Լեառնակ[1] (հին յուն․՝ λάρναξ)‘ տեսակ սարկոֆագի մինոյեան մշակոյթին եւ հին Յունաստանի մէջ, փոքր փակ տուփի ձեւով, ուր կը տեղադրէին մահացածի ծալուած մարմինը կամ այրման մոխիրը:

Ոսկի լեառնակ եւ ոսկի պսակ Փիլիպպոս Բ Մակեդոնացիի, Վերգինայի թանգարան։
Մինոյեան լեառնակ՝ ութոտնուկի պատկերով։

Առաջին լեառնակները յայտնուեցան մինոյեան ժամանակաշրջանին Էգէական բրոնզի դարաշրջանին, երբ անոնք ստացան կերամիկական տուփերու ձեւ, որոնք կը նմանէին փայտեայ սնդուկներու, հաւանաբար հին եգիպտական անկողնային սնդուկներու օրինակով: Անոնք հարուստ կերպով զարդարուած էին վերացական նախշերով, ութոտնուկներով եւ որսի ու ծէսերու տեսարաններով[2]:

Աւելի ուշ հելլենիստական ժամանակաշրջանին լեառնակները դարձան տարածուած փոքր տերակոտային սարկոֆագներու ձեւով, որոնցմէ ոմանք նկարուած էին ժամանակակից յունական կաւամաններու ոճերով:

Մի քանի յատուկ պարագաներու, ինչպէս կը թուի, լեառնակները կը պատրաստուէին թանկարժէք նիւթերէ, ինչպէս օրինակ՝ մ.թ.ա. Դ դարու նմուշը, որ գտնուած է Վերգինայի մէջ՝ հիւսիսային Մակեդոնիոյ մէջ, արեւային պատկերով կափարիչին վրայ (այստեղէն ալ «Վերգինայի աստղ» խորհրդանիշի անուանումը): Մանոլիս Անդրոնիկոս, հնագիտական պեղումներու ղեկավար, կը կարծէր, որ այս լեառնակը, ամենայն հաւանականութեամբ, կը պարունակէր Մակեդոնիայի թագաւոր Փիլիպպոս Բ-ի, Ալեքսանդր Մեծի հօր, մնացորդները[3]:

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. «Հայերէն արմատական բառարան, Հրաչեայ Աճառեան»։ www.nayiri.com։ արտագրուած է՝ 2024-11-16 
  2. «British Museum - Terracotta coffin (larnax)»։ web.archive.org։ 2007-11-27։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2007-11-27-ին։ արտագրուած է՝ 2024-11-16 
  3. Andronikos Manolēs (1981)։ The finds of the royal tombs of Verginà։ Albert Reckitt archaeological lecture։ Oxford: Oxford Univ. Pr։ ISBN 978-0-85672-204-2