«Քարէն Եփփէ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

{{Տեղեկաքարտ Անձ}}

=== Ա Համաշխարհային պատերազմէն առաջ ===

Օրիորդ Քարէն Եփփէ եզակի անուն մըն է 1895-ի [[Համիտեան Ջարդեր|Համիտեան ջարդերջարդերէն]]էն սկսող օրերուն եւ այնուհետեւ գաղութներու մէջ մեր ժողովուրդի վերականգնումի ճիգին իրենց նպաստը բերած օտար մարդասէրներու եւ նուիրեալներու հոյլին մաս կազմողներէն մին է։

Ծնած է [[1876]]-ին, [[Դանիա|Դանիոյ]] [[Լիւմպէր|ԿայլինԿայլինկ]]կ քաղաքը, պետական ուսուցիչի ընտանիքի մէջ։ Երեք քոյրերու անդրանիկը։ Ծննդավայրին դպրոցը աւարտելէ ետք հօր առաջարկով գացած է Քոփենհակն՝ բժշկութիւն ուսանելու համար<ref>[http://www.horizonweekly.ca/news/details/59554 Քարէն Եփփէ՝ Մեծ Եղեռնի հայ որբերու պահապան հրեշտակը]</ref>։

Համիտեան կոտորածներու տարիներն էին ու մամուլը լուրեր կը հաղորդէր ջարդերու մասին։ Հայ որբեր պատսպարող [[եւրոպա]]ցի եւ ամերիկացի միսիոնարները մամուլի միջոցով կրցած էին իրենց քաղաքացիներուն խիղճը արթնցնել։ Քարէն Եփփէ կը հետեւէր մամուլին ու տեղեակ կ՛ըլլար հայ ժողովուրդի ապրած ողբերգութեան։ Ուսումէն հրաժարելով կ՛ուզէ մասնակից դառնալ [[եւրոպա]]ցիեւրոպացի եւ ամերիկացի միսիոնարներու սրբազան գործին։ Ան նամակագրական կապեր կը հաստատէ [[Ուրֆա]]յի մէջ որբահաւաքի գործ կատարող գերմանացի [[Եոհաննէս Լեփսիւս]]ի եւ ամերիկացի Միս Գորիննա Շաթուքի (Corinna Shattuck, 1848-1910) հետ։ Երկար ժամանակի կը կարօտի համոզելու համար իր ծնողքը, եւ վերջապէս [[1903]]-ին կը հասնի [[Ուռհա|Ուրֆա]]<ref>[http://www.fredsakademiet.dk/library/ukjeppe.htm Դանիական Խաղաղութեան ակադեմիա «The Danish Peace Academy»]</ref>։

Ազգերու Դաշնակցութեան տրամադրած պիւտճէով Քարէն Եփփէ կը պաշտօնականացնէ Հալէպի մէջ հայ որբեւայրիներ եւ անոնց որբերը խնամելու գործը եւ իր հաստատութիւնը կը կոչէ «OEUVREŒuvre DEde PROTECTIONprotection DESdes FEMMESfemmes ETet DESdes ENFANTSenfants» (Կանանց եւ Մանուկներու Պաշտպանութեան Գործ), որ նախ կը գործէ Թիլէլի մէջ։ 1924-ին իր անունով կը գնէ տասը հազար քառ. մեթր տարածութիւն մը քաղաքէն դուրս, Մէյտան կոչուող տեղը, ուր 1926-ին եւ 1929-ին կը կառուցէ ինը միայարկ տաղաւարներ 80 սենեակներով եւ հոն կը պատսպարէ իր որբեւայրիները իրենց 200 որբերով<ref name=Judgment>{{cite book | last1 = Ephraim | first1 = K. Jernazian | title = Judgment Unto Truth (Zoryan Institute Survivors' Memoirs) | publisher = Transaction Publishers | date = 1 January 1990 | accessdate = 2010-12-16 | isbn = 0-88738-823-X|pages = 65–67|others= Alice Haig (trans.)}}</ref>։

Քարէն Եփփէ սերտ գործակցութեան մէջ էր հայ առաքելական եկեղեցւոյ եւ ազգային իշխանութիւններուն հետ։ Ան յաճախ խորհրդակցական հանդիպումներ կ՚ունենար Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոս [[Սահակ Բ. Խապայեան|Սահակ Խապայեան]]ի ու Բերիոյ Թեմի Առաջնորդ [[Արտաւազդ Սիւրմէեան|Արտաւազդ Արքեպիսկոպոս ՍիւրմէեանՍիւրմէեանի]]ի հետ։ Իր գլխաւոր մտահոգութիւններէն մէկը եղած էր հայութեան վերադարձնել իր հաւաքած որբերը՝ անոնց ապահովելով Հայաստանեայց եկեղեցւոյ ու ազգային վարժարանի դաստիարակութիւնը։

Սահակ Կաթողիկոս [[21 Մարտ]] 1926 թուակիր իր կոնդակով բարձրօրէն կը գնահատէ Քարէն Եփփէի մարդասիրական մեծ ծառայութիւնները։ Դանիոյ պետութիւնն ալ զինք կը պատուէ Պատուոյ Լէգէոնի Ասպետի Առաջին Կարգի Շքանշանով։ 1928-ին Բերիոյ Թեմի Առաջնորդ Արտաւազդ Արք. Սիւրմէեան Քարէն Եփփէի հայանպաստ գործունէութեան 25 ամեակին առթիւ յոբելինական հաւաք մը կը կազմակերպէ [[Ազգային Հայկազեան Մանկապարտէզ]]ի սրահին մէջ։

[[Պատկեր:Karen Jeppe-mindesten.jpg|200px|մինի|աջից]]

[[Պատկեր:Karen Jeppe Armenian High School, Aleppo, in 1973.jpg|250px|մինի|ձախից|«Քարէն Եփփէ» Ազգային ճեմարան, 1973]]

{{DEFAULTSORT:Եփփէ, Քարէն}}