|
[[Պատկեր:Canada (orthographic projection).svg|260px|մինի|աջէն|Գանատայի քարտէզ]]
[[Պատկեր:Ottawa - ON - Stadtansicht.jpg|260px|մինի|աջէն|Օտտավա]]
'''Գանատան''' ([[անգլերեն|անգլերէն]]՝ Canada ˈkænədə), [[ֆրանսերեն|ֆրանսերէն]]՝ Canada kanaˈda), պետութիւն է [[Հյուսիսային Ամերիկա|Հիւսիսային ԱմերիկայԱմերիկա]]իյի մէջ, իսկ տարածքի մեծութեամբ՝մեծութեամբ կը հանդիսանայ՝ աշխարհի 1-ին պետութիւնն էպետութիւն:
== Պետական կարգ==
Գանատան բառլամենդական համակարգով սահմանադրական միապետութիւն է, կը հանդիսանայ երկլեզուանի եւ բազմամշակութային երկիր, որտեղ [[անգլերեն|անգլերէն]] եւ [[ֆրանսերեն|ֆրանսերէն]] լեզուները դաշնային մակարդակով ճանչցուած են, որպէս՝ պետական լեզուներ:
==Աշխարհագրութիւն==
Կ՛ողողուի ԱնդիայովԱտլանտեան, [[Խաղաղ օվկիանոս|Խաղաղ]] եւ [[Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս|Հիւսիսային Սառուցեալ ]] [[օվկիանոս |ովկիանոս]]ներով, կը սահմանակցի [[ԱՄՆ]] -իու հետ հաւավէնհարաւէն եւ հիւսիս-արեւմուտքէն, [[Դանիա]]յի ( ԳրենլանդիաԿրենլանտիա) հետ հիւսիս-արեւելքէն եւ [[Ֆրանսա|Ֆրանսա]]յի (Սեն Պիեռ և Միքելոն) հետ արեւելքէն: Գանատայի՝ [[ԱՄՆ]] -իու հետ սահմանը կը համարուի աշխարհի ամենաերկար ընդհանուր սահմանը: ▼
▲Կ՛ողողուի Անդիայով, Խաղաղ եւ Հիւսիսային Սառուցեալ [[օվկիանոս]]ներով, կը սահմանակցի [[ԱՄՆ]]-ի հետ հաւավէն եւ հիւսիս-արեւմուտքէն, [[Դանիա]]յի (Գրենլանդիա) հետ հիւսիս-արեւելքէն եւ [[Ֆրանսա|Ֆրանսա]]յի (Սեն Պիեռ և Միքելոն) հետ արեւելքէն: Գանատայի՝ [[ԱՄՆ]]-ի հետ սահմանը կը համարուի աշխարհի ամենաերկար ընդհանուր սահմանը:
== Պատմութիւն==
Գանատայի հեռաւորութիւնը [[Հյուսիսային բևեռ|հիւսիսային բեւեռէնբեւեռ]]էն ընդամէնը 1000 գ.մ. է, իսկ հիւսիսային մագնիսական բեւեռը կը գտնուի ուղղակի Գանատային մէջ: Գանատան Մեծ Ութնիակի անդամ երկիր է: Գանատան բաժնուած է 10 նահանգի եւ 3 դաշնային տարածքի:
Գանատան տեխնոլոգիական եւ արդիւնաբերական զարգացած երկիր է, ունի բազմաճիւղ տնտեսութիւն, որըոր հիմնուած է հարուստ բնական ռեսուրոներուաղբիւներու եւ առեւտրի վրայ (մասնաւորապէսմասնաւորապէս՝ [[ԱՄՆ]]-իու հետ համատեղ Գանատան կը համագործակցէհամագործակցի դեռեւս գաղութներու գոյութեան եւ Համադաշնութեան հիմնման ժամանակաշրջանէն): Գանատայի մայրաքաղաքն է [[ՕտտավանՕտտավա|Օդդաուա]]ն, [[Օնտարիո]]Օնդարիօ նահանգին նահանգումմէջ: Հիմնուած ըլլալով [[1534]] թուականի ֆրանսացի հետախոյզ ԺակԺագ ԿարտիեյիԿարտիէի կողմէն՝ Գանատան իր սկիզբն առած է ֆրանսական գաղութէն, որըզոր կը գտնուի ժամանակակից ՔվեբեկՔեպեկ քաղաքի տեսը, որըոր սկզբնապէս բնակուած եղած է տեղացի ժողովուրդներով:
Անգլիական գաղութատիրութեան ժամանակաշրջանէն հետոյյետոյ պրիդանական երեք գաղութներու միութենէն (որոնք մինչ այդ Նոր Ֆրանսայի տարածքներէն կը համարուէին) ծնաւ գանատական համադաշնութիւնը: Գանատան Միացիալ Թագաւորութիւնէն անկախութիւն ստացաւ խաղաղ գործընթացի արդիւնքէն [[1867]] թուականէն [[1982]] թուական: Ներկայիս Գանատան Ազգերու համագործակցութեան անդամ երկիր է:
[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Արևմտահայերեն հոդվածներ]]
| 