«Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզ» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 4.
 
== Պատմութիւն ==
1804-1813 թուականներուն տեղի ունեցած [[Ռուս-պարսկական պատերազմ (1804-1813)|ռուս-պարսկական պատերազմին]] իբրեւ արդիւնք [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրութեան]] եւ Իրանի միջեւ 12 Յուլիս 1813-ին կնքուած [[Գյուլիստանի պայմանագիր|Գիւլիստանի պայմանագիրով]] [[Արցախ (նահանգ)|Արցախի պատմական տարածքը]] հարաւարեւելեան [[Կովկաս|Կովկասի]] հետ միասին կ'ընդգրկուի [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրութեան]] տիրապետութեան մէջ<ref name="Արցախի պատմություն ՄԻՊ">[http://www.ombudsnkr.am/history.html Արցախ պատմությունը Արցախի Հանրապետության ՄԻՊ կայքում:]</ref>:
[[5 Յուլիս]] [[1921]] թուականին Կեդրոնային Կոմիտէյի ՌԿԿ(բ) Կովկասեան գրասենեակի [[Լեռնային Ղարաբաղ]]ը միացուեցաւ [[Ազրպէյճանական ՍՍՀ]]-ի հետ, առանց բնակչութեան կարծիքը հաշուի առնելու։
 
[[5 Յուլիս]] [[1921]] թուականին-ին Կեդրոնային ԿոմիտէյիԿոմիտէի ՌԿԿ(բ) Կովկասեան գրասենեակի [[Լեռնային Ղարաբաղ]]ը միացուեցաւկը միանայ<nowiki/>[[Ազրպէյճանական ՍՍՀ]]-ի հետ, առանց բնակչութեան կարծիքը հաշուինկատի առնելու։
[[7 Յուլիս]] [[1923]] թուականին Լեռնային Ղարաբաղի հայաբնակ մասէն կազմուած է Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզը (ԼՂԻՄ), որուն կեդրոնը Խանքենդի բնակավայրն եր, որ հետո վերանուանուեցաւ - [[Ստեփանակերտ]]<ref name="decree07071923">ДЕКРЕТ АзЦИКа СОВЕТОВ «ОБ ОБРАЗОВАНИИ АВТОНОМНОЙ ОБЛАСТИ НАГОРНОГО КАРАБАХА» 7 июля 1923 г. Источник: Собрание узаконений и распоряжений Рабоче-Крестьянского Правительства АССР за 1923 г. Баку. 1923. С. 384—385 [Опубликовано в газете «Бакинский рабочий», N 151 от 9 июля 1923 г.] ([[ռուսերէն]])</ref>: Սկզբը ԼՂԻՄ-ը սահման ունէր [[Հայկական ՍՍՀ]]-ի հետ, բայց [[1930]]-ներու վերջը ընդհանուր սահմանը վերացած եր։
 
1917-ին Ռուսական կայսրութեան մէջ տեղի ունեցած յեղափոխութենէն ետք, վերջինիս տիրապետութեան տակ գտնուող ժողովուրդներուն համար պետութիւններու կազմաւորման նոր գործընթաց մը կը սկսի: 26 Մայիս 1918-էն ինկած ժամանակահատուածին մէջ իրենց անկախութիւնը կը հռչակեն [[Հայաստան|Հայաստանի]], [[Վրաստան|Վրաստանի]] եւ [[Ազրպէյճան|Ազրպէյճանի]] դեմոկրատական հանրապետութիւնները: Արցախ կը դառնայ հայկական պատմական տարածքին փոքր մասին մէջ իր անկախութիւնը հռչակած Հայաստանի եւ թրքական աջակցութեամբ ձեւաւորուած նորաստեղծ Ազրպէյճանի միջեւ սկսած դաժան պատերազմի թատերաբեմ: Վերջինս իր կազմաւորման օրէն տարածքային պահանջներ կը ներկայացնէ [[Հարավային Կովկաս|Հարաւային Կովկասի]] հայկական տարածքներու մեծ մասին նկատմամբ: Տեղի կ'ունենան կատաղի ընդհարումներ [[Հայեր|հայերու]] եւ ազերիներու միջեւ: Վերջիններուն կ'օգնէին տարածաշրջան մուտք գործած [[Թուրքիա|թրքական]] կանոնաւոր բանակին ստորաբաժանումները<ref name="Արցախի պատմություն ՄԻՊ" />:
 
[[7 Յուլիս]] [[1923]] թուականին-ին Լեռնային Ղարաբաղի հայաբնակ մասէն կազմուած է Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզը (ԼՂԻՄ), որուն կեդրոնը Խանքենդի բնակավայրն երէր, որ հետոհետագային վերանուանուեցաւ -կը վերանուանուի<nowiki/>[[Ստեփանակերտ]]<ref name="decree07071923">ДЕКРЕТ АзЦИКа СОВЕТОВ «ОБ ОБРАЗОВАНИИ АВТОНОМНОЙ ОБЛАСТИ НАГОРНОГО КАРАБАХА» 7 июля 1923 г. Источник: Собрание узаконений и распоряжений Рабоче-Крестьянского Правительства АССР за 1923 г. Баку. 1923. С. 384—385 [Опубликовано в газете «Бакинский рабочий», N 151 от 9 июля 1923 г.] ([[ռուսերէն]])</ref>: ՍկզբըՍկիզբը ԼՂԻՄ-ը սահման ունէր [[Հայկական ՍՍՀ]]-ի հետ, բայց [[1930]]-ներու վերջը ընդհանուր սահմանը վերացածկը եր։վերցուի։
 
== Ծանօթագրութիւն ==