«Կրիաներ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 17.
| author = {{ստեղ|Linneaus 1758}}
| wikispecies = Testudines
| commons =
| itis =
| ncbi =
Տող 26.
}}
'''Կրիաներ''' (<small>[[լատիներէն]]՝</small> Testudines) [[սողուններ]]ու դասին պատկանող զրահաւոր ցամաքի եւ ջուրի կենդանիներ են։ Կը տարածուին համարեայ ամբողջ [[երկրագունդ]]ով մէկ։ Յայտնի է, որ կրիաները գոյութիւն ունեցած են 220 միլիոն տարի առաջ<ref name="Li-etal">{{Harvnb|Li|Wu|Rieppel|Wang|2008}}</ref> եւ կը հանդիսանան սողուններու դասի ամենէ հին խումբը, աւելի հին, քան [[մողէզներ]]ու, օձերու կամ [[կոկորդիլոսներ]]
Կրիաները կը սերին ցամաքային հնագոյն, անհետացած սողուններու մէկ ճիւղէն՝ կատիլոզաւրերէն։ Դարաւոր զարգացման ընթացքին, անոնցմէ շատերը՝ աստիճանաբար, ընտելացած են անուշահամ ջուրերուն եւ ծովերուն մէջ ապրելու պայմաններուն։ Այժմ յայտնի է կրիաներու 210 տեսակ, որոնցմէ երեքը` [[Միջերկրածովեան կրիաներ|միջերկրածովեան]], կասպիական եւ ճահճային կրիաները, զորս կը հանդիպինք [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստանի]] տարածքին։
Տող 33.
== Սնունդը ==
[[Պատկեր:Tortoise, Patara, Lycia, Turkey.jpg|mini|մինի|ձախից|240px|<small>Միջերկրածովեան կրիա</small>]]
[[Պատկեր:00 Badalona - Parc de Can Solei i Ca l’Arnús 05.JPG|mini|մինի|ձախից|240px|<small>Քաղցրահամ ջուրերու կրիա</small>]]
Կրիաներուն սնունդը մեծապէս կախուած է այն միջավայրէն, ուր կ'ապրին։ Ցամաքային եւ ծովային կրիաները առաւելապէս բուսակեր են, բայց ծովային կրիաները երբեմն նաեւ ձուկ կ'որսան։ Անոնք նոյնիսկ կ'ուտեն սպունգներ եւ այլ փափկամարմիններ։ Կրիաները ունին նաեւ քանի մը ամիս անօթի մնալու կարողութիւնը։
| |||