Արագիլ (լատ.՝ Ciconiidae), թռչուններու ընտանիքէն։ Գոյութիւն ունի քսան տեսակ[1], Հայաստանի մէջ՝ երկու տեսակ՝ սեւ եւ սպիտակ։ Կտուցը երկար է, ծայրը՝ ուղիղ, սուր կամ թեթեւակի կեռ, թեւերը՝ լայն, ոտքերը՝ երկար, վառ կարմիր։ Տարածուած են արեւադարձային, մասամբ՝ բարեխառն գօտիներուն մէջ։

Արագիլ

Նկարագրութիւն Խմբագրել

  • Մարմինը ուղղահայեաց է։
  • Մարմինին երկարութիւնը 100-115 սմ է, թեւերուն բացուածքը՝ 155-165 սմ, կշիռքը՝ 4 քկ։
  • Արագիլը բոյնը կը հիւսէ ճիւղերէ, խոտաբոյսերէ ու լաթերէ՝ գիւղական տուներու տանիքներուն, ծառերուն, աշտարակներուն եւ ժայռերուն վրայ, նոյնիսկ, ելեկտրասիւներու ծայրերուն։
  • 3-7 ձուերէն կ'ունենայ 3-5 ձագ։
  • Սպիտակ արագիլներուն զոյգերը իրարու հաւատարիմ կը մնան մինչեւ իրենց կեանքին վերջը։
  • Ձուէն նոր դուրս եկած ձագերը ունակ կ'ըլլան ձայներ արձակելու, որոնք աստիճանաբար կը զարգանան։
  • Մեծ արագիլները իրարու հետ կը հաղորդակցին կափկափիւններով, կարծես կ'աւետեն նաեւ գարնան գալուստն ու իրենց բազմացման ժամանակը։
  • Բոյնը պաշտպանելու համար արագիլները պատրաստ են անզիջում կռիւի բռնուելու։
  • Սեւ արագիլներու աւելի հազուադէպ կարելի է հանդիպիլ, անոնք իրենց բոյնը կը շինեն Եւրոպայի եւ Ասիոյ մէջ։ Հայաստանի մէջ անոնց կարելի է հանդիպիլ Սեւանայ լիճին աւազանին, հիւսիսային եւ հարաւ արեւմտեան շրջաններուն մէջ։
  • Չափազանց զգոյշ թռչուն մըն է եւ կը նախընտրէ ապրիլ խուլ անտառներու մէջ։

Պատկերասրահ Խմբագրել

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. «Storks (Ciconiidae)»։ www.hbw.com (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2 Փետրուար, 2019 
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։