եւ այդ միջոցաւ տանիլ յաղթանակը ընդդէմ կաւարեալխաւարեալ հոսանքին: Սոյն ընկերութիւնը բացի վերոգրեալ յայտնի նպատակէն ունէր նաևնաեւ գաղտնի հեռաւոր նպատակներ, այնպէս որ իրաւամբ այսօր կարելի ենք համարել զայն իբր Հայոց առաջին դաւադրական ու յեղափոխական ընկերութիւնը: Այս ընկերութեան գործունեայ անդամներն էին Ալիքսան Խօրասանճեան (ատենապետ), [[Գէորգ Զարդարեան]], Եղիա Տնտեսեան, [[Յ.Գօլանճեան]] եւլն.եւ այլն:
 
Եղիա Տնտեսեան ընկերութեան ազնիւ նպատակներովը խանդավառուած յանձնառու կ'ըլլայ, իբր ուսուցիչ մեկնելու ընկերութեան կողմէ դէպի Հաճըն [[1862]] Յուլիսին:
 
Ռուս եւ թուրք պատերազմէն վերջ խստացած էր գրաքննութիւնը, որ սկսաւ խեթիւ նայիլ գլխաւորաբար մեր ազգային երգերուն եւ անոնց հաւաքածոներուն, ատոնց հրատարակիչներէն՝ Յ. Գավաֆեան եւ Ե. Տնտեսեան կը հետապնդուին, առաջինը կը փախչի Աթէնք, իսկ Եղիա ձերբակալուելով՝ եղեռնագործէ մը աւելի ծանր ամբաստանութեան տակ կը բանտարկուի [[1881]]-ի սկիզբները։ Իր անյոյս զնդանին մահասփիւռ ու նողկալի մթնոլորտին մէջ հազիւ երեք ամիս կրնայ ողջ մնալ եւ [[23 Ապրիլ]]ին կը կնքէ իր արդիւնաւէտ կեանքը:
 
== Արտաքին հղումներյղումներ ==
[http://www.agos.com.tr/-7818.html Ո՞վ է Եղիա Տնտեսեան]
 
{{DEFAULTSORT:Տնտեսեան, Եղիա}}
[[Կատեգորիա:Հայ ուսուցիչներ (արեւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:ԱրևմտահայերենԱրեւմտահայերէն հոդվածներյօդուածներ]]
[[Կատեգորիա:1834 ծնունդներ (արեւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:1881 մահեր (արեւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:Մարտի 29 Մարտի ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Ապրիլի 23 Ապրիլի մահեր]]
[[Կատեգորիա:Հայ երաժշտագետներերաժշտագէտներ]]