Ուիքիփետիա

Միլանոյի Արհեստից Համալսարանը

Միլանոյի արհեստից համալսարան (իտալ.՝ Politecnico di Milano), Իտալիոյ ամենամեծ արհեստագիտական համալսարանը։ Հիմնադրուած է 1863–ին: Ունի շուրջ 40,000 ուսանող[1]։ Ունի պսակաւոր արուեստի (B.A.), մասնագիտական եւ բարձրագոյն ուսումնական կրթութեան ճարտարագիտական, ճարտարապետական եւ գծագրական արուեստներու դասընթացքներ։Միլանոյի հնագոյն համալսարանն է։

Համալսարանը Միլանոյի մէջ ունի երկու մասնաշէնք, ուր հետազօտական եւ ուսուցման գործընթացներու մեծ մասը տեղակայուած են, ինչպէս նաեւ այլ մասնաշէնքեր Լոմպարտիի եւ Էմիլիա Ռոմամակնայի 5 քաղաքներուն մէջ։ Գլխամասն ու կեդրոնական գրասենեակները Միլանոյի Città Studi պատմական մասնաշէնքին մէջ կը գտնուին։

2014-2015–ններուն Իտալական համալսարաններու CENSIS-Repubblica վարկանիշային ցանկին մէջ այս համալսարանը համարուած է Իտալիոյ լաւագոյն մեծ համալսարաններէն մէկը, ինչպէս նաեւ լաւագոյն համալսարան համարուած է ճարտարագիտութեան բնագաւառին մէջ[2] եւ ըստ «QS World University Rankings»՝ դասուած է աշխարհի արհեստագիտական համալսարաններու շարքին մէջ 20-րդը[3], 11-րդը գծագրական արուեստներու բնագաւառին մէջ, 24-րդը՝ ճարտարագիտութեան, 14-րդը՝ ճարտարապետութեան[4][5]։

Համալսարանի յայտնի շրջանաւարտներէն է 1963–ին քիմիագիտութեան Նոպէլեան մրցանակակիր Ճուլիօ Նաթթան։

Պատմութիւն Խմբագրել

 
Ֆրանչեսքօ Պրիոսկի (1824-1897), հիմնադիր եւ առաջին համալսարանապետ:
 
Città Studi շէնքերը 1930–ին
Միլանի բազմարուեստեան համալսարանի պետերու ցանկը[6]
Ռոկտոր Պաշտօնավարած է
Ֆրանչեսքօ Պրիոսկի (1824-1897) 1863-1897
Ճուզեպպէ Պոլոմպօ (1836-1921) 1897-1921
Ցեզարէ Սալտինի (1848-1922) 1921-1922
Լուիջի Ձունինի (1856-1938) 1922-1926
Գաուդենցօ Ֆանտոլի (1867-1940) 1926-1940
Գառլօ Իզնարտօ Աձիմոնտի(1876-1943) 1940-1943
Ճինօ Կասինիս (1885-1964) 1944-1960
Ճինօ Բոցցա (1899-1967) 1960-1967
Պրունօ Ֆինցցի (1899-1974) 1967-1969
Ֆրանչեքսօ Գարասա (1922-2006) 1969-1972
Լուիջի Տատա (1923-2012) 1972-1984
Առիգօ Վալատտա (1930-2001) 1984-1987
Էմիլիօ Մասա (1926-1998) 1987-1994
Ադրիանօ տէ Մայօ (1941) 1994-2002
Ճուլիօ Պալիօ (1940) 2002-2010
Ճովանի Ացոնէ (1962) 2010 թվականից

Համալսարանը 29 Նոյեմբեր 1863-ին հիմնադրած է Իտալիոյ կրթութեան նախարարութեան քարտուղար եւ Բաւիոյ համալսարանի վահանահայր Ֆրանչեսքո Բրիոսկին։ Այս համալսարանը Միլանոյի ամենահին համալսարանն է։ Սկիզբէն Istituto Tecnico Superiore (Բարձրագոյն արհեստագիտական հիմնարկ) կոչուած է եւ միայն քաղաքացիական կրթութիւն եւ ճարտարագիտութիւն դասաւանդուած է։ Համալսարանին երկրորդ հիմնական ուսուցման ուղղութիւնը՝ ճարտարապետութիւնը, 1865–էն դասաւանդուած է՝ Պրերա ակադեմիոյ հետ համագործակցելով[7]։

Առաջին տարուան ընթացքին, համալսարանը միայն 30 ուսանող ընդունած է։ Տասնամեակներ շարունակ համալսարանին մէջ արական սեռի ուսանողները գերիշխած են։ Առաջին կին շրջանաւարտը համալսարան ընդունուած է 1913–ին[7]։

