Գերասիմ Ղազանչեան
Գերասիմ Ղազանչեան (նաեւ՝ Կարօ Ղազանչեան, , Ախալքալաք, Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետութիւն - 15 Նոյեմբեր 1920, Կարս), հայ բժիշկ։
 | |
|---|---|
| Ծննդավայր | Ախալքալաք, Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետութիւն |
| Մահացած է | 15 Նոյեմբեր 1920 |
| Մահուան վայր | Կարս |
| Մահուան պատճառ | Հայոց ցեղասպանութիւն |
| Այլ անուններ | Կարօ Ղազանչեան |
| Մասնագիտութիւն | բժիշկ |
| Կուսակցութիւն | Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն |
Կենսագրութիւն Խմբագրել
Ծնած է Ախալքալաք գաւառի կեդրոն՝ Ախալքալաք քաղաքի մէջ։ Բարձրագոյն բժշկական կրթութիւն ստացած է եւ Կարսի մէջ աշխատած որպէս բժիշկ։ Եղած է Կարսի ՀՅԴ կեդրոնական կոմիտէի անդամ եւ անոր ղեկավարը։
Ամուսնացած ու ապրած է բարեկեցիկ կեանք մը։ Երիտասարդ կինը եղած է բաւարար կրթուած, եզակի համեստ, բոլորի կողմէն սիրուած ու յարգուած տիկին։ Տառապած է հոգեկան հիւանդութեամբ եւ մի քանի անգամ կատարած ինքնասպանութեան փորձ։ 1913 թուականի Յուլիս 14-ին, երիտասարդ կինը ինքնասպանութիւն գործած է՝ ատրճանակով։ Յուլիս 16-ին, Կարսի Ս. Նշան եկեղեցւոյ մէջ կատարուած է յուղարկաւորութեան արարողութիւն, որուն ներկայ եղած են Կարսի նահանգապետը, ոստիկանապետը եւ շատ ռուս ծառայողներ։ Այդ օրը Կարսի բոլոր խանութները գոց պահած են։ Փողոց ելած են բազմաթիւ մարդիկ։ Կնոջ մահուան կապակցութեամբ, բժիշկը կանխիկ 1000 ռուպլի նուիրած է Կարսի հայոց երկսեռ դպրոցին, 200 ռուբլի՝ Ախալքալաքի հայոց դպրոցին, 100 ռուբլի՝ ԿՀԲ ընկերութեան՝ Կարսի մասնաճիւղին, 50 ռուբլի՝ տեղական աղքատներուն, 50 ռուբլի՝ տպագրական ֆոնտին։ Ունեցած է աղջիկ եւ տղայ։
1920 թ.–ի Հոկտեմբեր 30-ին՝ թուրքերը Կարսը գրաւելէ ետք, սկսած են քաղաքի հայ բնակչութեան զանգուածային կոտորածն ու թալանը։ Գարաբեքիր փաշան՝ Կարսի քաղաքագլուխ Համազասպ Նորհատեանին, Կարապետ Գրիգորեանին (Սեւ Կարօ) եւ բժիշկ Գերասիմ Ղազանչեանին (Բժիշկ Կարօ) սիրալիր յանձնարարած է շրջիլ հայերու տուները, գիտնալ, թէ ո՞վ ողջ մնացած է, անոնց ի՞նչ վնաս հասցուած է, ցուցակագրել ու ցուցակները 15 օրուան ընթացքին ներկայացնել իրեն՝ տուժած բնակիչներու վնասները հատուցելու համար։ Յանձնախումբը ճիշդ ժամանակին ցուցակները ներկայացուցած է փաշային եւ տեղնուտեղը ձերբակալուաած։ 2 ժամ անց, նոյն օրը՝ 1920 թ.–ի Նոյեմբեր 15-ին, Գարաբեքիր փաշայի հրամանով, թուրքերը Կարսի Խափան հրապարակին մէջ կախաղան բարձրացուցած են՝ Համազասպ Նորհատեանին, Կարապետ Գրիգորեանին եւ բժիշկ Գերասիմ Ղազանչեանին։
Գրականութիւն Խմբագրել
Աղբիւրներ Խմբագրել
- Յարութիւն Մինասեան, Օսմանեան կայսրութիւնում Թուրքիայի Հանրապետութիւնում բռնաճնշումների եւ ցեղասպանութեան ենթարկուած հայ բժիշկներ, Երեւան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։