«Համազգայինի Հայ Կրթական Եւ Մշակութային Միութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

}}

 

 

== Պատմութիւն ==

 

Ընկերութեան կանոնագրի առաջին կէտը յստակօրէն ճշդեց «Համազգային»-ի նպատակը.

 

 

Այս նպատակին հասնելու համար «Համազգային»ը պէտք է գործեր երեք ուղիներով.

* Նոր սերունդին հայեցի կրթութիւն տալ.

* Նպաստել չափահասներու ինքնազարգացման.

* Մշակել հայագիտութիւնը.

 

 

«Հայ ժողովուրդի կրթական մակարդակը բարձրացնել հայ լեզուով եւ հայ հոգով». ըստ 1990-ին ընդունուած կանոնագրի՝

 

== Կառուցուածք ==

Համազգային Մշակութային Միութեան գերագոյն մարմինն է Կեդրոնական վարչութիւնը՝ կազմուած 11 անդամէ. կ՛ընտրուի պատգամաւորական ժողովով՝ 4 տարի ժամկէտով։ Կեդրոնական վարչութեան կից ստեղծուած են կրթական, տնտեսական, հրատարակչական, դասագիրքերու, շինարարական, ռատիօժամի յանձնախումբեր։ Կը գործեն շրջանային վարչութիւնները, որոնք կը կազմուին աշխարհագրական սկզբունքով. [[Լիբանան (արեւմտահայերէն)|Լիբանանի]], [[Սուրիա|Սուրիոյ]], [[Յունաստան|Յունաստանի]], [[Կիպրոս (արեւմտահայերէն)|Կիպրոսի]], [[Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ|Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու]] (Արեւելեան եւ Արեւմտեան), [[Քանատա|Քանատայի]], [[Աւստրալիա|Աւստրալիոյ]], [[Ֆրանսա|Ֆրանսայի]], [[Հայաստան (արեւմտահայերէն)|Հայաստանի]], շուրջ 50 մասնաճիւղ։ Համազգային Մշակութային Միութեան միջոցները կը գոյանան նուիրատուութիւններէ եւ հանգանակութիւններէ, ունեցած կալուածքներու ու հաստատութիւններու հասոյթներէ։

 

== Ներդրում ==

 

Նպատակները իրագործելու համար Համազգային Մշակութային Միութիւնը առաջին հերթին՝ 1930-ին Պէյրութի մէջ բացածլ է Հայ ճեմարանը (1948-էն՝ [[Համազգայինի Նշան Փալանճեան ճեմարան]]), 1931-ին՝ [[«Յոյս» տպարան|«Յոյս» տպարանը]] (1967-էն՝ [[Համազգայինի Վահէ Սեթեան տպարան]])։ 1980-ին հիմնադրուած է Մարսելի կրթական կեդրոնը (մանկապարտէզով, նախակրթարանով, միջնակարգով եւ երկրորդականով), 1986-ին [[Սիտնի|Սիտնիի]] մէջ ([[Աւստրալիա]])՝ [[Համազգայինի Արշակ եւ Սոֆի Գոլըստըն (Գալստեան) երկրորդական վարժարան|Համազգայինի Արշակ եւ Սոֆի Գոլըստըն (Գալստեան) երկրորդական վարժարանը]]։ Այս ամէնօրեայ վարժարաններէն բացի Համազգային Մշակութային Միութեան մասնաճիւղերը կը պահեն նաեւ մէկօրեայ դպրոցներ։

 

Հայ թատերական արուեստը վերակենդանացնելու, տարածելու եւ անոր դերը հայ գաղութներուն մէջ բարձրացնելու նպատակով 1941-ին [[Գասպար Իփէկեան|Գասպար Իփէկեանի]] ջանքերով կազմուած է Համազգայինի թատերասէրներու միութիւնը։ Մինչեւ 1951-ը թատերախումբը գործած է [[Պէյրութ|Պէյրութի]] մէջ, այնուհետեւ հիւրախաղերու մեկնած [[Եւրոպա]], Հիւսիսային եւ [[Հարաւային Ամերիկա]]։ [[Գասպար Իփէկեան|Գասպար Իփէկեանի]] մահէն ետք, ի պատիւ անոր, 1952-ին խումբը կոչուած է «[[Գասպար Իփէկեան թատերախումբ]]», ղեկավարութիւնը ստանձնած է [[Ճորճ Սարգիսեան|Ճորճ Սարգիսեանը]]։

 

 

Մեծ է երգահան [[Բարսեղ Կանաչեան|Բարսեղ Կանաչեանի]] ղեկավարութեամբ 1956-ին ստեղծուած «Գուսան» երգչախումբի ներդրումը սփիւռքահայի երաժշտական ճաշակը ձեւաւորելու գործին մէջ։ 1960-ին կազմուած է «Քնար» ազգագրական երգի-պարի խումբը (ղեկավար [[Վարդգէս Աբրահամեան]]), 1978-ին՝ «Ծնծղայ» (ղեկավար՝ [[Վաչէ Պարսամեան]]) եւ 1980-ին՝ «Նանոր» (խմբավար՝ [[Ալեքս Մնակեան]]) մանկական երգչախումբերը, որոնք մրցանակներ շահած ենլ միջազգային մրցոյթներուն։

 

Հայագիտութիւնը զարգացնելու, [[հայոց լեզու ու գրականութիւն|հայոց լեզուի ու գրականութեան]], [[Հայոց Պատմութիւն|հայոց պատմութեան]] ուսուցիչներ, նաեւ խմբագիրներ եւ հանրային այլ գործիչներ պատրաստելու համար 1974-ին հիմնած է Հայագիտական բարձրագոյն հիմնարկը։

 

Համազգային Մշակութային Միութեան մեծ իրագործումներէն է «Լեւոն Շանթ» մշակութային կեդրոնը Պէյրութի մէջ, որ իր հարկին տակ կը պարփակէ [[Թորոս Ռոսլին (արեւմտահայերէն)|Թորոս Ռոսլին]] կերպարուեստի ակադեմիան, [[Բարսեղ Կանաչեան]] երաժշտանոցը, ինչպէս նաեւ երգի եւ պալետի դպրոցներ։