Հիժազ
Հիժազ (արաբերէն՝ الحجاز) — տարածք Արաբական թերակղզիի արեւմուտքին մէջ, այժմ Սէուտական Արաբիային հատուած մը։ Իսլամի առաջացման պատմական բնօրրանն է. այստեղ կը գտնուին մուսուլմաններու սրբազան քաղաքները Մեքքէն եւ Մետինէն. Վարչական կեդրոնն էր Ժիտտան։
1916—1925 թուականներուն Հիժազը անկախ պետութիւն էր, ստեղծուած էր Օսմանեան կայսրութեան դէմ արաբական մի քանի ցեղերու դէմ ապստամբութեան հետեւանքով։ Հիժազի առաջին թագաւորն էր Շերիֆ Հիւսէյն Պըն Ալի (1853-1931), որ 1201-էն 1925 առանց ընդհատումի` վերջին ժառանգորդն էր Մոհամետ մարգարէի տոհմին (որուն զաւակն էր Յորդանանի առաջին թագաւորը` Ապտալլա Ա.)[1], երկրորդը՝ անոր որդին Ալի Պըն Հուսէյնը (1924—1925)։
Քաղաքներ Խմբագրել
Պատմութիւն Խմբագրել
- Մինչեւ 106 թուական կը կազմէր Նապաթէայի թագաւորութեան մէկ մասը։
- 106 թուականին — Հիժազը մտաւ Հռոմէական կայսրութեան կազմին մէջ.
- 1519 թուականին — зնուաճուեցաւ Օսմանեան թուրքերու կողմէ եւ մտաւ Օսմանեան սուլթանութեան կազմին մէջ։
- 1519 թուականէն մինչեւ 1916 թուական Օսմանեան կայսրութեան կազմին մէջ էր։
- 30 Մայիս 1916 թուականին անկախացավ եւ ստեղծուեցաւ Հիժազի թագաւորութիւնը։
- 1925 թուականին գրաւուեցաւ Նեժտի կողմէ, նորաստեղծ պետութիւն կոչուեցաւ Նեժտի եւ Հիժազի թագաւորութիւն։
- 1932 թուականին միացեալ պետութիւնը վերանուանուեցաւ Սէուտական Արաբիա[2]
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
- ↑ Անդրադարձ. Յորդանանի Հայերը. Յուշեր, Դրուագներ
- ↑ Վասիլեվ Ա. Մ. Սաուդյան Արաբիայի պատմությունը (1745 թ. - XX դարի վերջը) — М.: Классика плюс, Книжный дом газеты «Труд», 1994. — ISBN 5-89073-022-3