Առնօ գետը Իտալիոյ մէջ կը գտնուի։ Ամենակարեւոր կեդրոնական գետերէն է Դիպեր գետէն ետք։

Առնօ
Բնութագիր
Երկայնք 241 քմ. քմ

Աղբիւրը եւ Ճամբան Խմբագրել

 
Փոնթէ վէկիօ (հին կամուրջ)

Գետը կ'սկսի Ֆալդերօնա Լեռէն Քասենթինօ մասէն Աբեննինես, եւ կ'առնէ հարաւային ձեւով։ Գետը կը դառնայ արեւմտեան Արեզօյի մօտ կ'անցնի Ֆլորենսէն, Էմբօլի եւ Փիսա, կը ծփայ Դիրհենիա Ծովէն Մարինա Տի Փիսայէն։ Երկայնութիւնը 241 քմ. (150 միլզ), ամենամէծ գետերէն է այդ մասին։ Վտանգներ ունի Սիեւ 60 քմ. երկայնութեան, Պիսենզիօ 49 քմ., եւ Էրա, Բեսա եւ Բեսսիա։ Հոսելու քանակը աւելի քան 8200 քառակուսի քմ. եւ շարքը ջուրին է.-

  • Քասենթինօ, Արեզօ նահանգին մէջ, գետին վերի մասն է
  • Վալ տի Շիանա, դաշտային շարք 18-րդ դարուն, որ մինչեւ ետք եղած է ճախնային մասին ենթակայ Դիպերին։
  • Վերի Վալտարնօ, երկար ձոր սահմանուած արեւելեան Բրադօմակնօ մասսիֆ եւ արեւմտեան մասը բլուրներ Սիենայի շուրջ։
  • Սիեւ, որ կը հոսի Առնոյի առագմէն առաջ Ֆլորենսէն։
  • Վալտարնօյի կէսը, դաշտը կը պարունակէ Ֆլորենս, Սեսդօ Ֆիորենդինօ, Բրադօ եւ Բիսդօիա։
  • Վալտարնօյի վարի մասը, կարեւոր ձորը վտանգները Բեսա, Էլսա, Էրա եւ Բօնրետէրայէն ետք, Առնօ կը հոսի Լիկուրիան Ծովը։ Գետին բերանը եղած է ժամանակին Փիսա մօտ։

Կ'անցնի Ֆլօրենս, որ կ'անցնի Բօնդէ Վիխիոյի տակէն եւ Սանդա Դրինիդա կամուռջէն (շինուած է Պարդոլոմէօ Ամմանադի կողմէ բայց ներշնչուած է Միշելանկելոյէն): Գետը հեղեղած է այս քաղաքը ժամանակին ընթացքին, մօտ 1966-ին, 4500 խորանարդային մեթր ամէն երկուարկեան։

Ծփալու չափը Առնոյին անկանոն է։ Երբեմն կը նկարագրուի կարծէս ունի տարափ յղում զգացում, որովհետեւ կրնայ դիւրութեամբ ձգել չորէն հեղեղելու մի քանի օրուայ մէջ։ Այն կետէն որ Առնոն կը ձգէ Աբենինսը, չափը կը խաղայ 0.56 եւ 3450 խորանարդային մեթր ամէն երկուարկեանի միջեւ։

Հեղեղը Նոյեմբեր 4, 1966-ին փլած է Ֆլորենս, մեցուցած է ամենաքիչ 40 անձ եւ քանդելով միլիոնով գործեր եւ արուեստներ եւ գիրքեր։ Նոր դեքնիքներ ներշնչուած են այս հեղեղատէն, բայց նոյնիսկ 40 տարի ետք հարիւրաւոր գործեր դեր չէ եղած։[1]

Ստուգաբանութիւն Խմբագրել

Լատինէն «Առնոս»էն յառաջ եկած է։ Բանասէր Հենզ Գրահը կապած է տեղանունը Բալէօ-Եւրոպական Առնօ եւ ատկէ յառաջ եկած է[2]

Նկարներ Խմբագրել

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. Alison McLean (November 2006)։ «This Month in History»։ Smithsonian 37 (8): 34 
  2. Edelmiro Bascuas, Hidronimia y léxico de origen paleoeuropeo en Galicia (page 41)

Արտաքին յղումներ Խմբագրել