«Կրիաներ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{ԱՀ}}
{{Արևելահայերեն|Կրիաներ}}
{{Taxobox արւմտ.
[[Պատկեր:Hawaii turtle 2.JPG|մինի]]
| name = Կրիա
[[Պատկեր:| image file = Hawaii turtle 2.JPG|մինի]]
| image descr =
| image2 file =World.distribution.testudines.1.png
| image2_caption =
| regnum = Կենդանիներ
| phylum =
| classis =
| infraclassis =
| ordo =
| subordo =
| familia =
| latin = '''Testudines'''
| wikispecies = Testudines
| commons = Կատեգորիա:Testudines
| itis =
| ncbi =
}}
[[Պատկեր:World.distribution.testudines.1.png|right|thumb|upright=1.3|275px|<small>Աշխարհին մէջ կրիաներու տարածումը։<br />Սեւով նշուած է ցամաքի եւ քաղցրահամ ջուրերու կրիաներու,<br />[[Կապոյտ (գոյն, արեւմտահայերէն)|կապոյտով]]՝ ծովի կրիաներու։</small>]]
'''Կրիաներ''' (<small>[[լատիներէն]]՝</small> Testudines, [[անգլերէն]]՝ turtle), [[սողուններ]]ու դասին պատկանող զրահաւոր ցամաքայինցամաքի եւ ջրայինջուրի կենդանիներ։կենդանիներ Տարածուածեն։ են՝Կը գրեթէ,տարածուին երկրագունդիհամարեայ բոլորամբողջ տարածաշրջաններու[[երկրագունդ]]ով մէջ։մէկ։ Յայտնի է, որ կրիաները գոյութիւն ունեցերունեցած են 220 միլիոն տարի առաջ<ref name="Li-etal">{{Harvnb|Li|Wu|Rieppel|Wang|2008}}</ref> եւ կը հանդիսանան սողուններու դասինդասի ամենահինամենէ հին խումբը, աւելի հին, քան [[մողէզներ]]ու, [[օձեր]]ուօձերու կամ [[կոկորդիլոսներ]]ուի խումբերը։
 
Կրիաները կը սերին ցամաքային հնագոյն, անհետացած սողուններու մէկ ճիւղէն՝ [[կատիլոզավրեր]]ից։կատիլոզաւրերէն։ Դարաւոր զարգացման ընթացքին, անոնցմէ շատերը՝ աստիճանաբար, ընտելացած են անուշահամ ջուրերուն ուեւ ծովերուն մէջ ապրելու պայմաններուն։ Այժմ յայտնի է կրիաներու 210 տեսակ, որոնցմէ երեքը` [[Միջերկրածովեան կրիաներ|միջերկրածովեան]], կասպիական եւ [[ճահճային կրիաներ]]ըկրիաները, զորս կը հանդիպինք [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստանի]]ի տարածքին։
'''Կրիաներ''' ([[լատիներէն]]՝ Testudines, [[անգլերէն]]՝ turtle), [[սողուններ]]ու դասին պատկանող զրահաւոր ցամաքային եւ ջրային կենդանիներ։ Տարածուած են՝ գրեթէ, երկրագունդի բոլոր տարածաշրջաններու մէջ։ Յայտնի է, որ կրիաները գոյութիւն ունեցեր են 220 միլիոն տարի առաջ եւ կը հանդիսանան սողուններու դասին ամենահին խումբը, աւելի հին, քան [[մողէզներ]]ու, [[օձեր]]ու կամ [[կոկորդիլոսներ]]ու խումբերը։
 
Կրիաները երկարակեաց կենդանիներ են։ Առանձին տեսակներու կեանքի տեւողութիւնը կը հասկնիհասնէ մինչեւ 120 տարի։ Ամենաերկարակեացները, կրնան ապրիլ մինչեւ 170 տարի։
Կրիաները կը սերին ցամաքային հնագոյն, անհետացած սողուններու մէկ ճիւղէն՝ [[կատիլոզավրեր]]ից։ Դարաւոր զարգացման ընթացքին, անոնցմէ շատերը՝ աստիճանաբար, ընտելացած են անուշահամ ջուրերուն ու ծովերուն մէջ ապրելու պայմաններուն։ Այժմ յայտնի է կրիաներու 210 տեսակ, որոնցմէ երեքը` [[Միջերկրածովեան կրիաներ|միջերկրածովեան]], կասպիական եւ [[ճահճային կրիաներ]]ը, զորս կը հանդիպինք [[Հայաստան]]ի տարածքին։
 
Կրիաները երկարակեաց կենդանիներ են։ Առանձին տեսակներու կեանքի տեւողութիւնը կը հասկնի մինչեւ 120 տարի։ Ամենաերկարակեացները, կրնան ապրիլ մինչեւ 170 տարի։
 
== Սնունդը ==
Կրիաներուն սնունդը մեծապէս կախուած է այն միջավայրէն, ուր կ՛ապրին։կ'ապրին։ Ցամաքային ևeu ծովային կրիաները առաւելապէս բուսակեր են, բայց ծովային կրիաները երբեմն նաեւ ձուկ կ՛որսան։կ'որսան։ Անոնք նոյնիսկ կ՛ուտենկ'ուտեն սպունգներ եւ այլ փափկամարմիններ։ Կրիաները ունին նաեւ քանի մը ամիս անօթի մնալու կարողութիւնը։
 
== Աղբիւրներ ==
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Կրիաներ» էջէն