«Հայ գրականութիւնը 1960-2000-ական տարիներուն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Հայ գրականութիւնը 1960-2000-ական տարիներուն''', [[1960]]–ականներու աւարտին`աւարտին՝ [[Սփիւռք]] եւ [[Հայաստան]] կը գտնուին մշակութային`մշակութային՝ շրջափոխութեան որոշ փուլի մը, որ կը յատկանշուի դրական եւ բացասական երեսներով։

[[Սփիւռք]]եան որոշ կարեւոր գօտիներ, հակառակ շրջանային անկայութիւններու, ապրած են մշակութային բարգաւաճում։ Առաջին փորձերը եղած են կրթական ցանցը տարածելու դէպի արեւմուտք`արեւմուտք՝ [[Եւրոպա]] եւ հիւսիս՝ [[Ամերիկա]]։ Բարձարագոյն հիմնարկներ, հայագիտական ամպիոններ բազմացած են, օրաթերթային [[մամուլ]]ը` մորթ փոխած։ Գրական պարբերականներ ճամբայ հանուած են՝ «[[Բագին (հանդէս, [[Լիբանան]])|Բագին]]», «[[Շիրակի մարզ|Շիրակ]]», «[[Ահեկան]]»` [[Պէյրութ]]. «Անդաստան»` [[Փարիզ]]։ Ընթացիկ մամուլի գրական յաւելուածներ` Մոնթրէալէ ու Լոս Անճելըսէ`Անճելըսէ՝ [[Թեհրան]]։ Նորահաս սերունդի մէկ թեւը, [[Սուրիա]]-[[Լիբանան]]էն, մասամբ`մասամբ՝ նոյնիսկ հասնելով մինչեւ [[Պոլիս]], [[Փարիզ]], ճիգ դրսեւորած է լուրջ իքնանորոգման մը ուղղութեամբ։

Նշումներով երեւցողներու կողքին, [[1960]]-[[1970]]–ական սերունդի յիշատակելի անուններէն են՝ [[Սուրիա]]-Լիբանան`Լիբանան՝ ''Կորիւն Շահինեան'', ''Պետրոս Հերեան'', ''Խոսրով Ասոյեան'', ''Սարգիս Կիրակոսեան'', ''Շուշիկ Տասնապետեան'', ''Փանոս Ճերանեան'', Սարգիս Վահագն,''Մարուշ Երամեան''. Պոլիս-Եւրոպա-Ամերիկա`Ամերիկա՝ ''Հիլտա Գալֆայեան'', Իրմա Աճէմեան, Սարգիս Վահագն,''Կարիկ Պասմաճեան'', ''Կարօ Արմէնեան'', ''Արա Գազանճեան''. [[Իրան]]` Վարանդ Քուրքչեան։ Հայրենի գրականութեան մէջ` շատերէ մի քանին՝ Արտեմ Յարութիւնեան, Դաւիթ Յովհաննէս, Սլավիկ Չելոյեան եւ ուրիշներ։

Խօսքը մասնաւորելով չափածոյին, [[1970]]–ի շուրջ ու աւելի ետք`ետք՝ աւանդական եւ նոր ձգտումներու երկութիւնը կը շարունակուի։

Անկասկած որակ եւ ուրոյնութիւն ունին շատերը, ինչպէս`ինչպէս՝ ուրիշներ ալ, որոնք հոս չեն երեւիր գործերով։ Բայց քերթողական լեզուի նորոգման առումով`առումով՝ կ'անջատուին յատկապէս`յատկապէս՝ [[Վահէ Օշական|Վ. Օշական]], Պըլտեան, էդոյեան։

Հայախօսութեան նահանջը, կէս-հայախօսութեան երեւոյթին տարածումը եւս`եւս՝ ծանր հարուած են գրական նոր սերունդի հասունացման։ Դեռ չհաշուած`չհաշուած՝ միջին-արեւելեան տագնապներու ծանրացումը եւ արտագաղթի ծաւալումը`ծաւալումը՝ [[1970]]–ականներու երկրորդ կէսին։

Իսկ հայրենի գրականութեան տագնապը աւելի նոր է։ Արդէն յիշատակուեցան գլխաւոր հարցերը, որ հայրենի ժողովուրդը դիմագրաւեց [[80]]–ականներու աւարտէն...։ Նախորդող երկու տասնամեակներուն աճած հայրենի բանաստեղծներու սերունդը, աննախընթրաց այդ փլուզումներուն առջեւ ընկրկեցաւ, բայց չինկաւ։ Անիկա իր երկրորդ շունչը կ'առնէ, լաւագոյն`լաւագոյն՝ վաղորդայիններու յոյսով։