Վարդան Հացունի

Հայ բանասէր եւ ազգագրագէտ

Վարդան Հացունի, կամ Հ. Վարդան Վ. Հացունի (Վարդան Սոմունճեան, 10 Յուլիս 1870(1870-07-10)[1], Պարտիզակ (Քոճայելի)[2] - 8 Յուլիս 1944(1944-07-08)[1]), հայ բանասէր, ազգագրագէտ[3]։

Վարդան Հացունի
Ծննդեան անուն Վարդան Սոմունճեան
Ծնած է 10 Յուլիս 1870(1870-07-10)[1]
Ծննդավայր Պարտիզակ (Քոճայելի)[2]
Մահացած է 8 Յուլիս 1944(1944-07-08)[1] (73 տարեկանին)
Քաղաքացիութիւն  Օսմանեան Կայսրութիւն
 Իտալիոյ Թագաւորութիւն
Ազգութիւն Հայ[2]
Ուսումնավայր Սուրբ Ղազար կղզու վանք?[2]
Մասնագիտութիւն բանասէր, ազգագրագետ, ուսուցիչ

Կենսագրութիւն Խմբագրել

Ծնած է 1870 թուականին, Սեբաստիոյ նահանգի Պարտիզակ (այժմ Պահչէճիկ) հայաբնակ աւանին մէջ։ Կրթութիւնը ստացած է Վենետիկի Մխիթարեան միաբանութեան մէջ, որուն անդամ դարձած է։ Մօտ 40 տարի աշխատած է Մխիթարեաններու Միլանի, Կոստանդնուպոլսոյ, Վենետիկի եւ այլ քաղաքներու վարժարաններուն մէջ որպէս ուսուցիչ եւ տեսուչ։

Ուսումնասիրութիւններ Խմբագրել

Հիմնական աշխատութիւնները նուիրուած են հայ ժողովուրդի հին կենցաղին ու սովորութիւններուն։

  • Լուսաբանած է հին Հայաստանի երդման առիթները, վայրերը, եղանակները եւ այլն, հետազօտած ուտեստեղէնը, վերլուծած Հայաստանի տարբեր դասերու օգտագործած ճաշատեսակները (անոնց կարգին նաեւ հոգեւոր ճաշատեսակները)։
  • Քննութեան առած է հայկական տարբեր դրօշակները (քաղաքացիական եւ եկեղեցական), ճշդած՝ Արշակունեաց, Բագրատունեաց, Ռուբինեաններու, տարբեր իշխանական տուներու, զինուորական դրօշներու ձեւերը, գոյները, նշանները եւ այլն։
  • Ուսումնասիրած է հին Հայաստանի կրթութեան եւ դաստիարակութեան զարգացումը։
  • Հանգամանօրէն ուսումնասիրած եւ վերլուծած է աշխարհիկ եւ եկեղեցական հանդերձներու զարգացումը, որ բաժնուած է 11 շրջանի՝ Ուրարտուէն մինչեւ 17-րդ դար։
  • Անդրադարձած է հայ կնոջ խաղացած պատմական դերին եւ լուսաբանած անոր գործունէութիւնը տարբեր ոլորտներու մէջ։

Երկեր Խմբագրել

  • «Ճաշեր եւ խնճոյք հին Հայաստանի մէջ», Վենետիկ, 1912։
  • «Դաստիարակութիւնը հին հայոց քով», Վենետիկ, 1923։
  • «Պատմութիւն հին հայ տարազին», Վենետիկ, 1924։
  • «Կարեւոր խնդիրներ Հայ Եկեղեցւոյ պատմութենէն», Վենետիկ, 1927։
  • «Հայ դրօշները պատմութեան մէջ», Վենետիկ, 1930։
  • «Երդմունք հին հայոց մէջ», Վենետիկ, 1932։
  • «Ուղղագրութիւն եւ առոգանութիւն», Վենետիկ, 1933։
  • «Հայուհին պատմութեան առջեւ», Վենետիկ, 1936։
  • «Պատմութիւն հայոց աղօթամատոյցին», Վենետիկ, 1965[4]։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել