Ուիքիփետիա

«Արտաշէս Աբեղեան» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
Չ →‎Կենսագրութիւն: clean up, replaced: Գերմանիա (արեւմտահայերէն) → Գերմանիա using AWB
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ}}▼
{{Արևելահայերեն|Արտաշես Աբեղյան}}
 
'''Աբեղեան Արտաշէս''' ([[1 Յունուար]], [[1878 թուական|1878]], [[Աստապատ]]-[[1955 թուական|1955]], [[Միւնիխ]]), դոկտ. [[Փիլիսոփայութիւնփիլիսոփայութիւն|փիլիսոփայութեան]]։ [[Հայերէն]]ի դասախօս [[Պերլին]]ի համալսարանի կին Արեւելեան Լեզուաց Ճեմարանին։▼
▲{{Տեղեկաքարտ Անձ
| անուն ազգանուն = Արտաշէս Աբեղեան
| բնագիր ԱԱՀ =
| պատկեր = Ardashes Apeghian.png
| չափ = 200px
| նկարագրութիւն =
| ծնած է = [[1 Յունուար]], [[1878 թուական|1878]]
| ծննդավայր = [[Աստապատ]]
| վախճանած է =
| վախճանի վայրը =
| քաղաքացիութիւն =
| հպատակութիւն =
| ազգութիւն =
| ալմա մատեր =
| կրօնք =
| ազդուած է =
| ազդած է =
| գրքեր =
| աշխատանք =
| կարողութիւն =
| մասնագիտութիւն =
| ամուսին =
| ծնողներ =
| երեխաներ =
| պարգեւներ և մրցանակներ =
| կայքէջ =
| ստորագրութիւն =
}}
 
▲'''Աբեղեան Արտաշէս''' ([[1 Յունուար]], [[1878 թուական|1878]], [[Աստապատ]]-[[1955 թուական|1955]], [[Միւնիխ]]), դոկտ. [[Փիլիսոփայութիւն|փիլիսոփայութեան]]։ [[Հայերէն]]ի դասախօս [[Պերլին]]ի համալսարանի կին Արեւելեան Լեզուաց Ճեմարանին։
 
== Կենսագրութիւն ==
Ծնած է [[1 Յունուար]] [[1878 թուական|1878]] [[Աստապատ]] (տե՛ս)։ Տարրական կրթութիւնը ստացած հայրենի գիւղին ծխական (մինչեւ [[1887]]) եւ ապա ([[1887]]-[[1890]]) [[Շուշիի թեմական դպրոց|Շուշիի Թեմական ԴպրոցինԴպրոց]]ին մէջ, իսկ միջնակարգ եւ բարձր ուսումը՝ [[Թիֆլիս]]ի [[Ներսիսեան Դպրոց (Թիֆլիս)|Ներսիսեան Դպրոցին]]ին ([[1890]]-[[1895]]) եւ Էջմիածնի Գէորգեան Ճեմարանին ([[1895]]-[[1899]]) մէջ։ [[1899]]-[[1900]] ուսուցիչ Շուշիի [[Թեմական դպրոց|Թեմական Դպրոցին]]։
 
[[1900]]-[[1904]] բարձրագոյն ուսմանց հետեւած [[Գերմանիա]] (Մարպուրկ, [[Լայպցիգ (քաղաք)|Լայպցիկ]], Պերլին)։ [[1904]] Դեկտ. աւարտած Մարպուրկի Համալսարանը, Տոքթ. փիլ. տիտզոսով։ [[1905]] Յունուարէն մինչեւ Օգոստ. աշխատած Ս. Բեդերսպուրկ, բրոֆ. Ն. Մառի քով։ [[1905]]-[[1919]] ուսուցիչ, [[1919]]-[[1915]] նաեւ փոխ տեսուչ [[Թիֆլիս]]իԹիֆլիսի [[Ներսիսեան Դպրոց (Թիֆլիս)|Ներսիսեան Դպրոցին]]։Դպրոցին։ Պաշտօնավարած Թիֆլիսի Յովնանեան օրիորդաց վարժարանին մէջ եւս (որպէս ուսուցիչ կամ հոգաբարձութեան փոխ-նախագահ)։ Անդամակցած կովկասահայ շարք մը հանրային կազմակերպութեանց եւ ընկերութեանց վարչական մարմիններուն։ Խմբագրութեան անդամ Նոր Դպրոց մանկավարժական ամսագրին ([[1908]]-[[1913]]), [[Թիֆլիս]]։Թիֆլիս։ Աշխատակից տեղւոյն Յառաջ եւ յաջորդող թերթերուն ([[1905]]-[[1909]]), [[Հորիզոն]]ի ([[1909]]-[[1918]]) եւ հայ մամուլի այլ օրկաններու։
 
[[1919]]-[[1920]] [[Երեւան]], [[Հայաստան]]ի Խորհրդարանին անդամ։ Աշխատակցած տեղւոյն Յառաջի։ [[1921]]-[[1922]] Կ. [[Պոլիս]], ուսուցիչ Էսայան Վարժարանին։ Աշխատակցած ճակատամարտի եւ յաջորդող թերթերու։ [[1922|1922-էն]] ասդին բնակութիւն հաստատած է [[Պերլին]]։
 
Ի հետեւումն իր մէկ հիմնաորեալ գրութեան յանուն Բրուսիոյ կրթական նախարարին՝ վերջինս [[1926]] թ. կրամանագրեց հայերէնին ուսուցումը առնել [[Պերլին]]ի համալսարանին կից Արեւելեան Լեզուաց Ճեմարանի (վերակազմուած՝Արտասահմանագիտական Ճեմարան անունով) ծըրագրին մէջ, տոքթ. Աբեղեանը նշանակելով դասախոս։ Ի հետեւումն վերջնոյն մէկ ուրիշ դիմումին յանուն [[Պերլին]]իՊերլինի քաշաքաեին վարչութեան՝ տեղւոյն նորաբաց փոքրիկ փողոցնիրէն մէկուն [[1928]] Թ. տրուեցաւ Հակական Փողոց (Armenische Strasse). Ա. անդամ է Գերմանիոյ Գրողներու Միութեան եւ փոխ-նախագահ Հայեւգերման Միութեան։ Կ՚աշխատաեցի գերման մամուլի, ինչպէս նաեւ արտասահմանի հայ թերթերու եւ հանդէսներու -Հայրենի (օրաթերթ եւ ամսագիր Պոսթոն), Յուսաբեր ([[Գահիրէ]]), Յառաջ ([[Ֆրանսա|ԲարիզՓարիզ]]), Վէմ հանդէս ([[Փարիզ]]) եւ այլն։ Ստորագրած է բածզմաթիւ յօդուածներ եւ ուսումնասիրութիւններ՝ նուիրուած հայ կեանքին եւ մշակոյթին։
 
== Աղբիւրներ ==
Տող 45 ⟶ 16՝
 
{{DEFAULTSORT:Աբեղեան, Արտաշէս}}
 
[[Կատեգորիա:1878 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1 Յունուարի ծնածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ փիլիսոփաներ]]
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Արտաշէս_Աբեղեան» էջէն