«Ուքրանիա» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
Beko (քննարկել | Ներդրումներ) կատեգորիայի հեռացում using AWB |
No edit summary |
||
Տող 1.
▲{{Տեղեկաքարտ Երկիր (արեւմտահայերէն)
|բնագիր_անուանում = Ուքրանիա<br />Україна<br />
|common_name = Ուքրանիոյ
|դրօշի_պատկեր = Flag of Ukraine.svg
|դրօշի_նկարագրութիւն = Lesser Coat of Arms of Ukraine.svg
|զինանշանի_նկարագրութիւն = {{PAGENAME}}ի զինանշան
|քարտէզի_պատկեր = Europe-Ukraine (disputed territory).svg
|ազգային_քայլերգ = ''[[Ուքրանիոյ քայլերգ|Ще не вмерла України і слава, і воля]]''
|պաշտօնական_լեզուներ = [[Ուքրաներէն]]
|մայրաքաղաք = [[Քիեւ]]
|latd= |latm= |latNS= |longd= |longm= |longEW=
|ամենամեծ_քաղաք =
|կառավարութեան_տեսակ = Նախագահ, <br /> Վարչապետ
|established_event1 = - Յայտարարուած<br /> - Հաստատուած
|established_date1 = Սկսած [[ԽՍՀՄ]]-էն<br /> [[Օգոստոս 24]] [[1991]]<br /> [[Դեկտեմբեր 1]] [[1991]]
|population_estimate = 46, 481, 000
|population_estimate_year = 2005
|population_census = 48, 457, 102
|population_census_year = 2001
|population_density = 78
|population_densitymi² = 202
|currency = Գրիւնա
|currency_code = UAH
|time_zone = [[EET]]
|utc_offset = +2
|time_zone_DST = [[EEST]]
|utc_offset_DST = +3
|cctld = [[.ua]]<br/>[[.укр]]
|calling_code = 380
}}
'''Ուքրանիա''' ([[ուքրաներէն|ուքր.]]՝ Україна, {{IPA|[ukrɑˈjinɑ]}}), պետութիւն Արեւելեան [[Եւրոպա]]յի մէջ։ Ուքրանիան հիւսիսէն եւ հիւսիս արեւելքէն սահմանակից է Ռուսիոյ, հիւսիս արեւմուտքէն՝ [[Բելառուս]]ին, արեւմուտքէն՝ [[Լեհաստան]]ին, [[Սլովակիա]]յինեւև [[Հունգարիա]]յին, հարաւ արեւմուտքէն՝ [[Մոլդովա]]յին, հարաւէն եւ հարաւ արեւելքէն համապատասխանաբար [[Սեւ Ծով]]ուն եւ [[Ազովի Ծով]]ուն։ Ան 603, 628 քմ² ցուցանիշով Եւրոպային հարակից երկրներու մէջ Ռուսիոյ Դաշնութենէն ետք երկրորդն է իր տարածքով։<ref>[https://books.google.am/books?id=owsHh0v-QT4C&pg=PA345&dq=second+largest+European+country+after+%22Russian+federation%22&hl=nl&sa=X&ei=CXJKT4KvCOis0QW9oJWmDg&ved=0CGcQ6AEwCQ#v=onepage&q=second%20largest%20European%20country%20after%20%22Russian%20federation%22&f=false Global Clinical Trials] by [[Richard Chin]], [[Elsevier]], 2011, ISBN 0123815371 (page 345)</ref><ref>[https://books.google.am/books?id=JXPK9Qp8Yu8C&pg=PT88&dq=Ukraine+second+largest+country+Europe+after+Russia&hl=nl&sa=X&ei=u3NKT6LYNeWe0QWDkoGlDg&ved=0CG8Q6AEwCQ#v=onepage&q=Ukraine%20second%20largest%20country%20Europe%20after%20Russia&f=false Future of Google Earth] by [[Chandler Evans]], [[BookSurge Publishing]], 2008, ISBN 1419689037 (page 174)</ref><ref name="UKRCONSUL">{{cite web|title=Basic facts about Ukraine|url=http://www.ukrconsul.org/BASIC_FACTS.htm|publisher=Ukrainian consul in NY|accessdate=November 10, 2010}}</ref>
Համաձայն տարածուած եւ հիմնաւոր տեսութեան [[Կիեւյան Ռուսիա]]յի պետութիւնը հիմնադրուած է [[Վարանգեաններ]]ու կողմէն 9-րդ դարուն, որպէս պատմականօրէն հաստատագրուած առաջին [[արեւելեան սլաւոն]]ական պետութիւնը։ Ան ասպարէզ եկաւ [[Միջին դարեր]]ուն որպէս հզոր պետութիւն, սակայն 12-րդ դարուն փլուզուեցաւ։ 14-րդ դարու կէսերուն Ուքրանական տարածքները երեք արտաքին ոյժերու տիրապետութեան տակ էին՝ [[Ոսկէ Հորդա]], [[Լիտուական Մեծ Դքսութիւն]] եւ [[Լեհաստանի թագաւորութիւն]]։<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/612921/Ukraine/214508/History |title=Ukraine :: History – Britannica Online Encyclopedia |publisher=Britannica.com |accessdate=October 31, 2011}}</ref> [[Հիւսիսային Մեծ Պատերազմ]]էն ետք (1700–1721), Ուքրանիան բաժնուեցաւ մի քանի ռեգիոնալ ոյժերու միջեւ։ 19-րդ դարուն Ուքրանիոյ գերակշռող մասը ինտեգրուած էր [[Ռուսական կայսրութիւն|Ռուսական կայսրութեան]] մէջ, մնացած հատուածը [[Աւստրո-Հունգարիա]]յի վերահսկողութեան տակ էր։
Տող 514 ⟶ 440՝
=== Արտաքին Առեւտուր եւ Օտարերկրեայ Ներդրումներ ===
[[2011]] թ արտաքին առեւտուրի ծաւալը կազմեց $125, 3մլդ՝ $31, 1մլդ բացասական մնացորդի դէպքին մէջ, արտահանման ծաւալը՝ $69, 42մլդ, ներմուծումը՝ $83, 22մլդ (արտահանումով 38-րդն է աշխարհին, իսկ ներմուծմամբ՝ 51-րդը)։<ref name="CIA-Main" />
Տող 571 ⟶ 496՝
[[Զատկի ձու]]ն նկարազարդելու աւանդոյթը խորը արմատներ ունի Ուքրանիոյ մէջ։ Անոնք զայն կ'անուանեն ''պիսանկա''։ Ներկելու համար կայ յատուկ տեխնոլոգիա։ Ձուերը կը պատուին մոմի շերտով, որմէ ետք, անոնք կը սկսին գունազարդել տարբեր ներկանիւթերով։ Մոմը արդիւնքին մէջ, կը պաշտպանէ ձուի կլեպը ներկերու ազդեցութենէն։ Ներկելէն ետք, մոմի շերտը կը հեռացնեն՝ արտոնելով որ մնան գեղեցիկ նախշերը։ Այս աւանդոյթը ունի հազարաւոր տարիներէն աւելի պատմութիւն եւ նոյնիսկ եղած է քրիստոնէութենէն առաջ։<ref>{{cite web |url=http://www.cs.unc.edu/~yakowenk/pysanky/index.html|title=Ուքրանիոյ Զատկի ձուեր |accessdate=Յուլիս 28, 2008| publisher=Հիւսիսային Գարոլինայի համալսարան}}</ref> 2000 թ.-ին Կոլոմիա քաղաքի մոտակայքին մէջ՝ [[Կարպատներ]]ու ստորորտը, կառուցուած է «պիսանկայի» թանգարանը, որ 2007 թ.-ին ճանաչցուած է [[Ուքրանիոյ եօթ հրաշալիքներ]]էն մէկը։
=== Ճարտարապետութիւն ===
[[Պատկեր:2005-08-15 Pechersk Lavra seen from river Dnepr Kiev 311 cropped.jpeg|մինի|ձախից|[[Կիեւ-Պեչորեան մայրավանք]]]]
Տող 580 ⟶ 506՝
Ուքրանական թատրոնը, որպէս ազգային թատրոն, հիմնուած է Ուքրանիոյ [[աւանդութիւն]]ներու, [[սովորոթիւն]]ներու եւ [[լեզու]]ի վրայ։ Ուքրանական թատրոնի մասին առաջին յիշատակները եղած են [[19-րդ դար]]ու սկզբներուն։
== Մարզանք ==
Ուքրանիան ընդունեց [[Ոտնագնդակի Եւրոպայի առաջնութիւն 2012|2012 թուականի Ոտնագնդակի Եւրոպայի առաջնութինը]] Ուքրանիոյ մէջ խաղացին 16 խումբեր, Ուքրանիոյ մէջ 8 քաղաքներու նոյնքան մարզադաշտներուն մէջ։ [[Ամառային Օլիմպիական խաղեր 2012|2012 թ.-ի ամառային օլիմպիական խաղերուն]] մէջ, Ուքրանիոյ խումբը նուաճեց՝ 6 ոսկիէ, 5 արծաթէ եւ 9 պրոնզէ մետալներ։
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{Ծնթ․ցանկ}}
== Արտաքին Յղումներ ==
* [http://samu.org.ua/index/armjansikj_vestnik/0-38 «Ուքրանիոյ Հայերու Միութեան» տեղեկատուական-վերլուծական հանդէս]
* [http://encyclopediaofukraine.com Ուքրանական Հանրագիտարանին մէջ]
* [http://kievao.com.ua Կիեւի Հայ Համայնք]
Տող 599 ⟶ 521՝
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{Ծնթ․ցանկ}}
{{Արտաքին յղումներ}}
| |||