Ուիքիփետիա

«Ալեքսանտր Մանթաշեանց» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ խմբագրումՅաջորդ խմբագրում →
Content deleted Content added
ՏեսողականԵլատեքստ
Չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 29.
| ստորագրութիւն =
}}
'''Ալեքսանտր Մանթաշեանց''' ({{Լեզու ru|Александр Иванович Манташев}}, [[3 Մարտ]], [[1842 թուական|1842]], Թիփղիս, Ռուսիոյ կայսրութիւն - [[19 Ապրիլ]], [[1911 թուական|1911]], Սանքթ Փիթըրսպուրկ), հայ նշանաւոր մեծահարուստ գործարար եւ բարեգործ։ Զբաղած է [[քարիւղ]]ի արտահանմամբ եւ ստացած է «[[քարիւղ]]ի արքայ» անունը։ Իր ապրած ատենը ամենահարուստ մարդոցմէ մեկը համարուած է։
== Կենսագրութիւն ==
Ալեքսանտր Մանթաշեանցը ծնած է Թիփղիս, 1842 թուականի Մարտ 3-ին։ Հայրը եղած է [[բամպակենի|բամպակի]] եւ գործուածքեղէնի վաճառական։ Ուսանած է Թիփղիսի Գալուստ Վարդապետ Փափազեանցի մասնաւոր դպրոցէն ներս։ Տիրապետած է քանի մը լեզուներու՝ [[հայերէն]], [[ռուսերէն]], [[վրացերէն]], [[անգլերէն|անգղիերէն]]։ [[1868 թուական]]ին իր հօր՝ Յովհաննէս Մանթաշեանցին հետ կը շրջագայէ [[Եւրոպա]]յին մէջ առետրական կապելր հաստատելու նպատակով:
Թեհրան վերադառնալէն ետք Յովհաննէսը [[1878 թուական]]ին իր առեւտուրը կը տեղափոխէ Թիփղիս: Հօր մահէն ետք ստացած 200 հազար ռուպլ ժառանգութեամբ Ալեքսանտր Մանթաշեանցը կը տեղափոխուէ [[Պաքու]] եւ կը սկսէ զբաղիլ քարիւղի արդիւնահանումով, տարածելով իր առեւտրական տուները աշխարհով մին: Այդ շրջանին Մանթաշեանցի դրամագլուխը կանխիկ դրամով հասած էր մօտ 30 միլիոն ռուպլի։ Ան ուներ հանքեր, գործատուներ, կալուածքներ, տուներ, հիւրանոցներ, ամառանոցներ ու շոգենաւեր։
== Առեւտուրային Գործունէութիւն ==
[[Պատկեր:Акция Нефтепромышленного и торгового общества "А. И. Манташев и К°".jpg|մինի|ձախից|240px|{{resize|90%|Մանթաշեանցի ընկերութեան 100 ռուպլի ներկայացնողի բաժնետոմս, Ս.Փիթրսպուրկ, 1913 թուական:}}]]
Տող 43.
== Մարդասիրական Գործունէութիւն ==
[[Պատկեր:Ալեքսանդր Մանթաշյան (2).JPG|մինի|[[Ալեքսանտր Մանթաշեանի յուշարձան (Երեւան)]]]]
Իր առեւտուրային գործունէութիւնը Ալեքսանտր Մանթաշեանը կը զուգակցեր հասարակական եւ բարեգործական գործունէութեան հետ։ Մինչեւ [[1895 թուական]]ը Թիփղիսի բարեգործական ընկերութեան փոխնախագահը եղած է, այնուհետեւ ցմահ անոր պատուաւոր նախագահը դառած է։ Ան հովանաւորած է [[Կովկաս (արեւմտահայերէն)|ԿովկասԿովկասի]]ի ամենախոշոր որբանոցը, անոր միջոցներով շէնքեր եւ հայկական եկեղեցիներ շինուած են [[Թիփղիս]]ին մէջ, [[Երեւան]]ին մէջ, [[Պաքու]]ին, [[Մոսկուա]]յին, [[Փիթըրսպուրկ]]ին մէջ եւ [[Փարիզ (արեւմտահայերէն)|ՓարիզՓարիզին]]ին մէջ։ <br>
 
 
Տող 50.
Յաճախակի Փարիզ ըլլալով՝ անոր մէջ յղացած է հոն [[Սբ. Յովհաննէս Մկրտիչ եկեղեցի (Փարիզ)|հայկական եկեղեցի մը կառուցելու]] միտքը։ Ատոր համար 450 000 ֆրանքով տարածք մը է գնած Փարիզի կեդրոնը։ Այնուհետեւ եկեղեցիի շինարարութեան համար տրամադրած է 1 540 000 ֆրանք, որը կառուցուելէն ետք կը նուիրաբերէ է հայ գաղութին՝ լրացուցիչ վճարելով 120 000 ֆրանք նոտարական ծախս։
 
Ալեքսանտր Մանթաշեանը նաեւ եղած է հայ մշակոյթի, գիտութեան, արուեստի եւ գրականութեան մեծ նուիրեալ եւ հովանաւոր։ Իմանալով, որ հայ մեծ երգահան [[Կոմիտաս (արեւմտահայերէն)|ԿոմիտասԿոմիտասը]]ը չունէ սեպհական [[Դաշնամուր (արեւմտահայերէն)|դաշնակ]], ան կարգադրած է, որ [[Գերմանիա (արեւմտահայերէն)|Գերմանիայէն]] անոր համար բերուի այդ երաժշտական գործիքը։ Մանթաշեանի միջոցներով են Ռուսիոյ եւ Եւրոպայի լաւագոյն ուսումնական հաստատութիւններէն ներս սորված երկու հարիւրէն աւելի հայ պատանիներ եւ աղջիկներ, որոնցմէ շատերը յետագային դարձած են գիտութեան, մշակոյթի, արուեստի եւ գրականութեան յայտնի գործիչներ<ref>[http://news.am/arm/news/30082.html 2011 թ. կնշվի որպես Մանթաշյանի տարի. Երևանում կկանգնեցվի նրա կիսանդրին] [[News.am]]</ref>։
== Ծանօթագրութիւններ ==
{{ծանցանկ}}
 
[[Կատեգորիա:1842 ծնունդներ (արւմտ․)]]
[[Կատեգորիա:3 Մարտի ծնածներ]]
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/wiki/Ալեքսանտր_Մանթաշեանց» էջէն