ՃամԷ մզկիթ (Սպահան)



ՃամԷ մզկիթ կամ Ուրբաթի մզկիթ, (The Jāmeh Mosque of Isfahān or Jāme' Mosque of Isfahān (Persian: مسجد جامع اصفهان‎ – Masjid-e-Jāmeh Isfahān)) հասարակական ամենախոշոր մզկիթը Իրանի Սպահան քաղաքԻ մէջ: Մզկիթը կառուցուեր է երկար ժամանակ. հիմնադրուեր է 771 թուականին, սակայն վերակառուցուեր եւ շինարարութիւնը աւարտին հասած է 20-րդ դարու վերջաւորութեան: Մզկիթէն արեւելք կը գտնուի Սպահանի Մեծ շուկան: 2012 թուականէն ՃամԷ մզկիթը ընդգրկուած է ԵՈՒՆԵՍՔՕՀամաշխարհային ժառանգութիւնը Իրանի մէջ|համաշխարհային ժառանգութեան]] ցանկի մէջ:

ՃամԷ մզկիթ
Persian: مسجد جامع اصفهان‎ – Masjid-e-Jāmeh Isfahān
Հիմնական տեղեկութիւններ
Ճարտարապետական նկարագրութիւն
Առանձնայատկութիւններ
ՃամԷ մզկիթի բակը

Մզկիթը հնագոյններէն մէկն է Իրանի մէջ: Կառուցուեր է «չորս իուաններու» (iwan (Persian: ایوان‎ eyvān, Arabic: إيوان‎ Iwan) (կամարակապ բաց շինութիւն) ոճով, այսինքն` ունի չորս դարպաս, որոնք կը գտնուին դէմ առ դէմ: Մուքարնաս`(muqarnas) ծալքաւոր կամարը, կառուցուած է 13-րդ դարուն մզկիթի հարաւային մասը[1]:

Սելճուկներու կառավարման ժամանակ աղիւսէն կառուցուեր են գմբէթաձեւ երկու շինութիւններ: Հարաւային գմբէթը կառուցուեր է 1086-1087 թուականներուն, որպէսզի այնտեղ միհրապ ձեւաւորեն: Այն ժամանակին ամենամեծն էր աշխարհի մնացած բոլոր մզկիթներու գմբէթներու մէջ: Հիւսիսային գմբէթը կառուցուեր է մէկ տարի անց. անոր նշանակութիւնը յայտնի չէ: Հակառակ անոր, որ այն տեղակայուած էր հիւսիսէն հարաւ երկարող առանցքի մէջ, սակայն այն գտնուեր է մզկիթի սահմաններէն դուրս: Գմբէթը կառուցուեր է երկրաչափական հաւասարակշռութեան հաշուարկով:

Պատկերասրահ Խմբագրել

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. Stokstad Marilyn (2007)։ Art: a Brief History (3rd հրտրկթն․)։ Upper Saddle River: Pearson Education, Inc.։ էջ 201