Գլխաւոր Էջ

Ազատ հանրագիտարան, որ կրնայ խմբագրուիլ ոեւէ անհատի կողմէ։

Ներկայիս ունինք 10 463 արեւմտահայերէն յօդուած։

Ամսուան Յօդուածը

Պալզաք՝ իր նախասիրած տարազով

Օնորէ Տը Պալզաք (ֆրանսերէն՝ Honoré de Balzac, ծննդեան անունը՝ Օնորէ Պալզաք, տը մասնիկը սկսած է օգտագործել 1830-էն, ֆրանսացի գրող։

Ծնած է 1799-ին, Ֆրանսայի Թուր քաղաքին մէջ, հարուստ գիւղացի ընտանիքի մը յարկին տակ։ Հայրը կը պատրաստէր որդին փաստաբան ընելու։

1807-1813 թուականներուն Պալզաք կ'ուսանի Վանտոմի դպրոցին մէջ:

1816-1819 թուականներուն՝ ուսումը կը շարունակէ Փարիզի իրաւագիտական դպրոցին մէջ, միաժամանակ նոտարի մը քով գրագիր աշխատելով։ Սակայն հետագային կը ձգէ այդ ասպարէզը՝ ինքզինք նուիրելով գրականութեան։

Պալզաք մանուկ հասակին ընկերներ չունէր. հարազատներէն կտրուած էր, իսկ 14 տարեկանին հոգեկան եւ ջիղերու խանգարում ունեցած էր, որուն պատճառով ալ սակաւախօս ու ինքնամփոփ անձ մը դարձած էր։

Օր մը, Օնորէ ինքնիրեն կը խոստանայ, որ իր գրութեանց շնորհիւ հանճարեղ ու հանրաճանաչ մարդ մը պիտի դառնայ։ ․․․ Աւելին⇒

Արդեօք Գիտէ՞ք

Սինկափուրի կենդանաբանական պարտէզը (Night Safari, Singapore)

․․․ որ Սինկափուրի մէջ գոյութիւն ունի կենդանաբանական պարտէզ մը, որ միայն իրիկունները կը բանայ իր դռները: Հոն կարելի է տեսնել գիշերային անասուններ:
․․․ որ առաջին կին թենիս խաղացողները խաղի ընթացքին կը հագուէին մինչեւ գետին հասնող հագուստներ:
․․․ որ ռեհանը կը խթանէ մարմնին դիմադրողականութեան համակարգը։
․․․ որ ընթերցումը կը սորվեցնէ կեդրոնանալ, կ'ընդլայնէ բառապաշարը, կը զարգացնէ երեւակայութիւնը եւ վերլուծելու ունակութիւնը: Ընթերցումը նաեւ շընկճախտի դէմ պայքարելու լաւ միջոց է, ան 70 տոկոսով կը նուազեցնէ ընկճախտը:

Նախագիծեր

Ի՞նչ է Ուիքիփետիան

Ուիքիփետիան ազատ բովանդակութիւն ունեցող, անվճար եւ բազմալեզու առցանց հանրագիտարանային նախագիծ է, որ կը հովանաւորուի Ուիքիմետիա Հիմնադրամին կողմէ։

Ուիքիփետիա անունը կազմուած է «Ուիքի» բառէն (համագործակցաբար կայքէջեր ստեղծելու յատկացուած գործիքի անուն, ինչպէս նաեւ՝ հաուայեան լեզուով «արագ» բառը) եւ յունարէն «էկիքլոփետիա» (հանրագիտարան) բառին «փետիա» (յունարէն լեզուով՝ կրթութիւն) մասէն։

Ուիքիփետիա նախագիծը ստեղծուած է 2001-ի Յունուարին, Ճիմմի Ուէյլզի եւ Լէրի Սէնկըրի կողմէ։ Հանրագիտարանը կը պատկանի Ուիքիմետիա Բարեգործական Հիմնադրամին, որ նուիրատուութիւններէ գոյացած հասոյթը կը յատկացնէ Ուիքիփետիայի եւ այլ քոյր նախագիծերու զարգացման։ Հանրագիտարանին երեսուն միլիոնէ աւելի յօդուածները, որոնց շարքին՝ 7800-է աւելի արեւմտահայերէնով յօդուածները ստեղծուած են կամաւոր խմբագիրներու կողմէ։

1 Ապրիլ 2019-էն սկսեալ Արեւմտահայերէն Ուիքիփետիան ունի իր առանձին հարթակը։

Ամսուան Իրադարձութիւնները

Իրանի Արեւմտեան Ատրպատական նահանգի Խոյ քաղաքին մէջ տեղի ունեցած 5,9 ուժգնութեամբ երկրաշարժին պատճառով արձանագրուած են 3 զոհեր եւ 816 վիրաւորներ:
Շուէտի մայրաքաղաք Սթոքհոլմի մէջ տեղի ունեցաւ տղոց հենտպոլի աշխարհի 28-րդ ախոյեանութեան աւարտական մրցումը։ Դանիա հանդիսացաւ հենտպոլի աշխարհի ախոյեանութեան առաջին խումբը, որ յաջորդաբար երրորդ անգամ ըլլալով կը դառնայ տիտղոսակիր:
2023 տարուան առաջին լուրերէն մէկը լաւ լուր մըն էր, որ 9 Յունուարին գիտնականները զայն յայտարարեցին՝ օզոնի խաւը սկսած է վերակառուցուիլ:
Ֆրանսական «Լ’Իսթուար» ամսաթերթը կը հաղորդէ, որ «Իւնիթէ Լայիք» ընկերակցութեան նախագահ Ժան-Փիեռ Սաքուն, պատմաբան Տընի Փասշանսքին, Վալանսի քաղաքապետ Նիքոլա Տարակոնն ու Միսաք Մանուշեանի կնկան քրոջ թոռնուհին Քաթիա Կիրակոսեանը կը պաշտպանեն Մանուշեանի դագաղը Ֆրանսայի Պանթէոն տեղափոխելու գաղափարը: