Պորփիւր Տիւրոսեցի

Պորփիւր Տիւրոսեցի (Լիբանանի այժմու Սուր քաղաքը) (յուն․՝ Πορφύριος, Porphýrios; արաբերէն՝ فرفوريوس‎, Furfūriyūs, կամ Պորփիւր Փիւնիկեցի։ Իսկական անունը՝ Մալխո, 233[1], Սուր, Syria Phoenice, Հռոմէական Կայսրութիւն - 301[1], Հռոմ, Հռոմէական Կայսրութիւն[1]), փիլիսոփայ և տրամաբան, նորպղատոնականության ներկայացուցիչ, Պլոտինի աշակերտը, ծագումով ասորի։ Փիլիսոփայական աշխատութիւններու մեծագոյն մասը նվիրուած է Պղատոնի տրամախոսութիւններուն, Արիստոտելի տրամաբանական գրուածքներուն և Պղոտինի հայացքներուն մատչելի վերաշարադրումին։ Ազգութեամբ Արամեացի (Սրեանի բայցն դեռ ոչ Քրիստոնեայ, Սրեանիները կամ քրիստոնեայ Արամեացիներն են, նաեւ Մարոնիները՝ Սրեանի Սուրբ Մարոնի յետեւորդներ, հայերէնով անոնց, Հին Ասորեստանցիներուն եւ այլոց կը կոչենք Ասորի)։


Հեղինակ է բազմաթիւ փիլիսոփայական աշխատութիւններու, որոնցմէ լայն տարածում ստացած է «Արիստոտելի «Ստորոգութիւններու» ներածությունը» կամ պարզապէս «Ներածութիւն»։ Արդէն հին ատեններ այդ երկը թարգմանուած էր ասորերէնի, լատիներէնի և հայերէնի (հայերէն թարգմանութիւնը կատարուած է 480-490 թթ.))[2]։ Պորփիւրի երկը քննուած է Դավիթ Անհաղթի կողմէն՝ «Պորփիւրի» «Ներածութեան» վերլուծությունը» աշխատութեան մէջ։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #118595873 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  2. Դավիթ Անհաղթ, Երկեր, Երևան, 1980, էջ 312։