«Գոշավանք» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 1.
[[Պատկեր:Goshavank monastery complex general wiev from south (from shrine og Mkhitar Gosh).jpg|մինի|աջից]]
'''Գոշավանք''', ''Նոր Գետիկ վանք'', հայկական կրօնական կառոյց [[Հայաստան|Հայաստանի]] [[Տաւուշի մարզ]]<nowiki/>ի [[Գոշ]] գիւղի եզրին, [[Գետիկ (գետ)|Գետիկ]] գետի աջ ափին: Միջնադարեան կրօնական, կրթական եւ մշակութային մեծ կեդրոններէն: [[1188]]-ին, իշխան [[Իւանէ Զաքարեան]]<nowiki/>ի աջակցութեամբ, հիմնած է [[Մխիթար Գոշ|Մխիթար Գոշը]] երկրաշարժէն աւերուած Գետիկ վանքի մօտակայքը եւ հոն տեղափոխած միաբանութիւնը: Գոշավանքը համարուած է այդ օրերու լաւագոյն կրթական համալիրներէն մէկը։ Հոն ուսանած են այնպիսի գործիչներ, ինչպիսիք են՝ [[Վանական վարդապետ|Վանական վարդապետը]] եւ [[Կիրակոս Գանձակեցի|Կիրակոս Գանձակեցին]]։ Սկիզբը անուանուած է ''Նոր Գետիկ'', իսկ Մխիթար Գոշի մահէն ([[1213]]) ետք իր անունով կոչուած է ''Գոշավանք''<ref>[http://www.armenianheritage.org/hy/monument/Goshavank/432 Գոշավանք]</ref>:
== Պատմութիւն ==
Ըստ Ժգ. դարու պատմիչ [[Կիրակոս Գանձակեցի]]ի՝ վանքին մուտքին՝ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ «հրաշագեղ» փայտակերտ եկեղեցւոյ օծման Հաղարծինի վանահայր [[Խաչատուր Տարօնցի]] Գոշավանքին նուիրած է երկու գիւղ եւ այգի մը:
1237–1241 թուականներուն, գաւիթին հարաւային պատին գրեթէ կից, ամիրսպասալար [[Աւագ Զաքարեան]]ի կառավարիչ [[Գրիգոր Տղայ]] իշխանը կառուցած է Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ միանաւ թաղածածկ եկեղեցին, որու յարդարանքին արտակարգ ճոխութեան եւ նրբագեղութեան համար Կիրակոս Գանձակեցին անուանած է «զարմանակերտ»: Եկեղեցին, թէեւ փոքրաչափ է, սակայն աչքի կը զարնէ իբրեւ միջնադարեան տպաւորիչ ստեղծագործութիւն<ref>[https://onewaytour.com/hy/sights-of-armenia/goshavank-vanakan-hamalir/ Գոշավանք վանական համալիր]</ref>: Վանահայր Մարտիրոսի օրով (մինչեւ [[1241]]) գաւիթէն հիւսիս, անոր կամարակապ միջանցքով հաղորդակից, կոպտատաշ մեծ քարերով կառուցուած են վանքին փայտածածկ գրատունը եւ անոր արեւմուտքէն կից ժամատունը: [[1254]]-ին, Մխիթար Գոշի դամբարանին քով, Խաչատուր վարդապետ եւ Բարսեղ կառուցած են խորանարդաձեւ ծաւալով, գմբէթաւոր Ս. Գէորգ եկեղեցին:
Գոշավանքը Ժգ. դարուն եղած է Հայաստանի կրօնական, կրթական եւ մշակութային մեծ կեդրոն մը: Հոն գործած է բարձր մակարդակի ուսումնական հաստատութիւն մը, որ պատմական աղբիւրներուն մէջ անուանուած է վարժապետարան, համալսարան եւ ճեմարան: Գոշավանքի վարդապետարանին մէջ դասաւանդած են հայոց եւ օտար լեզուներ ([[յունարէն]], [[լատիներէն]]), քերականութիւն, փիլիսոփայութիւն, ճարտասանութիւն, երաժշտութիւն, գրչութեան արուեստ եւ նկարչութիւն: Հոս կրթուած եւ գործած են Կիրակոս Գանձակեցին եւ Վանական Վարդապետը, որոնք հետագային իրենց հիմնած դպրոցներուն մէջ շարունակած են Գոշավանքի վարժապետարանի աւանդները: Գոշավանքի մէջ ընդօրինակուած եւ ստեղծուած են բազմաթիւ ձեռագիրներ, որոնք պահուած են վանքին գրատան մէջ:
| |||