Հենրիք Իպսեն (20 Մարտ 1828(1828-03-20)[1][2][3][…], Stockmanngården, Skien, Նորվեկիա[1][2] - 23 Մայիս 1906(1906-05-23)[1][2][3][…], Քրիստիանիա, Նորվեկիա[1][2]), XIX դարու նորվեկացի թատերագիր[99], եւրոպական «նոր տրամայի» հիմնադիր, բանաստեղծ եւ հրապարակագիր։

Հենրիք Իպսեն
Lua–ի սխալ՝ expandTemplate: template "lang-mul" does not exist։
Ծննդեան անուն անգլերէն՝ Henrik Johan Ibsen[1]
Նաեւ յայտնի է իբրեւ Brynjolf Bjarme[1]
Ծնած է 20 Մարտ 1828(1828-03-20)[1][2][3][…]
Ծննդավայր Stockmanngården, Skien, Նորվեկիա[1][2]
Մահացած է 23 Մայիս 1906(1906-05-23)[1][2][3][…] (78 տարեկանին)
Մահուան վայր Քրիստիանիա, Նորվեկիա[1][2]
Քաղաքացիութիւն  Նորվեկիա[1][4]
Մայրենի լեզու նորվեգերեն?[5]
Ազդուած է Յուհան Ավգուստ Ստրինդբերգ?, Բրանդես?, Սյորեն Կիերկեգոր?, Հենրիկ Վերգելան? եւ Ենս Պետեր Յակոբսեն?
Երկեր/Գլխաւոր գործ Պեր Գյունտ?[6][7][8][…], Տիկնիկների տուն?[9][10][11][…], Ուրվականներ?[12][13][14][…], Ժողովրդի թշնամին?[15][16][17][…], Վայրի բադը?[18][19][20][…], Հեդդա Հաբլեր?[21][22][23][…], Rosmersholm?[24][25][26], Բրանդ?[27][28][29], The Master Builder?[30][31][32], Catiline?[33][34][35], The Mountain Bird?[36][37][38], The Lady from the Sea?[39][40][41], Lady Inger of Ostrat?[42][43][44], The Feast at Solhaug?[45][46][47], White Horses?[48][49], The Vikings at Helgeland?[50][51][52], Յուն Գաբրիել Բորքման?[53][54][55], Կեսարն ու գալիլեացին?[56][57][58], The Burial Mound?[59][60][61], Love's Comedy?[62][63][64], The Pretenders?[65][66][67], Little Eyolf?[68][69][70], Norma?[71][72][73], Երբ մենք՝ մահացածներս, արթնանում ենք?[74][75][76], Olaf Liljekrans?[77][78][79], The Grouse in Justedal?[80][81], The Pillars of Society?[82][83][84], St. John's Eve?[85][86][87], Svanhild?[88][89][90], The League of Youth?[91][92][93] եւ Terje Vigen?[94][95][96]
Տեսակ Թատերգական սեռ[97] եւ բանաստեղծութիւն[97]
Մասնագիտութիւն թատերագիր, բանաստեղծ, երգաթատերագիր, բեմադրիչ, գրագէտ
Ամուսին Սուզաննա Իմսեն?[1][98]
Ծնողներ հայր՝ Knud Ibsen?[1], մայր՝ Marichen Altenburg?[1]
Երեխաներ Սիգուրդ Իբսեն?[1] եւ Հանս Յակոբ Հենրիկսեն?[1]
Կայքէջ Lua–ի սխալ՝ expandTemplate: template "ref-no" does not exist։
Ստորագրութիւն

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Իպսեն ծնած է հարուստ ընտանիքի մը մէջ։ Շուտով անոր հայրը սնանկանայ ու ընտանիքին նիւթական վիճակը կը վատանայ: Տակաւին 15 տարին չբոլորած` Իբսեն կը ստիպուի աշխատիլ:

1844-1850 տարիներուն կը սկսի եւ բուռն թափով կը ծաւալէ գրական գործունէութիւնը:

Իպսենի առաջին շրջանի գրութիւնները եւ յատկապէս կանուխ տարիներու բանաստեղծութիւնները կ՛արտայայտեն հասարակական վերելքի այն տրամադրութիւնները, որոնք կը տիրէին ազգային զարթօնքի ընթացքի մէջ գտնուող Նորվեկիոյ մէջ, յատկապէս` այդ երկրի երիտասարդութեան:

Իպսենի պատանեկութեան տարիներուն Նորվեկիան արդէն կը դառնար դրամատիրական զարգացած երկիր, ուր քաղքենիական յարաբերութիւնները յաճախ սուր ընդհարումներու մէջ էին «ամէնէն հիւսիսային» այդ ժողովուրդի դարաւոր բարքերուն ու սովորութիւններուն հետ:

Այս բոլորը իրենց արտացոլացումը կը գտնեն նաեւ նորվեկեան գրականութեան մէջ:

Ստեղծագործական կեանքի առաջին շրջանի (1849-1863) թատերախաղերով Իբսեն կը յայտնուի իբրեւ ջերմ հայրենասէր։

Գործեր

Խմբագրել
  • «Պուպրիկի մը տունը»,
  • «Ուրուականներ»,
  • «Վայրի բադը»,
  • «Կինը ծովէն»:

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 Henrik Ibsens skrifter
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Haave J. Familien IbsenTelemark Museum, 2017. — ISBN 978-82-8305-045-5
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  4. Person Profile // Internet Movie Database — 1990.
  5. Henrik Ibsens skrifter
  6. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  7. Henrik Ibsens skrifter
  8. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8539
  9. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  10. Henrik Ibsens skrifter
  11. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8528
  12. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  13. Henrik Ibsens skrifter
  14. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8542
  15. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  16. Henrik Ibsens skrifter
  17. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8543
  18. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  19. Henrik Ibsens skrifter
  20. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8544
  21. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  22. Henrik Ibsens skrifter
  23. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8547
  24. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  25. Henrik Ibsens skrifter
  26. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8545
  27. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  28. Henrik Ibsens skrifter
  29. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8536
  30. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  31. Henrik Ibsens skrifter
  32. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8548
  33. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  34. Henrik Ibsens skrifter
  35. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8541
  36. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  37. Henrik Ibsens skrifter
  38. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8557
  39. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  40. Henrik Ibsens skrifter
  41. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8546
  42. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  43. Henrik Ibsens skrifter
  44. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8531
  45. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  46. Henrik Ibsens skrifter
  47. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8532
  48. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  49. Henrik Ibsens skrifter
  50. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  51. Henrik Ibsens skrifter
  52. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8534
  53. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  54. Henrik Ibsens skrifter
  55. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8551
  56. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  57. Henrik Ibsens skrifter
  58. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8550
  59. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  60. Henrik Ibsens skrifter
  61. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8529
  62. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  63. Henrik Ibsens skrifter
  64. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8538
  65. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  66. Henrik Ibsens skrifter
  67. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8535
  68. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  69. Henrik Ibsens skrifter
  70. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8549
  71. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  72. Henrik Ibsens skrifter
  73. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8553
  74. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  75. Henrik Ibsens skrifter
  76. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8552
  77. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  78. Henrik Ibsens skrifter
  79. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8533
  80. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  81. Henrik Ibsens skrifter
  82. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  83. Henrik Ibsens skrifter
  84. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8540
  85. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  86. Henrik Ibsens skrifter
  87. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8795
  88. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  89. Henrik Ibsens skrifter
  90. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8836
  91. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  92. Henrik Ibsens skrifter
  93. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8537
  94. Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  95. Henrik Ibsens skrifter
  96. https://ibsenstage.hf.uio.no/pages/work/8554
  97. 97,0 97,1 Det virtuelle Ibsensenteret, The Virtual Ibsen Centre
  98. Norsk biografisk leksikonKunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
  99. Henrik Ibsen Biography, Playwright(1828–1906)(անգլերէն)