1927–ին բազմարուեստեան համալսարանը Լէօնարտօ Տա Վինչի հրապարակը տեղափոխուած է, որ այժմ որպէս Città studi (Ուսումնառութեան քաղաք) յայտնի է, ուր նաեւ բազմարուեստեան համալսարանի հիմնական մասնաճիւղերը կը գործեն։ Այդ ժամանակ հաստատութիւնը Regio Politecnico (Արքայական արհեստագիտութիւն) կոչուած է։ Արքայական բառը ելած է, երբ Բ. համաշխարհային պատերազմէն ետք Իտալիան հանրապետութիւն հռչակուած է։ Պատմական շէնքը, որ համալսարանին շրջանաւարտ ճարտարագէտներն ու ճարտարապետները նախագծած եւ կառուցած են, մինչեւ օրս կը գործածուի[8]։

Ռաֆայէլ Սանթիի Աթենի դպրոց կտաւի նախնական տարբերակին վրայ ստեղծուած համալսարանին ներկայի նշանակը ընդունուած է 1942–ին։ Մինչ այդ հիմնարկը պաշտօնական նշանակ չէ ունեցած[9]։

1954–ին Ճինօ Գասինիս եւ Էրկոլէ Պոտանի համալսարանին մէջ առաջին համակարգչային կեդրոնը բացած են։ 1963–ին Ճուլիօ Նաթա մասնաւորապէս արհեստագիտութեան հետազօտութեան համար Նոպէլեան մրցանակի արժանացած է։ 1977–ին գործադրութեան կը դրուի համալսարանին եւ այլ կազմակերպութիւններու միջեւ ստեղծուած «Սիրիոյ» արբանեակը (the satellite Sirio)։

1980-ական թուականներուն համալսարանը սկսած է տարածքային ընդլայնման գործընթաց մը, որուն պատճառով Լոմպարտիոյի եւ Էմիլիա Ռոմանիոյի միջեւ համալսարանի մասնաճիւղեր բացուած են։ 1993–էն համալսարանը սկսած է արդիւնաբերական նախագիծի մը ծրագիրը։ 2000–ին բացուած է գծագրական արուեստի հիմնարկը։

Ապրիլ 2012–ին համալսարանի կառավարման խորհուրդը յայտարարած է, որ 2014–էն բոլոր աւարտական դասընթացները անգլերէն լեզուով կ'ուսուցանուին[10]։

Բակեր (Campuses) Խմբագրել

 
Գծագրական արուեստի հիմնարկի մուտքը Բովիսա բակին մէջ (Դորանթօ)

Համալսարանը 7 բակ ունի՝ 2 հիմնական բակ Միլանոյի մէջ եւ 5 հատ Լոմպարտիի եւ Էմիլիա Ռոմանիոյ կից[11]։

Միլանօ Լէոնարտօ Խմբագրել

«Միլանօ Լէոնարտօն» համալսարանին ամենահին բակն է։ Առաջին շէնքը Լէոնարտօ Տա Վինչի հրապարակին վրայ 1927-ին բացուած է։ Տարիներու ընթացքին բակին տարածքը ընդարձակուած է եւ ներկայիս "Città Studi" (Ուսումնառութեան քաղաք) կը համարուի, որ նաեւ Միլանոյի համալսարանի քանի մը հիմնարկներուն կը վերագրուի։ Բակը կապուած է 7 փողոցներու՝ «Լէոնարտօ», «Սոնարդի», «Կլերիչետի», «Մանչինելի», «Կրան Սասօ» եւ «Գոլոմպօ»։

«Լէոնարտօ բակը» համալսարանի հիմնական բակն է, ուր կեդրոնական վարչական գործիքը, տեսչարանը եւ հետազօտական բաժինները տեղակայուած են։

Միլանօ Պովիսա Խմբագրել

Միլանօ Պովիսա բակը (Bovisa campus) Միլանոյի Պովիսա թաղամասին մէջ կը գտնուի։ 1989-էն սկսեալ աշխոյժ գործունէութիւն սկսած է ծաւալել։ Այս բակը կազմուած է (campus Durando) -էն, որ 1994-ին բացուած է եւ «Լա Մասա բակը» (campus La Masa), որ բացուած է 1997–ին։ Առաջին բակին մէջ կը գտնուի գծագրական արուեստից դպրոցը, երկրորդին մէջ՝ արդիւնաբերութեան, մեքենագիտութեան, սաւարնագիտութեան եւ ճարտարագիտական կենսուժի գիտութիւններու հիմնարկները[12]։

Այլ Բակեր Խմբագրել

Առաջին կից բակը 1987-ին բացուած է եւ Գոմոյի մէջ եւ 1989-ին Լէքոյի մէջ։ 1990-ական թուականներուն 3 մասնաճիւղներ բացուած են Գրեմոնայի (Cremona) (1991), Մանթուայի (Mantua) (1994) եւ Պյաչենցայի (Piacenza) (1997) մէջ[13]։

