Իշխան Ֆիլիփ, Էտինպրայի Դուքս
Ֆիլիփ Մաունթբեթեն (անգլ.՝ Philip Mountbatten, Յունիս 10, 1921[…], Կերկիրա, Յունաստանի թագաւորութիւն - Ապրիլ 9, 2021[…], Վինձոր ամրոց, Վինձոր եւ Մեյդենհեդ, Բերկշիր, Հարաւարեւելեան Անգլիա, Անգլիա, Միացեալ Թագաւորութիւն), Մեծ Բրիտանիայի թագուհի Եղիսաբեթ II-ի ամուսինը։ Ունի Էտինպուրկի դուքսի կոչում։ Նախապէս եղած է Յունաստանի եւ Դանիայի արքայազնը։ Ֆիլիփը ծնած է Յունաստան, ընտանիքը արտաքսուած է երկրէն, երբ ան 18 ամսական էր։ Ֆրանսայի, Գերմանիայի եւ Միացեալ Թագաւորութեան մէջ կրթութիւն ստանալէն ետք, 18 տարեկանին միացած է Թագաւորական նաւատորմին, 1939 թուականին, սկսած է ծառայութիւն մատուցել արքայադուստր Եղիսաբէթին, որուն հանդիպած էր 1934 թուականին։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ծառայած է Միջերկրական եւ Խաղաղովկիանոսեան նաւատորմերուն մէջ։
Պատերազմէն ետք Ֆիլիփը ստացած է Ճորճ VI-ի համաձայնութիւնը՝ Եղիսաբէթի հետ ամուսնանալու համար։ Մինչեւ 1947 թուականի Յուլիսը, անոնց պաշտօնական նշանադրութիւնը, Ֆիլիփը հրաժարած է իր յունական եւ դանիական կոչումներէն եւ տիտղոսներէն, հրաժարած է իր մօրական պապի ազգանունէն՝ Մոնթբաթենէն։ Ան ամուսնացած է Եղիսաբէթի հետ 1947 թուականի Նոյեմբերին։ Ամուսնության նախօրէին ան ստացած է Ձերդ թագաւորական մեծութիւն կոչումը եւ դարձած Էտինպուրկի դուքս, Մարիոնեթի կոմս եւ Կրինվիչի պարոն։ Ֆիլիփը ձգած է զինուորական ծառայութիւնը, երբ Եղիսաբէթը 1952 թուականին դարձած է թագուհի, հասնելով հրամանատարի կոչման եւ դառնալով 1957 թուականին Բրիտանիայի արքայազն։ Ֆիլիփը եւ Եղիսաբէթը ունեցած են չորս երեխայ՝ Արքայազն Չարլզը, Արքայադուստր Աննան, Էնտրիւ, Եորքի դուքսը եւ Արքայազն Էտուարտ (Ուեսեքսի կոմս)։ Ան հրաժարած է թագաւորական պարտականութիւններէն 2017 թուականի Օգոստոս 2-ին, 96 տարեկանին, ունենալով 22,219 հանդիպում եւ 5,493 ելոյթ՝ սկսած 1952 թուականէն։ Ֆիլիփը մահացած է 2021 թուականի Ապրիլ 9-ին, իր 100-ամեակէն երկու ամիս առաջ[1]։
Զինուորական կոչումներ
ԽմբագրելԱրքայազն Ֆիլիփը ունեցած է հետեւեալ զինուորական կոչումները.
Մեծ Բրիտանիա։
- Ֆելդմարշալ (1953 թ.)
- Թագաւորական BBC-ի մարշալ (1953 թ.)
- Ծովային ատմիրալ (1953 թ.)
- Թագաւորական ծովային ուժերու գեներալ-կապիտան (Յունիս 1, 1953 թ.)
Աւստրալիա
- Ֆելդմարշալ (Ապրիլ 1, 1954 թ.)
- Աւստրալիական BBC-ի մարշալ (Ապրիլ 1, 1954 թ.)
- Ծովային ատմիրալ (Ապրիլ 1, 1954 թ.)
Նոր Զելանտա
- Ֆելդմարշալ (Յունիս 11, 1977 թ.)
- Ծովային ադմիրալ (Յունիս 11, 1977 թ.)
- Նորզելանտական BBC-ի մարշալ (Յունիս 11, 1977 թ.)
Ծանօթագրութիւն
Խմբագրել- ↑ (հայերեն) Արքայազն Ֆիլիպ, 2024-02-27, https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%A6%D5%B6_%D5%96%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BA, վերցված է 2024-12-10