Արտեմ Յարութիւնեան
Արտեմ Միքայէլի Յարութիւնեան (19 Սեպտեմբեր 1945, Ստեփանակերտ, ԼՂԻՄ, Ազրպ.ԽՍՀ, ԽՍՀՄ)՝ հայ բանաստեղծ, գրականագէտ, թարգմանիչ։ Բանասիրական գիտութիւններու տոքթոր (1989), փրոֆէսէօր (1991)։ Հայկական հանրագիտարանի խմբագրութեան գիտխմբագիր՝ Միքայէլ Յարութիւնեանի որդին է։
| Արտեմ Յարութիւնեան | |
|---|---|
 | |
| Ծնած է | 19 Սեպտեմբեր 1945 |
| Ծննդավայր | Ստեփանակերտ |
| Քաղաքացիութիւն |
 Խորհրդային Միութիւն Հայաստան |
| Կրօնք | քրիստոնեայ |
| Ուսումնավայր |
Երեւանի պետական համալսարանի հայ բանասիրութեան բաժանմունք Մաքսիմ Կորքիի անուան գրականութեան հիմնարկ |
| Կոչում | փրոֆէսոր |
| Մասնագիտութիւն | բանաստեղծ, գրականագէտ, թարգմանիչ, համալսարանի դասախօս |
| Աշխատավայր | Երեւանի Պետական Համալսարան |
| Անդամութիւն | Խորհրդային Հայաստանի Գրողներու Միութիւն |
| Կուսակցութիւն | Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն |
| Ծնողներ | հայր՝ Միքայել Հարությունյան? |
1968 թուականին աւարտած է Երեւանի Պետական Համալսարանի բանասիրական բաժանմունքը, ապա՝ Մոսկուայի Մաքսիմ Կորքիի անուան համաշխարհային գրականութեան հիմնարկի արտասահմանեան գրականութեան մասնագիտական բարձրագոյն կրթութեան անգլիական բաժինը։ 1972 թուականէն կը դասախօսէ ԵՊՀ-ի մէջ։ 1979 թուականին Հայաստանի Գրողներու Միութեան անդամ կը դառնայ։ 2010 թուականին հրատարակած է Յարութիւնեանի «Հեռուստապոէմներ «Շուշի» եւ «Բաբելոն» հիւրանոցների աշտարակից» գիրքը։ Դասախօսած է Սորպոնի, Մոնպելիէյի, Մարսէյլի, Դարեմի, Քլիվլընտի, Գոլոմպիոյ, Հարվըրտի, Քոլկէյթի պետական համալսարաններուն եւ Իսթանպուլի Ամերիկեան համալսարանին մէջ։ 1995 թուականին Ֆուլպրայթի կրթաթոշակով դասախօսած է Համիլթոնի Քոլկեյթի համալսարանին մէջ։ Նոյն կրթաթոշակով, 2002 թուականին Լոս Անճելըսի համալսարանը։1994-1995 թուականներուն աշխատած է Ուաշինկթընի մէջ, որպէս Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան դեսպան։ Մասնակցած է արտերկրի մէջ կազմակերպուած պոէզիայի փառատօներուն Մոսկուայի մէջ (1983, Մաքսիմ Կորքիի անուան մրցանակ), Միացեալ Թագաւորութեան մէջ (1983, Լոնտոն-Նիւքասլ, Դիլըն Թոմասի անուան մրցանակ), Ֆրանսայի մէջ (1989, Փարիզ-Ռոտեզ, Ռընէ Շարի անուան մրցանակ), Շուէտի մէջ (Սթոքհոլմ, 2008, միջազգային փառատօնի մրցանակ), Թուրքիոյ մէջ (Իսթանպուլ, 2010, միջազգային փառատօնի մրցանակ)։
1994 թուականին ԱՄՆ-ի մէջ Արտեմ Յարութիւնեանի անգլերէն թարգմանուած «Նամակ Նոյին» ժողովածուն ("Letter to Noah", 1994, New York) ամերիկեան շարք մը համալսարաններ ներկայացուցած են Նոպէլեան մրցանակի։
2011-ին պարգեւատրուած է «Հայրենիքին մատուցած ծառայութիւններու համար» 2-րդ աստիճանի մետալով։