Ակադեմիական Դասընթացք Խմբագրել

Միլանոյի արհեստից համալսարանը տարբեր եռամեայ աւարտական դասընթացքներ կ'առաջարկէ. միամեայ մասնագիտական դասընթացք, դոկտորական դասընթացքներ, ճարտարագիտութենէն, ճարտարապետութենէն եւ գծագրական արուեստներէն՝ պսակաւոր արհեստից 32 առաջին մակարդակի դասընթացքներ կ'առաջարկուին։ Ունի նաեւ առցանց համակարգչային ճարտարագիտութեան[14] դասընթացք, որ Իտալիոյ առաջին ակադեմական դասընթացքն է։

Ուսումնական ծրագիրներու լայն շրջանակը պայմանաւորուած է Լոմպարտիոյ շրջանի (Եւրոպայի ամենազարգացած արդիւնաբերական տարածքներէն մէկն է) կարիքներով։

Ակադեմական տարին երկու կիսամեակներու բաժնուած է. առաջինը Սեպտեմբերի կէսերէն մինչեւ Յունուարի վերջը, երկրորդը՝ Մարտէն Յունիս։ Քննական երեք շրջաններ կան՝ 2-ը կիսամեակներու աւարտին (Փետրուար եւ Յուլիս) եւ մէկը՝ Սեպտեմբերին։ Ուսանողները ամէն տարի պէտք է 60 «համալսարանական միաւոր» հաւաքեն պսակաւոր եւ մասնագիտական արուեստի դասընթացքներուն համար։ Պսակաւոր արուեստի եռամեայ դասընթացքը 180 միաւոր կը պահանջէ, երկամեայ մասնագիտութեան դասընթացքը՝ 120։ Միլանոյի բազմարուեստեան համալսարանը, ինչպէս Իտալիոյ համալսարաններու մեծ մասը, Պոլոնիոյի հռչակագիրին մէջ ներառուած է։

Բազմարուեստեան համալսարանը արտասահմանեան տարբեր համալսարաններու հետ կապեր ունի եւ ուսանողներ փոխանակելու շարք մը միջազգային ծրագիրներ կ'առաջարկէ անոնց[15]։ Համալսարանը կը խրախուսէ օտարերկրեայ ուսանողներու ընդգրկումը՝ տրամադրելով անգլերէն, գերմաներէն եւ սպաներէն դասընթացքներ[16]։ Համալսարանը կը մասնակցի ելեկտրոնական ճարտարագիտութեան վերապատրաստման եւ հետազօտութեան եւրոպական ցանցի ծրագիրներուն (ENTREE) եւ Եւրոպայի լաւագոյն արդիւնաբերական կառավարիչներու (TIME) ցանցի անդամ է[17]։

Alta Scuola Politecnica-ն Միլանոի արհեստից համալսարանը եւ Թորինոյի արհեստից համալսարանը համատեղ հաստատութիւններ են այն երիտասարդ տաղանդաւորներուն համար, որոնք կը ցանկան նորարարութեան իրենց ներքին կարգապահութեան կարողութիւնները զարգացնել։ Այս ուսումը զուգահեռ երկու տարուան ծրագիրներով կը դասաւանդուի՝ laurea magistrale (աւարտական դասընթացք)։

Միջազգային Հնարաւորութիւններ Խմբագրել

Բազմարուեստեան համալսարանը շարք մը հնարաւորութիւններ կ'առաջարկէ այն ուսանողներուն համար, որոնք իրենց ուսումնական փորձով կ'ուզեն Իտալիայէն դուրս ամբողջացնել[18]։

  • ATHENS (Ընդգրկուն արուեստագիտական բարձրագոյն կրթութեան ցանց/Socrates) ծրագիր
  • Էրազմուս ծրագիր
  • Էրազմուս Մունտուս ծրագիր
  • Եւրոպական գծագրական արուեստի վարպետ
  • Օդագնացութեան եւ տիեզերական համալսարաններու եւրոպական խումբի համագործակցութիւն
  • UNITECH միջազգային ընկերութիւն
  • Կրկնակի աստիճան Տունցզիի, Շանհայի եւ Չինաստանի համալսարաններու հետ
  • Համաշխարհային ճարտարագիտական կրթութեան փոխանակում

Դոկտորական թեզի վրայ աշխատող ուսանողները կրնան նաեւ Progetto Rocca MIT-PoliMi Programme միջազգային ծրագիրի համար դիմել, որ հնարաւորութիւն կու տայ այցելութեան ընթացքին Մասաչուսեթսի արհեստագիտութեան հիմնարկին մէջ աշխատիլ[19]։

