«Գալուստ Կիւլպէնկեան»ի խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

 

== Կենսագրութիւն ==

 

Շուտով Կիւլպէնկեան կը նախաձեռնէ [[Turkish Petrolium Company]]-ի ստեղծման, որուն բաժնետոմսերու 25%-ը կը պատկանէր Royal Dutch Shell Group-ին, 35%-ը Թուրքիոյ Ազգային բանկին, 15%-ը Գալուստ Կիւլպէնկեանին, իսկ 25%-ը՝ գերմանացիներուն։ Յաջող առեւտուրի համար բրիտանացիները իրենց եկամուտի 2,5 տոկոսը տրամադրեցին Կիւլպէնկեանին։

Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Կիւլպէնկեան ստեղծեց նաւթային գլխաւոր կոմիտէ կազմակերպութիւնը, որուն նպատակն էր ձեռք բերել գերմանական Տոյչէ դրամատունը (պանքա)։ Պատերազմէն ետք՝ Turkish Petrolium Company-ն, վերանուանուեցաւ [[Iraq Petrolium Co. LTD]] եւ անոր բաժնետոմսերը հաւասարապէս բաժնուեցան ներկայիս [[British Petrolium]]-ի, Royal Dutch Shell Group-ի, [[Compagnie Francaise des Petroles]]-ի եւ Near East Development Corporation-ի միջեւ։ Գալուստ Կիւլպէնկեանին մնաց Iraq Petrolium Co. LTD- ի 5%-ը, որուն համար ան ստացաւ «Պարոն 5%» մականունը։

[[Պատկեր:Galust Gyulbenkyan bust 15.jpg|մինի|[[Գալուստ Կիւլպէնկեանի կիսանդրի (Երեւան)]]]]

 

 

Սան Ռեմոյի խորհրդակցութեան ժամանակ նաւթային ընկերութիւններու միջեւ տարաձայնութիւններ կային տարածքներու հարցուի կապակցութեամբ։ Կիւլպէնկեան ինք կը ստանձնէ եւ կարմիր մատիտով կը գծէ իւրաքանչիւր պետութեան տիրոյթը, այդ պատճառով Սան Ռեմոյի պայմանագիրը կոչուած է «Կարմիր գիծի» պայմանագիր։

[[1906]] թուականին, ստեղծուած [[Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութիւն|Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան]] հիմնադիր [[Պօղոս Նուպար փաշա]]յի մահէն ետք, այս կազմակերպութեան ղեկավարութիւնը կը ստանձնէ Գալուստ Կիւլպէնկեան՝ [[1930]] թ.։ Սակայն, երկու տարի ետք, ճնշումներու պատճառով պաշտօնէն կը հրաժարի։ [[1942]] թ.՝ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի ամենաթէժ տարիներոին, Կիւլպէնկեան [[Եւրոպա]]յի մէջ երկիր մը կը փնտռէր, ուր ռազմական գործողութիւններ չէին ընթանար, եւ գրաւուած չէր Ֆաշիստական [[Գերմանիա (արեւմտահայերէն)|Գերմանիոյ]] կողմէ։ Լիզապոնը դարձաւ Գալուստ Կիւլպէնկեանի խաղաղութեան նաւահանգիստը։ [[Փորթուկալ]]ի մայրաքաղաքին մէջ ան տուն չունէր եւ կ՛ապրէր «Աւէս» հիւրանոցը, որ այդ ժամանակ լաւագոյններէն մէկը համարուէր։ Անտարակոյս, Անգլիական իշխանութիւնները կը ցանկային «Պարոն 5%»-ի ֆինանսական կարողութիւնները պահպանել Մեծ Բրիտանիոյ մէջ, սակայն հարկային բեռը բաւականին ծանր էր այդ ժամանակ եւ «նաւթային գեներալը» որոշեց իր ողջ կարողութիւնը տեղափոխել Փորթուկալ։

 

 

1920 թուականէն մինչեւ 1940 թուականը, Աա իր հովանիին տակ առած է Թուրքիոյ, [[Սուրիա|Սուրիոյ]], Լիբանանի, Յորդանանի եւ Իրաքի հայկական դպրոցներն ու բժշկական կեդորնները, ձեռնարկած է [[Միջին Արեւելք]]ի բազմաթիւ եկեղեցիներու կառուցումը։ [[1936]] թուականին Կիւլպէնկեան 400 հազար տոլարի օգնութիւն տուած է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինին՝ թանգարանի վերակառուցման եւ պարիսպներու վերականգնման նպատակով։

Ամբողջ կեանքի ընթացքին Կիւլպէնկեան երազած էր Հայաստան գալ ու իր ամբողջ կարողութիւնը կտակել [[Հայաստան]]ին։

 

 

2012 թուականի Յունուարին յայտարարուած է, որ ան՝ յետմահու, կը զրկուի [[Էլիզապէթ Բ.]]-ի կողմէ տրուած [[KBE]] մրցանակէն, որ ստացած էր 1951 թուականին<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/uk-16736495 "Queen's honours: People who have turned them down named" at bbc.co.uk]</ref><ref>http://www.cabinetoffice.gov.uk/sites/default/files/resources/document2012-01-24-075439.pdf</ref>։

{{ծանցանկ}}

 

 

{{DEFAULTSORT:Կիւլպէնկեան, Գալուստ}}