«Մասնակից:Լեռնիկական/Սեւագրութիւն 01» խմբագրումներու միջեւ տարբերութիւն

Content deleted Content added
Նոր էջ «== Պիտքոին == '''Պիտքոին,''' տարբերանշանը պիտքոին (անգլ.՝ bit - տեղեկութեան միաւոր եւ անգլ.՝ coin - մետաղադր...»:
 
No edit summary
Տող 1.
== Պիտքոին ==
'''Պիտքոին,''' տարբերանշանը պիտքոին (անգլ.՝ bit - տեղեկութեան միաւոր եւ անգլ.՝ coin - մետաղադրամ), ինքնաբաւարար թուային արժոյթի տեսակ, որ գաղափարը հանրութեան առաջին անգամ ներկայացուեցաւ 31 Հոկտեմբեր 2008 թուականին՝ ծածկագրմանը վերաբերող նամակային վեպցուցակով[1]<ref>«Բիթքոին՝ P2P վճարումների իրականացման էլ. արժույթ, հետազոտական հոդված Archived 2020-04-20 at the Wayback Machine.», Սատոշի Նակամոտո</ref>։ Սատոշի Նակամոտօ անունով հանդէս եկած հեղինակը իր նախագիծը ներկայացուցած էր հետազօտական յօդուածի տեսքով։ Յօդուածին մէջ մեկնաբանուած եւ դիտարկուած էին թուային նոր արժոյթի գործառնական սկզբունքները, առաւելութիւնները, թուլութիւններն ու իրացման գործելակերպը։ Անոր շուրջ իրարանցում առաջացաւ 2013 թուականին։
 
Պիտքոինը առաջին թուային արժոյթն է, որուն գործունէութիւնը դեռ նախագծման փուլին հիմնուած էր ապակեդրոնացած սկզբունքի շահագործման վրայ։ Անոր հիմնական առաւելութիւնն այն է, որ գործարքները անանուն են եւ կ'իրականացուին անմիջապէս առանց միջնորդներու։
Տող 6.
Պիտքոինի գինը շատ փոփոխական է՝ հաշուի առնելով, որ 2013 թուականի սկիզբին գինը մօտ 10-15 տոլար էր եւ նոյն թուականի վերջին ան հասաւ 1163 տոլարի։ Յաջորդ 18 ամիսներու ընթացքին գինը իջաւ 200 տոլարի։ 2016 թուականին ան բաւականին մեծ տարածում գտաւ Չինաստանի մէջ, երբ պետական արժոյթը արժեզրկուեցաւ։ Ան հասաւ 1140 տոլարի: Վերջնական արժէքը 2017-ի վերջին՝ պիտքոինի գինը հասաւ 20.000 տոլարի։ Զարմանալի չէ, որ պիթքոինի շղթայի գործարքներու թիւը հասաւ օրական մօտ 400.000-ի։
 
Այս պահուն պիտքոինի գինը հասած է մօտ 12.000 տոլարի[2]<ref>«Բիթքոյն: Ի՞նչ է bitcoin-y և ի՞նչ է սպասում ապագայում»։ ''Vivus Blog'' (en-US)։ 2018-03-17։ Վերցված է 2018-06-27(չաշխատող յղում)</ref>։
 
== Գործառական սկզբունքները ==
Բովանդակութեան 1 Գործառական սկզբունքները 1.1 Ապակենտրոնացվածութեանը 1.2 Վերահսկողութեան բացակայութեանն ու գործարքների գրանցման բլոկային համակարգը 1.3 Մասնակիցների կողմից լուծվող մեքենայական խնդիրը 1.4 Գաղտնիութեան եւ անվտանգութեան ապահովումը 1.5 Բիթքոյն մայնինգ 2 Քննադատութեանն ու թուլութեանները 3 Արժույթը որդեգրած կազմակերպութեաններն ու կառույցները 4 Բիթքոյնը Հայաստանում 5 Տողատակեր Գործառական սկզբունքները Ապակենտրոնացվածութեանը Այսօրվա դրությամբ ապակենտրոնացման սկզբունքով են գործում արդեն տարածված եւ հետագա զարգացում ստացող տեղեկութեան վերաբաշխման ցանցերը, ինչպես նաեւ առաջնային փորձարկման փուլում գտնվող P2P համացանցերն ու նախագծվող մի քանի սոցիալական ցանցեր[3]։ Այդ բոլոր նախագծերի հիմնաքարային առանձնահատկութեանն այն է, որ նրանց գործունէութեան ապահովումը պայմանաւորված չէ որեւէ կենտրոնական վերլուծական մարմնի (սերվերի, հոսթինգի եւ այլն) անընդհատ գործունեությամբ եւ հետեւաբար ավելի դիմացկուն է կողմնակի վտանգների նկատմամբ, ինչպես նաեւ գործելու համար ավելի սակավ դրամային ներդրումներ է պահանջում։
Այսօրուան դրութեամբ ապակենտրոնացման սկզբունքով գործած եւ արդէն տարածուած են հետագայ զարգացում ստացող տեղեկութեան վերաբաշխման ցանցերը, ինչպէս նաեւ առաջնային փորձարկման փուլի մէջ գտնուող P2P համացանցերն ու նախագծուող մի քանի սոցիալական ցանցեր[3]։ Այդ բոլոր նախագծերու հիմնաքարային առանձնա՛ատկութիւնն այն է, որ անոնց գործունէութեան ապահովումը պայմանաւորուած չէ որեւէ կեդրոնական վերլուծական մարմնի (սերվերու, հոսթինկի եւ այլն) անընդհատ գործունէութեամբ եւ հետեւաբար աւելի դիմացկուն է կողմնակի վտանգներու նկատմամբ, ինչպէս նաեւ գործելու համար աւելի սակաւ դրամային ներդրումներ պահանջած է։
 
Տեղեկատվական ցանցերի դեպքում բացառվող վտանգներից է համակարգի իրավական հետապնդումը կենտրոնական մարմնի աշխատանքի կասեցման, կամ դրա միջոցների բռնագրավման կամ ձերբակալման միջոցով։ Թեպետ այս դեպքում էլ է հնարաւոր մնում առանձին մասնակիցների հետապնդումը, սակայն նրանց մեկուսացումը ցանցից ցանցի նորմալ ախշատանքաընթացքին տեխնիկապես չի վնասում։ Սոցիալական ցանցերի ապակենտրոնացումը. եւ ապակենտրոնացված տեղեկատվական համակարգերի կառուցումը թույլ են տալիս ձերբազատվել մի շարք գործառնական ծախսերից, ինչպես նաեւ ապահովում են փոխանցվող տեղեկութեան անվտանգութեանը դրա մասնակի վնասման կամ արգելափական դեպքում, քանի որ նույն տվյալները միաժամանակ հասանելի են լինում բազում տարբեր մասնակիցների մոտից։