Գլխաւոր Էջ

Ազատ հանրագիտարան, որ կրնայ խմբագրուիլ ոեւէ անհատի կողմէ։

Ներկայիս ունինք 9185 արեւմտահայերէն յօդուած։

Ամսուան Յօդուածը

ՄԱԿ-ի երկրորդ մեծ գրասենեակը՝ Ժընեւի մէջ, Նիւ Եորքի գլխաւոր գրասենեակէն ետք:

Միացեալ Ազգերու Կազմակերպութիւն, ՄԱԿ (ֆրանսերէն՝ Organisation des Nations Unies, ONU, անգլերէն՝ United Nations, UN), միջկառավարական կազմակերպութիւն մը, որ ստեղծուած է միջազգային անվտանգութեան եւ խաղաղութեան պահպանման եւ երկիրներու միջեւ համագործակցութեան զարգացման համար։

Կառոյցին գործունէութեան հիմքերը եւ ծրագիրը մշակուած են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներուն՝ հակահիթլերեան ուժերու միութեան յառաջատար անդամներու կողմէ։ «Միացեալ ազգեր» անուանումը առաջին անգամ օգտագործուած է 1 Յունուար 1942-ին եւ ստորագրուած՝ Միացեալ Ազգերու հռչակագիրին մէջ։

ՄԱԿ-ի կանոնադրութիւնը հաստատուած է Սան Ֆրանսիսքոյի ժողովին ընթացքին, որ տեւած է Ապրիլէն Յունիս 1945, եւ ստորագրուած է 26 Յունիս 1945-ին՝ 51 պետութիւններու ներկայացուցիչներու կողմէ։ Կանոնադրութեան ուժի մէջ մտնելու տարին (24 Հոկտեմբեր 1945) կը նշուի իբրեւ Միացեալ Ազգերու Կազմակերպութեան օր։ Ներկայիս ՄԱԿ-ին կ'անդամակցի 193 երկիր։ Գլխաւոր գրասենեակը կը գտնուի Միացեալ Նահանգներու Նիւ Եորք քաղաքին մէջ․․․ Աւելին⇒

Արդեօք Գիտէ՞ք

Գիւմրիի կլկլանը՝ մուշուրբայի արձանը։

․․․ որ Կաղանդ պապաներու ամէնէն մեծ վազքը տեղի ունեցած է Մատրիտի մէջ 2014 թուականին․ վազքին մասնակցած են Կաղանդ պապա հագած 5173 վազողներ:
․․․ որ թութակները կը խօսին առանց ձայնային լարերու:
․․․ որ «Ոսկի հատիկ» կոչուած սուրճը հիմնաքարն է Քոսթա Ռիքայի տնտեսութեան. երկիրը հազարաւոր թոն այդ սուրճէն կ'արտադրէ ամէն տարի:
․․․ որ «Մուշուրբայի արձան»ը Գիւմրիի անհերքելի խորհրդանիշներէն մէկն է. անիկա պղինձէ կամ արոյրէ պատրաստուած ջրաման-գաւաթ է, որուն մէջ ջուրը կը պահէ իր սառնութիւնը եւ խմելու ժամանակ կլկլոց կը լսուի:

Նախագիծեր

Ի՞նչ է Ուիքիփետիան

Ուիքիփետիան ազատ բովանդակութիւն ունեցող, անվճար եւ բազմալեզու առցանց հանրագիտարանային նախագիծ է, որ կը հովանաւորուի Ուիքիմետիա Հիմնադրամին կողմէ։

Ուիքիփետիա անունը կազմուած է «Ուիքի» բառէն (համագործակցաբար կայքէջեր ստեղծելու յատկացուած գործիքի անուն, ինչպէս նաեւ՝ հաուայեան լեզուով «արագ» բառը) եւ յունարէն «էկիքլոփետիա» (հանրագիտարան) բառին «փետիա» (յունարէն լեզուով՝ կրթութիւն) մասէն։

Ուիքիփետիա նախագիծը ստեղծուած է 2001-ի Յունուարին, Ճիմմի Ուէյլզի եւ Լէրի Սէնկըրի կողմէ։ Հանրագիտարանը կը պատկանի Ուիքիմետիա Բարեգործական Հիմնադրամին, որ նուիրատուութիւններէ գոյացած հասոյթը կը յատկացնէ Ուիքիփետիայի եւ այլ քոյր նախագիծերու զարգացման։ Հանրագիտարանին երեսուն միլիոնէ աւելի յօդուածները, որոնց շարքին՝ 7800-է աւելի արեւմտահայերէնով յօդուածները ստեղծուած են կամաւոր խմբագիրներու կողմէ։

1 Ապրիլ 2019-էն սկսեալ Արեւմտահայերէն Ուիքիփետիան ունի իր առանձին հարթակը։

Ամսուան Իրադարձութիւնները

Իրանի հարաւ-արեւմուտքը գտնուող Պուշեհր նաւահանգստային քաղաքին մէջ հայկական եկեղեցի մը վերանորոգուած է: Տեղւոյն իշխանութիւնը կը նախատեսէ մօտիկ ապագային այցելուներու համար բանալ պատմական յուշարձանը:
Ֆրանչիսկոս պապը Լեհաստանի եւ Պիելոռուսիոյ սահմաններուն վրայ մնացած գաղթականներուն 100 հազար եւրօ (113 հազար տոլար) նուիրատուութիւն կատարած է:
Թուրքիոյ մէջ պայթած է Քերքուք-Ճէյհան քարիւղատար Խողովակաշարը։ 970 քիլոմեթրնոց խողովակաշարը կ'օգտագործուի Իրաքի Քերքուք շրջանէն թրքական Ճէյհան նաւահանգիստ քարիւղի փոխադրման համար: