«Համաշխարհային ժառանգութիւն» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

'''Համաշխարհային ժառանգություն''' ({{lang-en|World Heritage}}, {{lang-fr|Patrimoine Mondial}}), բնական և մարդու ձեռքերով ստեղծած մշակութային արժէքներն են, որոնք պաշտպանվումկը ևպաշտպանուին ժողովրդականացվումեւ ենկը ժողովրդականացուին իրենց յուրահատուկիւրայատուկ պատմական կամ էկոլոգիականկենսոլորտագիտական նշանակութեան համար։

Համաշխարհային ժառանգութեան ցանկի ամենակարևորամենակարեւոր նպատակն է պահպանել և յայտնի դարձնել իւրահատուկ վայրերը, և անկողմնակալութեան համար կազմուած եղեր են գնահատութեան չափանիշները։

Սկզբում ([[1978]] թուականիցթուականի) եղելսկիզբը եղեր են միայն մշակութային ժառանգութեան վայրերու չափանիշներ, և այդ ցանկը ունէր վեց կէտ։ Իսկ յետոյ, մայրցամաքներու, այդպէս ըսած,մայրացամաքներու հաւասարակշռութիւնը պահպանելու համար բոլոր չափանիշները միացրերմիացուցած են ևեւ այսօր Համաշխարհային ժառանգութեան վայրը պիտի ունենայ գոնէ մէկ չափանիշ թուարկածէն<ref>[http://whc.unesco.org/en/criteria/ ՉափանիշներիՉափանիշներու ցանկը պաշտօնական կայքին մէջ] {{ref-en|}}</ref>.

* '''I.''' ՎայրըԱյն, որ կը ներկայացնէ մարդկային ստեղծագործական գլուխգործոց է։

* '''II.''' ՎայրըԱյն, որ կը վկայէ մարդկային արժէքներու տուեալ ժամանակահատուածին մէջ կամ որոշ մշակութային բնագաւառի, ճարտարապետութեան կամ, գիտարուեստութեան, ճարտարագիտականեւ կամ ճարտարագիտութեան, յիշատակերտային արուեստի մէջ, քաղաքներ նախագծելու կամ բնավայրներ, դաշտավայրեր ստեղծման փոխադարձ ազդեցութեան մասին։

* '''III.''' ՎայրըԱյն, որ եզակի է կամ առնուազն բացառիկ՝ մշակութային աւանդոյթի կամ քաղաքակրթութեան համար, որը գոյութիւն ունի մինչմինչեւ այսօր կամ արդէն անհետացեր է։

* '''IV.''' ՎայրըԱյն, որ կառուցումի, ճարտարապետական կամ, գիտարուեստական, եւ կամ ճարտարագիտական համոյթի, կամ բնավայրի ակնառու օրինակ է, որը կը ներկայացնէ մարդկային պատմութեան զգալի մաս։

* '''V.''' ՎայրըԱյն, որ մարդկային աւանդական կառուցման ակնառու օրինակ է, հողի և ծովի աւանդական օգտագործումով, ելնելով մշակոյթի (կամ մշակոյթներու) կամ շրջապատող միջավայրի հետ մարդկային փոխյարաբերութիւններու օրինակ, յատկապէս եթէ բնութիւնը դարձեր է խոցելի ու անշրջելի փոփոխութիւններու ուժեղ ազդեցութեան պատճառով։

* '''VI.''' ՎայրըԱյն, որ ուղղակիօրէն կամ մասամբ կապուած է իրադարձութիւններու կամ գոյութիւն ունեցող աւանդոյթներու, գաղափարներու, համոզմունքներու, գեղարուեստականգրական ևեւ գրականգեղարուեստական հետ, և ունի համամարդկային նշանակութիւն։ (Ըստ [[ԵՈՒՆԵՍՔՕ]]-ի կոմիտԷի կարծիքի, այդ չափանիշը նախընտրելի է օգտագործել կամ եւս մէկ չափանիշի, կամ չափանիշներու հետ։)

* '''VII.''' ՎայրըԱյն, միոր բնական բներեւոյթ մըն է կամ գեղագիտական նշանակութեաննշանակութիւն և բացառիկ բնական գեղեցկութեան տարածութիւն։

* '''VIII.''' ՎայրըԱյն, որ հիանալի օրինակ է՝ Երկրի պատմութեան գլխաւոր փուլերու նշանաւորներառեալ օրինակկեանքի էարձանագրութիւնը, ներառեալհողերու նաևձեւաւորման անցեալիեւ յուշարձան, քանդակի զարգացման փուլին մէջ կատարուողշարունակական երկրաբանականնշանակութիւն ընթացքիունեցող խորհրդանիշերկրաբանական գործընթացները կամ նշանակալի երկրամորֆիքական կամ բնակրաֆիկական իւրայատկութիւններուբնակրաֆիքական խորհրդանիշ։առանձնայատկութիւնները։

* '''IX.''' ՎայրըԱյն, երկրայիններուոր բացառիկ նմուշ է՝ շարունակուող կենսոլորտագիտական եւ կենսաբանական գործընթացները երկրային, քաղցրահամներուքաղցրահամ ջուրերու, ափայիններուծովային ու ծովային կենսոլորտային համակարգերու և բուսական ու կենդանական համայնքներու զարգացման մէջ կենսոլորտագիտական եւ կենսաբանական կատարուող ընթացքի բացառիկ նմուշ է։:

* '''X.''' ՎայրըԱյն, որ կը ներառէ ամէնէն կարեւոր կամ նշանաւոր բնական միջավայր,միջավայրերը՝ ատոր մէջպահպանելու տուեալ միջավայրի կենսաբանական բազմազանութիւնը, ներառեալ գիտութեանայն ևվտանգուած պաշտպանմանտեսակները, տեսակետէնորոնք բացառիկ համաշխարհային արժէքներուգիտական արժէքներ են եւ կամ միջավայրի պահպանման համար։տեսանկիւնէն։