Վարկանիշ Խմբագրել

Ըստ 2011-2012–ններու CENSIS-Repubblica-ի տուեալներու՝ Իտալիոյ ազգային վարկանիշային աղիւսակին մէջ համալսարանը Իտալիոյ համալսարաններու շարքին մէջ լաւագոյն ճարտարագիտական համալսարանը համարուած է։

2009-ին ըստ իտալական հետազօտութեան՝ համալսարանը Իտալիոյ լաւագոյնը համարուած է այնպիսի ցուցանիշներով, որոնցմէ են՝ գիտական արտադրութիւն, օտարերկրեայ ուսանողներու ներգրաւուածութիւն եւ այլն[20]։

2015–ին ըստ QS World University Rankings՝ Միլանոյի բազմարուեստեան համալսարանը աշխարհի 24-րդ լաւագոյն ճարտարագիտական եւ արհեստագիտական համալսարանը համարուած է[21]։

2013–ին ըստ քաղաքացիական եւ կառուցուածքային երկրաչափութեան թեմաներու՝ աշխարհի 18-րդ լաւագոյն համալսարանը համարուած է [22]։

Ըստ QS World University Rankings-ի՝ աշխարհին 11-րդը կը համարուի գծագրական արուեստի բնագաւառին մէջ, 14-ը՝ ճարտարապետութեան, 24-ը ճարտարագիտութեան մէջ։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. ↑ Մէջբերման սխալ՝ Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named anagrafe
  2. ↑ LE CLASSIFICHE DI CENSIS E REPUBBLICA 2011-2012 DELLE UNIVERSITÀ ITALIANE
  3. ↑ «QS World University Rankings by Faculty 2013 - Engineering and Technology»։ QS World University Rankings։ արտագրուած է՝ 10 September 2013 
  4. ↑ «QS World University Rankings»։ QS Top Universities։ QS։ արտագրուած է՝ 30 April 2015 
  5. ↑ http://www.topuniversities.com/
  6. ↑ «I rettori nella storia»։ Politecnico di Milano։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 8 February 2015-ին։ արտագրուած է՝ 19 March 2013 
  7. ↑ 7,0 7,1 «Le origini»։ La storia։ Politecnico di Milano։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 12 November 2013-ին։ արտագրուած է՝ 12 February 2012 
  8. ↑ «Le sedi storiche»։ La storia։ Politecnico di Milano։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 9 June 2017-ին։ արտագրուած է՝ 12 February 2012 
  9. ↑ «The logo and its history»։ Polոtecnico di Milano։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 25 March 2013-ին։ արտագրուած է՝ 19 March 2013 
  10. ↑ Michael Day, "Italian university switches to English" The Independent April 14, 2012 [1]
  11. ↑ «Poli territoriali»։ Politecnico di Milano։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 1 February 2014-ին։ արտագրուած է՝ 12 February 2012 
  12. ↑ «Overview of Milano Bovisa campus»։ Politecnico di Milano։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 25 March 2013-ին։ արտագրուած է՝ 19 March 2013 
  13. ↑ «Towards the present»։ History։ Politecnico di Milano։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 25 March 2013-ին։ արտագրուած է՝ 21 March 2013 
  14. ↑ «Corso di Laurea in Ingegneria Informatica Online»։ Politecnico di Milano։ արտագրուած է՝ 14 February 2012 
  15. ↑ «Fai un'esperienza all'estero»։ Politecnico di Milano։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 25 February 2012-ին։ արտագրուած է՝ 14 February 2012 
  16. ↑ «Politecnico di Milano: English version»։ Polimi.it։ 2013-03-08։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2008-12-19-ին։ արտագրուած է՝ 2013-03-21 
  17. ↑ «List of members»։ time-association.org։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 20 September 2015-ին։ արտագրուած է՝ 21 March 2013 
  18. ↑ «PoliMi - Mobility projects»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2014-04-22-ին։ արտագրուած է՝ 2018-01-15 
  19. ↑ «Progetto Rocca webpage»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-10-09-ին։ արտագրուած է՝ 2018-01-15 
  20. ↑ «Università - La nuova classifica di Vision»։ Vision։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 25 March 2016-ին։ արտագրուած է՝ 8 February 2012 
  21. ↑ «QS World University Rankings by Faculty 2015 - Engineering and Technology»։ QS World University Rankings։ արտագրուած է՝ 10 September 2013 
  22. ↑ «QS World University Rankings by Subject 2013 - Civil and Structural Engineering»։ QS World University Rankings։ արտագրուած է՝ 10 September 2014 

Արտաքին յղումներ Խմբագրել

 
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Միլանոյի_Արհեստից_Համալսարանը&oldid=216108» էջէն