«Քաղցկեղ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Քաղցկեղը''' մարմինի հիւսկէններու բջիջներուն անկանոն, արագընթաց, անհակակշռելի բազմացման, աճման եւ զարգացման [[Հիւանդութիւն|հիւանդութիւնն]] է<ref>[http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs297/en/ Cancer {{W/Ref-en}}]</ref><ref>[http://www.cancer.gov/about-cancer/what-is-cancer What Is Cancer?{{W/Ref-en}}]</ref>, որ կը յառաջացնէ անբնական եւ ախտային ուռեր: Քաղցկեղը կրնայ յառաջանալ մարմինի որեւէ մէկ հիւսկէնի կամ օրկանի մէջ: Ան կը հարուածէ ամբողջ մարդկութիւնը, առանց խտրութեան մարդոց՝ գոյնին, տարիքին, սեռին[[Սեռ (արեւմտահայերէն)|սեռ]]<nowiki/>ին, ցեղային եւ ընկերային պատկանելիութեան ու տնտեսական իրավիճակին: Հիփփոկրատ, բժշկութեան նախահայրը, որ ապրած է քրիստոսէ առաջ (460-370) յիշած է եւ նկարագրած է իր գրութիւններուն մէջ զանազան տեսակի ուռեր եւ քաղցկեղի պարագաներ: Ան արձանագրած է carcinos յունարէն բառը, որ կը նշանակէ խեցգետին (crab) կամ ծովախեցգետին (crabfish): Celsus քրիստոսէ ետք (25-40) թարգմանած է carcinos բառը լատիներէնէն cancer բառով: Galen երկրորդ դարէն ետք լաւորակ (benign) ուռերը կոչած է encos բառով, որ լատիներէն ուռեցք կը նշանակէ: Իսկ վատորակ (malignant) ուռերը ան կոչած է carcinoma: 1600 տարիներ առաջ Եգիպտոսի մէջ նկարագրուած է քաղցկեղը եւ անոր վիրահատումը:

Համաշխարհային բժշկական կազմակերպութիւններու ուսումնասիրութիւններուն համաձայն, քաղցկեղի պարագաները անցնող 100 տարուան ընթացքին մեծ համեմատութեամբ շատցած են: Ներկայիս աշխարհի [[Բնակչութիւն|բնակչութեան]] 1/3ը կը տառապի քաղձկեղէ: 1901ին այս համեմատութիւնը եղած է 1/8000:

Sarcoma կոչուած քաղցկեղները հազուագիւտ են եւ անոնք կը ծագին ընդհանրապէս մկաններու[[Մկաններ (արեւմտահայերէն)|մկաններ]]<nowiki/>ու, ոսկորներու[[Ոսկոր (արեւմտահայերէն)|ոսկորներ]]<nowiki/>ու, կռճիկներու եւ թելաւոր հիւսկէններու մէջ: Սպիտակարիւնութիւնը (leukemia) կը զարգանայ արիւնաստեղծ բջիջներէ, իսկ աւշային ուռը (lymphoma) կը զարգանայ աւշագեղձերու մէջ:

*Ծխախոտի[[Ծխախոտ (արեւմտահայերէն)|Ծխախոտ]]<nowiki/>ի բոլոր տեսակները.