Վահան Ալթունեան

Վահան Ալթունեան (1888, Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն - 1964, Պոլիս, Թուրքիա), հայ բժիշկ։

Վահան Ալթունեան
Ծնած է	1888
Ծննդավայր	Կոստանդնուպոլիս, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	1964
Մահուան վայր	Պոլիս, Թուրքիա
Կրթութիւն	Սեն Ժոզէֆ համալսարան
Մասնագիտութիւն	ատամնաբոյժ

Կենսագրութիւն

Վահան Ալթունեան ծնած է 1888 թուականին, Կոստանդուպոլսոյ մէջ։ Աւարտած է Կ. Պոլսոյ ատամնաբուժական վարժարանը։ Կ. Պոլսոյ մէջ որպէս ատամնաբոյժ աշխատած է։ 1915 թուականի Ապ­րի­լին բանտարկուած է Կ. Պոլսոյ կեդրոնական բանտին մէջ (Այաշ), ուրկէ աքսորուած է Չանղըրը՝ հայ մտաւորականներու խումբին հետ։ Անունը փորագրուած է Չանղըրըի բանտին մէջ հաւաքուած համրիչի՝ 99 հատիկներէն մէկուն վրայ։ 1915 թուական Օգոստոսի 6֊12-ին ազատուած է Չանղըրըի աքսորէն եւ բռնած Կ. Պոլիս վերադարձի ճամբան, սակայն Օգոստոս 8-ին Անքարայի մէջ՝ ձերբակալուած է եւ բանտարկուած։ Օգոստոս 17-ին դուրս հանած են բանտէն եւ տեղի կաթոլիկ հայերու 750800 հոգիէ բաղկացած կարաւանի հետ, բազուկներն իրար կապած, մահուան ճամբայ հանած։ Հռոմի Պապի եւ Կ. Պոլսոյ նուիրակ Մոնսէնյոր Դոլչիի միջնորդութեամբ փրկուած են եւ տարուած Գարակետիկ գիւղ։ Օգոս­տո­սի 20-ին երկու ընկերներու հետ այստեղէն դուրս եկած եւ ոտքով 21 օրուան հասած է Պոզանթի ու այտեղէն ալ քշուած են Տարսոն` քաղաքէն դուրս հաստատուած տարագիրներու վրանաքաղաքը։ Ընտանիքի անդամներու ջանքերով կրցած են վերստանա՝ աքսորէն ազատելու նոր հրաման։ Սեպտեմբերի 19-ին, Տարսոնէն մեկնած եւ Սեպտեմբերի 22-ին հասած են Կ. Պոլիս։

1922 թուականին աւարտել է Պէյրութի Սեն Ժոզեֆ Ֆրանսական համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը։ 1923-1924 թթ. եղած է Ս. Փրկիչ ազգային հիւանդանոցի ղեկավարութեան կազմին մէջ։ 1925 թուականի դրութեամբ, որպէս վիրաբոյժ-ատամնաբոյժ, հիւանդներ ընդունած է՝ Կ. Պոլսոյ Բերա, Բանկալթի, Համամ ճատտե-25 հասցէին եւ Կ. Պոլիս, Պահչէ գաբու, Մինասեան դեղարանին կից թիւ 47 դարմանատան, հեռ. 16-55։ Մահացած է 1964 թուականին, Կ. Պոլսոյ մէջ։

ԸՆտանիք

Ունեցած է որդիներ Նուրհանին ու Արային եւ դուստր՝ Սիւզան Հալէպլիին, որ 2003 թուականի դրութեամբ, բնակուած է Մոնթրեալի մէջ եւ հետազօտող Կարինէ Աւագեանի նամակով ուղարկած հօր կենսագրականը։

Աղբիւրներ

• Յարութիւն Մինասեան, Օսմանեան կայսրութիւնում Թուրքիայի Հանրապետութիւնում բռնաճնշումների եւ ցեղասպանութեան ենթարկուած հայ բժիշկներ, Երեւան, «Լուսաբաց», 2014 — 520 էջ։

Գրականութիւն

• Պալաքեան Գրիգորիս ծ. վրդ., Հայ գողգոթան, Վիեննա, 1922։
• «Կավ­ռօշ» Տարեգիրքը, Կ. Պոլիս, 1925։
• Պալաքեան Գրիգորիս ծ. վրդ., Հայ գողգոթան, Երեւան, 1991։
• Յարման Արսէն, Հայերը օսմանեան առողջապահութեան ծառայութեան մէջ եւ պատմութիւն սուրբ Փրկիչ հայոց հիւանդանոցի (թուրքերէն), Սթամպուլ, 2001։
• Աւագեան Կարինէ, Եղեռնայուշ մասունք կամ խոստովանողք եւ վկայք խաչի, Երեւան, 2002։
• Աւագեան Կարինէ, «Չան­ղը­րըի 1915 թ. Ապ­րի­լ 11, Յի­շա­տակ»… Թանգարանային ցուցանմոյշը, «Հան­դէս Ամ­սօ­րե­այ», 2008, հ. 1-12։