«Յակոբ Մարթայեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

| անուն ազգանուն = Յակոբ ՄարթայեանՄարթաեան

'''Յակոբ ՄարթայեանՄարթաեան''' ({{ԱԾ}}), հռչակաւոր լեզուաբան, բանասէր եւ ուսուցիչ: [[Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթուրք|Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթիւրք]] զինք տուած է «'''Տիլաչար'''» մականունը<ref>{{Cite news|url=http://www.agos.com.tr/tr/yazi/2527/cumhuriyetin-iyi-cocugu-hagop-martayan-ya-da-a-dilacar|title=‘Cumhuriyet’in iyi çocuğu’ Hagop Martayan ya da A. Dilaçar {{!}} Agos|last=|first=|date=|work=|newspaper=Agos|language=tr-TR|via=}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.kantsasar.com/news/2015/12/12/%D5%BD-%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%A2-%D5%A5%D6%82-%D5%B4%D5%AB%D6%82%D5%BD-%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%A2%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/|title=Ս. ՅԱԿՈԲ ԵՒ ՄԻՒՍ ՅԱԿՈԲՆԵՐԸ - kantsasar weekly NEWS|last=|first=|date=2015-12-12|work=|newspaper=kantsasar weekly NEWS|language=en-US|via=}}{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>:

Պոլսահայ հռչակաւոր լեզուաբան եւ բանասէր Յակոբ ՄարթայեանՄարթաեան ծնած է Պիւյիւքտերէ [[22 Մայիս]] [[1895 թուական|1895-ին]]: Հայրը՝ Վահան ՄարթայեանՄարթաեան իսկ մայրը՝ Էօժէնի ՄարթայեանՄարթաեան (ծնեալ Սարաֆեան): Մանկութիւնը անցուցած է Կէտիկփաշայի մէջ։ Չորս տարեկանին սկսած է յաճախել տեղւոյն ամերիկեան մանկապարտէզը, ուր միայն [[անգլերէն]] սորված է։ Միջնակարգի ուսումը ստացած է ամերիկեան վարժարանի մը մէջ։ [[1907 թուական|1907-ին]] խմբագրած է վարժարանին շաբաթաթերթը՝ «Սքուլ Նիուզ»: [[1910 թուական]]ին յաճախել սկսած է Ռոպէրթ Գոլէճ, ուր իր սորված լեզուներուն աւելցուցած է գերմաներէն, լատիներէն եւ դասական յունարէն: Իր ընկերներէն սորված է նաեւ ռուսերէն, լեհերէն եւ պուլկարերէն: [[Համաշխարհային Առաջին Պատերազմ|Առաջին Համաշխարհային Պատերազմի]] պահուն [[Կովկաս]]ի [[ռազմաճակատ]]ին մէջ պաշտoն ստացած է որպէս պահեստի սպայ: [[1918 թուական|1918-ին]] գաղթած է [[Պէյրութ]], ուր կարգուած է Սուրբ Նշան ազգային վարժարանի տնօրէնը<ref>{{Cite web|url=https://www.revolvy.com/page/Agop-Dil%C3%A2%C3%A7ar|title="Agop Dilâçar" on Revolvy.com|last=LLC|first=Revolvy,|date=|website=www.revolvy.com|publisher=|language=Անգլերէն|accessdate=}}</ref>: [[Լիբանան]]ի մէջ հիմնած է[[ հայերէն]] «Լոյս» շաբաթաթերթը:

[[1919 թուական|1919-ին]] վերադարձած է [[Պոլիս]] եւ ուսուցչութիւն ըրած՝ Ռոպէրթ Գոլէճի մէջ։ [[1922 թուական|1922-ին]] ամուսնացած է Մելինէ անուն օրիորդի մը հետ, որմէ ետք մեկնած է [[Պուլկարիա]]: Հոն հրատարակած է «Մշակոյթ» շաբաթաթերթը եւ «Ռահվիրայ» ամսաթերթը։ Սոֆիայի համալսարանին մէջ սկսած է դասաւանդել դասական թրքերէն: Թրքերէն լեզուի մասին Պոլսոյ «Արեւելք» թերթին մէջ իր հրատարակած մէկ յօդուածին թարգմանութիւնը Մուսթաֆա Քէմալ Աթաթիւրքի ուշադրութիւնը կը գրաւէ եւ Մուսթաֆա Քէմալ ՄարթայեանըՄարթաեանը կը հրաւիրէ [[Թուրքիա]], որպէսզի դասախօսէ լեզուի, [[Պատմութիւն|պատմութեան]] եւ [[աշխարհագրութիւն|աշխարհագրութեան]] կաճառներուն մէջ:

[[Հայերէն]]ով հրատարակած է երկու գրքոյկներ՝ «1500-ամեակի Խոհեր» ([[1951]]) եւ «Աստուածաշունչը եւ աշխարհաբարը» ([[1956 թուական|1956]]): [[1977 թուական|1977-ին]] «Մարմարա» թերթի ձեռնարկութեամբ նշուած է Յակոբ ՄարթայեանիՄարթաեանի գործունեութեան 70 ամեակը:

[[1979 թուական|1979-ին]] ՄարթայեանՄարթաեան մահացած է Պոլսոյ մէջ, իր ետին ձգելով պարբերաթերթերու մէջ ցրուած անհամար յօդուածներ: Իր մահազդը «ԹէՐէԹէ-ի ({{lang-tr|TRT}}) կողմէ ծանուցուեցաւ որպէս «Ատիլ Աչար»: Այս կացութեան հանդերձ իր Յակոբ անունը չյայտարարուեցաւ, միայն «Ա. Տիլաչար» ձեւով սխալը շտկեցին: