«Նոյեմբերեան (Քաղաք)» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 49.
Նոյեմբերեան քաղաքը կը գտնուի [[Հայաստանի Հանրապետութիւն|Հայաստանի Հանրապետութեան]] հիւսիս-արեւելեան լեռնային գոտիին վրայ, Գուգարաց լեռնաշղթայի արեւելեան լանջին՝ Այրում երկաթուղային կայարանէն 22 քմ դէպի հարաւ-արեւելք։ Յատուկ տուեալներ չկան այս տարածքին մէջ հնագոյն բնակավայրերու գոյութեան վերաբերեալ, սակայն անոր շուրջ գտնուող շրջաններուն մէջ 13-րդ դարուն կառուցուած է «Մշկավանքն» ու «Սուրբ Սարգիս» եկեղեցին եւ «Ղարիչաքար» ամրոցը, որոնք կու գան փաստելու թէ այս տարածքը եւս հին ժամանակներուն որոշ բնակչութիւն ունեցած է։ Հնագիտական ուսումնասիրութիւնները կը վկայեն, որ Նոյեմբերեան շրջանի մէջ բնակչութիւն գտնուած է հին քարէ դարէն սկսեալ։ Նոյեմբերեանէն մօտ 5 քմ դէպի արեւմուտք կը գտնուի Սրոցահանք տարածքը, ուրկէ անցեալին սրոցաքար արտահանուած է դէպի [[Պարսկաստան]] եւ [[Թուրքիա]]։
10 դարէն մինչեւ 12-րդ դարու սկիզբը, Նոյեմբերեանի տարածքը մաս կազմած է [[Մեծ Հայք|Մեծ Հայքի]] [[Գուգարք (Նահանգ)|Գուգարք նահանգի]] Տաշիր-Ձորագետի (Կիւրիկեան) թագաւորութեան կազմին մէջ։ 11-րդ դարու վերջաւորութեան եւ 12-րդ դարու սկզբը Կիւրիկեան թագաւորութեան վրայ յարձակումներ կատարեցին [[Սելճուք Թուրքեր|սելճուքները]], եւ Նոյեմբերեանի տարածքը անցաւ [[Գանձակի Ամիրայութիւն|Գանձակի ամիրայութեան]] իշխանութեան տակ։ 1118-1124-ններուն [[Վրաստան|Վրաստանի]] թագաւոր [[Դաւիթ Շինարար]] տարածքը վերագրաւեց սելճուքներէն եւ Նոյեմբերեանը միացուց [[Վիրք|Վիրքին]]։ 1236 թվականից նվաճվեց մոնղոլների կողմից։ 1801-ին Նոյեմբերեանի տարածքը միացաւ [[Ռուսիա|Ռուսիոյ]]։ 19-րդ դարուն Նոյեմբերեանը մաս կը կազմէ [[Ելիզաւետպոլի Նահանգ|Ելիզաւետպոլի նահանգի]] [[Ղազախ (գաւառ)|Ղազախ]] գաւառին իսկ 1920-1929-ին՝ Լոռի-Փամպակի գաւառին։ 1938-էն սկսեալ Նոյեմբերեանը համանուն վարչական շրջանի
=== Աւանդութիւն ===
Ժամանակին [[Ապարան|Ապարանէն]] Նոյեմբերեան եկած են մի քանի հայ ընտանիքներ, որոնք բնակութիւն կը հաստատեն այս շրջանին մէջ։ Դրացի գիւղերու բնակիչները այս նորեկ բնակիչներուն կը հարցնեն՝ «Էտ որտեղից եք եկել», անոնք կը պատասխանեն՝ «Ապարանա», որմէ ետք գիւղի անունը կը մնայ Բարանա<ref>{{cite book | title=Ավանդապատում | publisher=Հայկական ՍՍՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտ | author=Արամ Ղանալանյան | year=1969 | location=Երևան}}</ref>։
| |||