Պատմական Հայաստանի Թագաւորութիւնները

Պատմական Հայաստանի Թագաւորութիւններ, Ուրարտական Թագաւորութիւն, Արտաշէսեան Թագաւորութիւն, Արշակունեաց Թագաւորութիւն, Բագրատունեաց Թագաւորութիւն, Կիլիկեան Թագաւորութիւն

Պատմական Հայաստանի Մեծ Ու Փոքր Թագաւորութիւնները Խմբագրել

  1. Ուրարտական թագաւորութիւն (Թ.-Զ.դար (Ն.Ք.)
  2. Արտաշիսեան թագաւորութիւն (189-1 (Ն.Ք.)
  3. Արշակունեաց թագաւորութիւն (66-428)
  4. Բագրատունեաց թագաւորութիւն (885-1046)
  5. Կիլիկեան թագաւորութիւն (1119-1375)

Ուրարտուի թագաւորութեան անկումէն ետք, Հայաստանի մէջ կը կազմուին այլ փոքր թագաւորութիւններ, ինչպէս՝ Երուանդունիներու հարստութիւնը, որ կը նկատուի հայալեզու ցեղերու առաջին միութիւնը (հիմնուած՝ Ն.Ք. Զ. դարուն): Այնուհետեւ կազմուեցան Մեծ Հայքի (գլխաւորը), Փոքր Հայքի, Ծոփքի եւ Կոմմագէնի թագաւորութիւնները, որոնք Մեծն Արտաշէս Ա.ի ձեռամբ միացուեցան, որպէս հայախօս ազգեր եւ ստեղծուեցաւ միացեալ Մեծն Հայաստան երկիրը (-189 թուականին):

Բագրատունեաց շրջանին ունեցած ենք այլ ենթակայ թագաւորութիւններ, որոնք են .-

  • Վասպուրականի թագաւորութիւն (908-1025)
  • Կարսի կամ Վանանդի թագաւորութիւն (963-1065)
  • Կիւրիկեան թագաւորութիւն (966-1113)
  • Փառիսոսի թագաւորութիւն (958-1003)
  • Սիւնիքի թագաւորութիւն (987-1170)

Հայ Թագաւորներ Խմբագրել

Ուրարտական Թագաւորներ Խմբագրել

Անուն Թուական
Արամէ 860-845 (Ք.Ա.)
Սարդուրի Ա. 845-825 (Ք.Ա.)
Իշպուինի 825-810 (Ք.Ա.)
Մենուա 810-788 (Ք.Ա.)
Արգիշտի Ա. 786-764 (Ք.Ա.)
Սարդուրի Բ. 764-735 (Ք.Ա.)
Ռուսա Ա. 735-713 (Ք.Ա.)
Արգիշտի Բ. 713-685 (Ք.Ա.)
Ռուսա Բ. 685-645 (Ք.Ա.)
Սարդուրի Գ. 645-635 (Ք.Ա.)
Սարդուրի Դ. 635-625 (Ք.Ա.)
Արգիշտի Գ. 625-620 (Ք.Ա.)
Էրիմենա. 620-610 (Ք.Ա.)
Ռուսա Գ.. 610-600 (Ք.Ա.)
Ռուսա Դ.. 600-590 (Ք.Ա.)

Արտաշէսեան Թագաւորներ Խմբագրել

 
Արտաշէսեան Թագաւորութեան Դրօշակ
Անուն Թուական
Արտաշէս Ա. 189-160 (Ք.Ա.)
Արտաւազդ Ա. 160-115 (Ք.Ա.)
Տիգրան Ա. 115-95 (Ք.Ա.)
Տիգրան Բ. 95-55 (Ք.Ա.)
Արտաւազդ Բ. 55-34 (Ք.Ա.)
Արտաշէս Բ. 30-20 (Ք.Ա.)
Տիգրան Գ. 20-8 (Ք.Ա.)
Տիգրան Դ. 8-5 (Ք.Ա.)
Արտաւազդ Գ. 5-2 (Ք.Ա.)
Տիգրան Դ. եւ Էրատո 2-1 (Ք.Ա.)

Արշակունեաց Թագաւորներ Խմբագրել

 
Արշակունեաց Թագաւորութեան Դրօշակը
Անուն Թուական
Տրդատ Ա.Արշակունի 66-75
Սանատրուկ 75-110
Աշխադար 110-113
Պարթամասիր 113-114
Վաղարշ Ա. 116-144
Սոհիմոս 144-161, ապաª 164-186
Բակուր 161-164
Վաղարշ Բ. 186-198
Խոսրով Ա. 211-259
Արտաւազդ Ե. 252-273
Որմիզդ Արտաշիր 261-273
Ներսէհ Սասանեան 273-287
Տրդատ Գ. 287-330
Խոսրով Բ.Կոտակ 330-338
Տիրան 339-350
Արշակ Բ. 250-368
Փառանձեմ Թագուհի 368-369
Պապ 370-374
Վարազդատ 374-378
Արշակ Գ. 378-390
Խոսրով Գ. 385-388, ապաª 415-ին 8 ամիս£
Վրամշապուհ 389-414
Շապուհ Պարսիկ 416-419
Արտաշէս Գ. 422-428

Բագրատունեաց Թագաւորներ Խմբագրել

 
Բագրատունեաց Թագաւորութեան Դրօշակը
Անուն Թուական
Աշոտ Ա. 885-890
Սմբատ Խոստովանող 890-914
Աշոտ Բ. Երկաթ 914-929
Աբաս 928-953
Աշոտ Գ.Ողորմած 953-977
Սմբատ Բ.Տիեզերակալ 977-989
Գագիկ Ա. 989-1020
Յովհաննէս Սմբատ 1020-1041
Աշոտ Դ. 1020-1041
Գագիկ Բ. 1042-1045

Կիլիկեան Թագաւորներ Խմբագրել

 
Կիլիկիոյ Թագաւորութեան Դրօշակը
Անուն Թուական
Լեւոն Բ.Մեծագործ 1198-1219
Զապէլ Թագուհի 1219-1222
Ֆիլիփ 1222-1225
Հեթում Ա. 1226-1270
Լեւոն Գ. 1270-1289
Հեթում Բ. 1289-1296, ապաª 1299-1301£
Թորոս Ա. 1294-1295
Սմբատ 1296-1298
Կոստանդին Բ. 1298-1299
Լեւոն Դ. 1305-1307
Օշին Ա. 1308-1320
Լեւոն Ե. 1320-1342
Գուիտոն 1343-1344
Կոստանդին Դ. 1345-1363
Կոստանդին Ե. 1365-1373
Լեւոն Զ. Լուսինեան 1374-1375